Κρασοσυνεδρίαση

Ήρα Γ. Στους Μουζακαίους

Έγραφα προχτές, λοιπόν, για μια κρασοσυνεδρίαση που είχα ζήσει του Ζώη. Εκείνη τη βραδιά ήμασταν μαζεμένοι καμιά 10αριά άτομα, άλλοι φοιτητές κι άλλοι απ' την πόλη. Συνδετικός κρίκος η Ήρα, μια κοπέλα απ' την Αθήνα που ήταν αρχηγός σε μια εκδρομή που είχαμε κάνει στη Βουλγαρία τόσο οι φοιτητές τον Ιούλη του 78 όσο και οι αγροτικοί σύλλογοι αργότερα. Είχε γεννηθεί στην Τασκένδη κι είχε επιστρέψει το 64. Ήξερε Ρώσικα και το χειμώνα δούλευε σαν διερμηνέας σε πωλητές που είχαν έρθει για κάτι μηχανήματα που θα αγόραζε ή Δωδώνη ή κάποιος αγροτικός συνεταιρισμός κι είπαμε να βγούμε.

Οι ταβέρνες μας

Αγνή εξ Γεράπετρος

Μιλάμε για την εποχή 77-83 πάντα και για τα Γιάννενα. Τον καιρό που ήμουν φοιτητής. Θα μου πείτε τι δουλειά έχει η φωτογραφία της Αγνής, αρχή αρχή με τις ταβέρνες. Η αρχή είναι εις μνήμην. Και έχει σχέση με την πρώτη ταβέρνα που θ' αναφέρω: το Σούλι, εκεί που τρώμε στη δεύτερη φωτογραφία. Γιατί εν αρχή ην το Σούλι. Ταβέρνα στην έξοδο της πόλης (τέρμα Δωδώνης) απέναντι απ' το στρατόπεδο Βελισσαρίου. Για να πας ήταν πολύ εύκολο, μια κατηφόρα απ' το πανεπιστήμιο. Χώρια που υπήρχε και το λεωφορείο. Για την επιστροφή δεν ίσχυε τίποτα απ' αυτά. Πόδια και μόνο!

Απόκριες στα Γιάννενα

Μιας και σήμερα είναι αποκριά, να βάλω κάτι επετειακό. Και μιας και το τελευταίο διάστημα αυτά που γράφω είναι για τα Γιάννενα, θάναι για απόκριες στα Γιάννενα. Που πάει να πει τζαμάλες. Αλλά δεν θα γράψω για τις σύγχρονες (που φέτος έχουν απαγορευτεί για άλλη μια κορονοχρονιά). Τόχω κάνει ήδη. Σήμερα θα γράψω για τις απόκριες τις τότε. Για τζαμάλες, αλλά όχι μόνο. Στα Γιάννενα ήμουν απόκριες το 78 (που λέει ο λόγος, όχι όλο τον καιρό αφού πήγα στο χωριό μου), το 79 (ούτε αφού δούλευα στη Lever) και κανονικά όλο τον καιρό από το 80 μέχρι το 82. Το 83 το Πάσχα (άρα κι οι απόκριες) ήταν αργά κι έτσι είχα φύγει, είχα πάει στην Αγιάσο για το καρναβάλι της καθαροδευτέρας.

Συμπληρωματικό φοιτητικό φαγητό

Όταν το φαγητό στο πανεπιστήμιο δεν επαρκούσε ή τις περιόδους που το εστιατόριο δεν λειτουργούσε (και για τη λέσχη αυτό ίσχυε και κάθε Κυριακή) κάτι έπρεπε να φάμε. Δεν μιλάω (σήμερα) για τις ταβέρνες που καταλήγαμε τα βράδια, αλλά για φαγητό να χορτάσουμε το μεσημέρι. Για κάποιον που μόλις πήγαινε στα Γιάννενα, συνήθως κατέληγε στην Όαση. Κεντρική, απέναντι απ' τη Νομαρχία σχεδόν, τότε ήταν εστιατόριο αλλά οι τιμές της δεν ήταν για φοιτητές. Μόνο από τύχη μπορούσε να καθίσει κάποιος.

Δουλειά στο εστιατόριο

Η φωτογραφία είναι από τη Γαλλία. Απλά ήθελα μια φωτογραφία να βάλω και βρήκα αυτήν.
Μια πρώην καθολική εκκλησία που έχει γίνει εστιατόριο. Κάτι που για τους δυτικούς δεν είναι περίεργο.

Στο εστιατόριο του πανεπιστημίου, εκτός απ' το τακτικό προσωπικό δούλευαν και 24 φοιτητές που εναλλάσσονταν (περίπου) κάθε μήνα. Ο εστιάτορας που αναλάμβανε το εστιατόριο ήξερε πως θα έχει κι αυτό το προσωπικό (κι αυτά τα έξοδα). Τα 24 (αν θυμάμαι καλά) αυτά άτομα ήταν χωρισμένα σε τρεις ομάδες: 2 δούλευαν στην αποθήκη για πλήρες ωράριο (ή περίπου) και 12 το μεσημέρι κι οι υπόλοιποι 10 το βράδυ με μισό ωράριο (άρα και μισή αμοιβή). Και βέβαια χωρίς ασφάλιση.

Φαγητό για φοιτητές

Στα Γιάννενα ήμασταν τότε περίπου 3.000 φοιτητές. Κι όλοι αυτοί έπρεπε να φάμε. Εντάξει, κάποιοι έτρωγαν στο σπίτι τους ή σε εστιατόρια της πόλης (ελάχιστοι) αλλά οι περισσότεροι έτρωγαν στους χώρους μαζικής εστίασης των φοιτητών. Κι αυτοί ήταν δύο: η εστία που είχε εστιατόριο για όσους έμεναν εκεί κι η λέσχη (όπως λέγαμε κάποιες φορές), το εστιατόριο δηλαδή του πανεπιστημίου. Τυπικά, όταν είχες δικαίωμα να φας στην πρώτη δεν είχες δικαίωμα και για τη δεύτερη, ένας κανόνας που πολλές φορές παραβιαζόταν! Οπότε σήμερα θ' αναφέρω τις ομοιότητες και τις διαφορές των δυο εστιατορίων. Οι φωτογραφίες όλες είναι από την εστία, κάποια μέρα που δεν θυμάμαι τι είχε γίνει κι οι ουρά έφτανε μπροστά από το θυρωρείο, κατέβαινε τη σκάλα κι έστριβε για να φτάσει στον έλεγχο!

Λεωφορεία και μετακινήσεις

Η Στέλα Χασκίλ μπροστά σε λεωφορείο για Γιάννενα!

Οι μετακινήσεις μου από το χωριό στα Γιάννενα περιλάμβαναν λεωφορείο Πλαγιά - Μυτιλήνη, βαπόρι Μυτιλήνη - Πειραιά και λεωφορείο Αθήνα - Γιάννενα. Απ' τον Πειραιά μέχρι τον σταθμό του Κηφισού η μετακίνηση συνήθως ήταν με τον ηλεκτρικό μέχρι την Ομόνοια κι απ' τον Άγιο Κωνσταντίνο με λεωφορείο (αστικό) αλλά άλλες φορές έμενα στη θεία μου ή όπου αλλού. Το αεροπλάνο ήταν πολυτέλεια, το χρησιμοποίησα την πρώτη φορά που ανέβηκα με τον πατέρα μου (κι ήταν η πρώτη μου φορά που έμπαινα σε αεροπλάνο) κι άλλη μια που είχα κλείσει από Μυτιλήνη για Αθήνα με το δεύτερο, αλλά λόγω καιρού δεν πέταξε ούτ' αυτό ούτε το προηγούμενο. Ήρθε ένα καθυστερημένο από Θεσσαλονίκη και μπήκα σ' αυτό και πήγα μέσω Θεσσαλονίκης στα Γιάννενα (έδινα μάθημα γι' αυτό και μ' έκοφτε). Κι αφού για το κομμάτι μέχρι Αθήνα έχω πει παλιότερα, σήμερα θ' ασχοληθώ με τα υπεραστικά λεωφορεία για μέχρις την πόλη της φοιτητικής ζωής αλλά και με τα λεωφορεία της πόλης, το αστικό ΚΤΕΛ Ιωαννίνων.

Μαθήματα και πρόγραμμα σπουδών

Όπως έλεγα σε προηγούμενη αφήγηση, όταν πήγα εγώ, στο μαθηματικό τμήμα υπήρχαν 26 μαθήματα. Κάποια μαθήματα ήταν υποχρεωτικά (τα πρώτα 14) ενώ τα άλλα με επιλογή. Όμως αφενός μεν αυτά ήταν τα παλιά των ετών κάπως προσαρμοσμένα, δεν ήταν ενταγμένα κανονικά στο καινούριο σύστημα σπουδών των εξαμήνων άρα χρειαζόταν να φτιαχτεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα κι αφετέρου υπήρχαν και μαθήματα που δεν ήταν επίσημα στο πρόγραμμα. Τέτοια ήταν η γυμναστική κι οι ξένες γλώσσες. Απ' αυτές τις τελευταίες (δεν θυμάμαι ποιες και πόσες υπήρχαν) μπορούσες να παρακολουθήσεις όποια ήθελες, έδινες εξετάσεις κανονικά αλλά ήταν τελείως προαιρετικό το αν θα το κάνεις ή όχι. Εγώ θυμάμαι πως είχα γραφτεί στ' Αγγλικά, είχα πάει σε δυο τρία μαθήματα και δεν ξαναφάνηκα, χωρίς να υπάρχει κάποια επίπτωση.

Ένα εξάμηνο που κράτησ' ένα χρόνο

Κανονικά, εξάμηνο σημαίνει έξι μήνες. Στα σπουδαστικά όμως πράγματα υπάρχουν κάποιες διαφορές. Έτσι κι αλλιώς το διδακτικό έτος κρατάει λιγότερο, κάπου 9 (ίσως και κάτι) άρα το εξάμηνο σαν μέρος του διδακτικού έτους θάταν 4,5 μήνες. Απ' τους οποίους κάποιοι είναι μήνες εξετάσεων. Άρα περίπου τρίμηνο είναι το καθένα. Μέσα Οκτώβρη (κι αν), Νοέμβρης, Δεκέμβρης, Γενάρης και το Φλεβάρη εξετάσεις. Αυτό το λέμε χειμερινό αφού πιάνει όλους τους μήνες του χειμώνα. Και μέσα Φλεβάρη (αν), Μάρτης, Απρίλης, Μάης και τον Ιούνη εξετάσεις, είναι το εαρινό. Το θέρος είναι διακοπές, και το μισό φθινόπωρο τρώγεται με τις εξετάσεις των άλλων εξαμήνων. Έτσι έχουν τα πράγματα σήμερα και κάπως έτσι έπρεπε να είναι πάντα. Κι όμως. Το δεύτερο εξάμηνο το δικό μου (και των λοιπών εισαχθέντων το 1977 στη Φυσικομαθηματική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων) ενώ ξεκίνησε όπως προβλεπόταν το Φλεβάρη του 78, ολοκληρώθηκε (με τις εξετάσεις πρώτης περιόδου) τον Φλεβάρη του 79. Πράγμα που έφερε κι άλλα παράξενα.

Πρωτοετής φοιτητής

Στα Γιάννενα ήμουν από πολύ νωρίς, γύρω στις Οκτώβρη έφτασα οπότε με το που ξεκίνησαν οι εγγραφές πήγα και γράφτηκα Και παρόλο που ήμουν ανήλικος (τότε η ενηλικίωση γινόταν στα 21) κανείς δεν είχε αντίρρηση στην ολοκλήρωση των σχετικών διαδικασιών (ακόμα και τραπεζικό λογαριασμό είχα στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο με μόνο το όνομά μου και ειδική σφραγίδα "ιδίω καμάτω" ώστε να μπορώ να παίρνω λεφτά παρότι ανήλικος. Βέβαια, καθόλου με δικό μου κάματο, με τον κόπο μου, δεν ήταν βγαλμένα τα λεφτά, απ' τους γονείς μου ήταν, αλλά έτσι λειτουργούσε το σύστημα). Γράφτηκα, πήρα το βιβλιάριο που το επικύρωνε επίσημα, πήρα και το πάσο (το δελτίο φοιτητικού εισιτηρίου δηλαδή) κι έκανα αίτηση στην εστία.

Πανεπιστημιούπολη

Περί πανεπιστημίου μέρος τελευταίο για να τελειώνουμε με τα κτιριολογικά. Όπως έλεγα στο προηγούμενο, το πανεπιστήμιο την εποχή που πήγα εγώ ήταν μοιρασμένο σε πολλά και διάφορα σημεία της πόλης. Κάτι καθόλου καλό αφού κάθε σύγχρονο πανεπιστήμιο που σέβεται τον εαυτό του πρέπει να έχει και μια πανεπιστημιούπολη γύρω του. Να είναι δηλαδή μαζεμένο σ' ένα μέρος και γύρω του να έχει τις απαραίτητες εγκαταστάσεις για τους φοιτητές του (εργαστήρια, νοσοκομεία, εστίες, χώρους άθλησης κλπ). Οπότε και για το πανεπιστήμιο Ιωαννίνων είχε από πολύ νωρίς βρεθεί χώρος για την δημιουργία πανεπιστημιούπολης.

Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Η πινακίδα στην κύρια είσοδο του κτιρίου της Δόμπολη Είναι φιλοτεχνημένη απ' τον γλύπτη Παύλο Βρέλλη.

Το πανεπιστήμιο Ιωαννίνων είναι σχετικά καινούριο πανεπιστήμιο. Μετράει λίγο παραπάνω από 50 χρόνια ζωής. Ξεκίνησε τα μέσα της δεκαετίας του 60 με τη φιλοσοφική σαν τμήμα της Θεσσαλονίκης και ακολούθησε το μαθηματικό στο ίδιο μοτίβο. Το 70 ιδρύεται ως Πανεπιστήμιο με δυο σχολές τη Φιλοσοφική (με ένα τμήμα που στο 3 έτος χωρίζεται σε ειδικότητες) και τη Φυσικομαθηματική με δυο τμήματα: το μαθηματικό και το φυσικό. Το 77 που πάω εγώ έχει μόλις προστεθεί άλλο ένα τμήμα, το χημικό και μια σχολή η Ιατρική (πρώτη φορά φοιτητές τους μπαίνουν μαζί με μένα). Κι όλ' αυτά χρειάζονται χώρους για να στεγαστούν. Όταν πήγα εγώ στα Γιάννενα το πανεπιστήμιο στεγαζόταν σε 3 κτίρια που απείχαν αρκετά μεταξύ τους και με την ίδρυση της Ιατρικής προστέθηκαν κι άλλα.

Η ζωή στην εστία

Πόζα με40 τόνους μαγκιά κι από πίσω ο Ανέστης με μουτζώνει, αλλά εκείνη την ώρα δεν τον πήρα χαμπάρι. Αργότερα κατέστρεψα το αρνητικό!

Εστία μέρος 3 αλλά βλέπω να υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες από παλιούς συμφοιτητές που τους κοινοποιώ τα γραφόμενά μου μέσω ΦΒ κι έτσι τρομάζω αν θα μπορέσω να ανταποκριθώ στις προσδοκίες τους. Αλλά θα το προσπαθήσω. Κι ό,τι ξεχάσω ελπίζω να μου το θυμίσουν στα σχόλιά τους οπότε θα το συμπληρώσω. Αφού περιέγραψα το χώρο σήμερα λέω να μιλήσω για τον τρόπο (αν και, πάλι θα πρέπει ν' αναφερθώ στο χώρο σε κάποια σημεία). Για το πώς πέρναγε η μέρα μας εκεί. Αλλά για το φαγητό ακόμα μιας και λέω να το βάλω συνολικά με το φαΐ στη λέσχη. Ε, άμα μιλάς για μάσα να μην μένεις με τη μπουκιά στο στόμα και περιμένεις τα υπόλοιπα 😀

Τα δωμάτια της εστίας

Άρχισα να γράφω προχτές για την φοιτητική εστία που έμεινα τα πρώτα δυο χρόνια που ήμουνα φοιτητής. Όπως είπα τα δωμάτια ήταν σε πτέρυγες με αντικριστά τα δωμάτια σ' έναν μακρύ διάδρομο. Αλλά πώς ήταν μέσα τα δωμάτια; Ε, αυτό θα προσπαθήσω να δείξω σήμερα. Θα ξεκινήσω από τα κοινά στοιχεία και μετά θα μιλήσουμε για διαφοροποιήσεις (γιατί υπήρχαν και τέτοιες). Να ξαναπώ πως οι τουαλέτες ήταν 4 κοινές για όλους στο τέλος του κάθε διαδρόμου. Επίσης να πω πως όλα τα δωμάτια είχαν πρόσβαση προς τα έξω, αυτά που ήταν στους ορόφους με μπαλκόνι (κοινό για όλα τα δωμάτια που έβλεπαν από εκείνη τη μεριά) κι αυτά που ήταν ένα με το έδαφος μπορούσες να βγεις έξω (και να πας βόλτα στους απέναντι, αν ήσουν στην εσωτερική αυλή).

Η Εστία

Βρέθηκα λοιπόν να μένω στην εστία. Προσωρινά στην αρχή κι όταν έγινε η επίσημη επιλογή κανονικά και με τον νόμο. Η επιλογή γινόταν με βάση το οικογενειακό εισόδημα. Ο πατέρας μου δήλωνε τότε έσοδα 69.000 δραχμές στην εφορία και με βάση αυτό ήμουν απ' αυτούς που πήραν δωμάτιο τις δυο  πρώτες χρονιές. Μετά μπήκε σαν κριτήριο το κατά κεφαλή οικογενειακό εισόδημα. Εμείς τρία άτομο από 23.000 λοιπόν. Πού να φτάσω εγώ που το όριο για τα αγόρια ήταν οι 278 δραχμές (ή κάπου εκεί - για τα κορίτσια ήταν ακόμα χαμηλότερο). Το πώς γινόταν αυτό, είναι άλλη ιστορία. Αντί να λέμε για τις κομπίνες με το εισόδημα ας πούμε για την εστία καθαυτή.

Χρόνια στα βαπόρια

Δεν υπάρχει νησιώτης που να μην έχει μετακινηθεί με πλοίο. Κι εγώ την παράδοση αυτή την τηρώ καλά. Έχω ξαναγράψει κομμάτια για τέτοιες μετακινήσεις μου παλιά, σήμερα θα επικεντρωθώ βασικά στην φοιτητική περίοδο. Τότε που την πρώτη χρονιά έκανα το Μυτιλήνη - Γιάννενα και επιστροφή πέντε συνολικά φορές (συν μια το καλοκαίρι για φροντιστήριο και εξετάσεις έξι), και τα επόμενα χρόνια τρεις. Μετά τα Γιάννενα μια φορά το χρόνο τουλάχιστον, σπάνια και δεύτερη αλλά από εμπειρίες δόξα τω θεώ. Κι αν έγραφα το 2013 για τις ιστορίες με τα καράβια μας, τα χρόνια που πέρασαν από τότε μόνο χειροτέρεψαν την κατάσταση αντί να την βελτιώσουν.

Τα κομματικά μου

Είναι γνωστό στους περισσότερους η πολιτική μου θέση και άποψη. Αλλά κάπου έχει την αξία της κι η ιστορική αναδρομή. Κι η ιστορία ξεκινάει από πολύ παλιά. Από τα μικρά μου χρόνια. Η πρώτη λέξη που έμαθα να διαβάζω και να γράφω ήταν ΕΔΑ. Πήγαινα στο καφενείο που πήγαινε ο πατέρας μου ή ο παππούς μου και μ' έβαζαν να το γράφω στη πλάκα (με το κοντύλι) που σημείωναν τους πόντους από τα χαρτιά. Αλλά εκτός από το να γράφω αυτά τα γράμματα εκτός από να τα διαβάζω τι σήμαιναν αυτά τα τρία γράμματα; Τόχα μάθε κι αυτό. Όχι το Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά. Αυτό δεν έλεγε κάτι. Αλλά το περιεχόμενο, το μήνυμα. "Να τρων σοκολάτες και τα φτωχά τα μωρά" (μωρά στο χωριό λέμε τα παιδιά, σε όποια ηλικία). Δηλαδή ίσες δυνατότητες για όλους, μ' ένα τρόπο κατανοητό για την τότε ηλικία μου. Θυμάμαι και μια συγκέντρωση της ΕΔΑ σ' ένα καφενείο! Κι ύστερα ήρθε η χούντα.

Στα Γιάννενα

Μεσημέρι ήταν όταν έφτασε τ' αεροπλάνο στα Γιάννενα. Βγαίνουμε και παίρνουμε κούρσα (ταξί) για την πόλη. Ο πατέρας μου ρωτάει τον ταξιτζή για καμιά ιδέα για σπίτι. Αυτός του (μας) λέει πως κάποια γνωστή του νοικιάζει ένα δωμάτιο από το σπίτι της που βρίσκεται κοντά στο πανεπιστήμιο. Μας πήγε μέχρις εκεί, αφήσαμε και τα πράγματα που κουβαλούσαμε, αλλά βέβαια εμένα δεν μ' ενθουσίασε καθόλου. Ναι ήταν στο λόφο του Βελισάριου, σε απόσταση αναπνοής απ' το Πανεπιστήμιο αλλά το να μένω στο σπίτι μιας γιαγιάς καθόλου καλό δεν τόβλεπα. Γιατί το δωμάτιο δεν ήταν ανεξάρτητο. Ήταν ένα απ' τα δωμάτια του σπιτιού. Για να πάω έπρεπε να περάσω απ' τον κοινό χώρο, το καθιστικό ας πούμε. Για φαγητό δεν θυμάμαι αν είχαν κουβεντιάσει.

Προς Γιάννενα

Προφανώς δεν είναι μια λήψη. Ούτε δύο. Τρεις είναι. Από λάθος βέβαια αλλά πώς μπήκε ο καθένας σε άλλο χώρο και χωρέσαμε κι οι τρεις! Στο πλοίο για Πειραιά.

Μετά από διακοπή ενός μηνός απ' τις παλιές προσωπικές μου ιστορίες, ένα μήνα που όμως ανέβηκαν κάποια πράγματα (6 λέει ο μετρητής) κυρίως από την εκδρομή στη Γερμανία, καιρός να επανέρθουμε στα συνηθισμένα μας. Είχαμε μείνει εκεί έδωσα εξετάσεις το 77 κι έμαθα πως πέρασα στο πανεπιστήμιο κι ουσιαστικά ήμουν πια φοιτητής. Αυτό γίνεται στα μέσα του Οκτώβρη και τότε δεν υπήρχε το ίντερνετ για πληροφορίες και τέτοια. Ετοιμάζουμε λοιπόν τα μπογαλάκια μου για να πάω στα Γιάννενα για τα περεταίρω (εγγραφή, σπίτι κλπ πρακτικά ζητήματα). Ο πατέρας μου αποφασίζει να με συνοδέψει. Μιας και δεν ήξερα τι σπίτι θα έβρισκα και καθώς τα Γιάννενα ήταν φημισμένα για το κρύο τους (άλλη μια λάθος εικόνα) πήρα μαζί μου πολλά και διάφορα από ρούχα, σκεπάσματα αλλά και στρωσίδια του σπιτιού.