Σχολικές διακοπές

Ναι μεν από τα σχολεία έφυγα αλλά τα σχολικά θέματα δεν τάχ' αφήσει. Αφορμή για το σημερινό κάποια δημοσιεύματα που λένε πως φέτος οι μαθητές (κι οι εκπαιδευτικοί κατ' επέκταση) θα έχουν 18 μέρες διακοπές αντί για 15. Δεν ξέρω γιατί γίνεται τακτικά μια τέτοια προσπάθεια να μεγαλώσει ο αριθμός των σχολικών διακοπών. Για να βγουν 18 οι μέρες, γινόταν αναφορά πως τα σχολεία κλείνουν στις 23 Δεκέμβρη κι αυτή τη μέρα τη μέτραγαν μέσα στις μέρες των διακοπών. Όμως στις 23 τα σχολεία λειτουργούν. Μπορεί να γίνεται εκκλησιασμός, μπορεί να γίνεται κάποια γιορτή, μπορεί να γίνεται μάθημα ή συνδυασμός απ' αυτά, όμως τα σχολεία είναι ανοικτά. Οι διακοπές των Χριστουγέννων (για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αντίστοιχα υπάρχει και για την πρωτοβάθμια) σύμφωνα με το άρθρο 2 του ΠΔ 104 του 1979: "Διακοπαί Χριστουγέννων, από 24ης Δεκεμβρίου μέχρι και της 7ης Ιανουαρίου". Βέβαια όλα τα χρόνια εύρισκα συναδέλφους στα σχολεία που τους έκανε εντύπωση που στις 7 Γενάρη ήμασταν κλειστά. Και πράγματι, πριν από το 79 οι διακοπές ξεκινούσαν στις 23 και στις 7 (στη γιορτή μου) επιστρέφαμε. Όμως έχουν περάσει τόσο πολλά χρόνια από τότε που λίγοι είναι αυτοί που ήταν έστω μαθητές τότε. Πώς συνεχίζουν να έχουν ακόμα την εντύπωση πως ισχύουν τα παλιά, δεν ξέρω.

Οικοδόμοι παλικάρια

Το 1971 ο πατέρας μου ανέλαβε μια ακόμα οικοδομή. Κι αποφάσισε ν' αγοράσει (ξανά) μπετονιέρα. Βρήκε μια μεταχειρισμένη στη Γέρα και την πήρε. Κι εγώ ανέλαβα ο επίσημος χειριστής της. Στην αρχή να ρίχνω το νερό και το τσιμέντο και να την αδειάζω. Τότε ακόμα τα υλικά τα ρίχναμε με τον τενεκέ. Αργότερα τα απλοποιήσαμε τα πράγματα. Το αμμοχάλικο έπεφτε κατ' ευθείαν με το φτυάρι. Αφού το νερό ήταν συγκεκριμένο η ποσότητα που θάπεφτε μετά ήταν αυτή που έπρεπε.

Ο Τίβερης κι ο Δούναβης

Τι σχέση έχουν αυτά τα δυο ποτάμια; Μπορεί άμεσα καμία αλλά για μένα υπήρξε.
Είμαστε στα 1971. Μαθητής τότε της ΣΤ' δημοτικού στο Δημοτικό σχολείο Πλαγιάς. Μάθημα γεωγραφία, εκείνη τη χρονιά κάναμε της Ευρώπης. Το σημερινό μάθημα είναι τα ποτάμια της Ευρώπης. Ο δάσκαλος στέκεται κοντά στον πίνακα και κάνει μια ερώτηση για κάτι που δεν περιέχεται στο βιβλίο αλλά το είχε αναφέρει στην παράδοση: Ποιος ποταμός περνάει μέσα από την Ρώμη. Βουβαμάρα στην τάξη. Σηκώνω το χέρι, τόξερα, το θυμόμουνα που το είπε κι ήμουνα ο μόνος. Αλλά εκείνη τη μέρα είχε άλλες διαθέσεις ο δάσκαλος. Ρωτάει ονομαστικά έναν απ' τους πιο αδύνατους μαθητές. Σήκω πάνω, έλα εδώ, για πες μου. Η απάντηση αναμενόμενη. Δεν ξέρω. Φαπ πέφτει το χέρι στο ένα μάγουλο, φαπ στο άλλο, κάτσε εκεί δίπλα στον πίνακα. Ο επόμενος ή η επόμενη. Το αυτό. Και το πράγμα συνεχίζεται με μαθητές που παραδοσιακά έχουν καλύτερες επιδόσεις. Εγώ το χέρι μόνιμα πάνω, αλλά δεν με επιλέγει.

Βελτίωση οικογενειακών οικονομικών

Κι ενώ το 1967 τα πράγματα ήταν άγρια και μετακομίσαμε στη Μυτιλήνη το 1968 ήρθε με άλλες διαθέσεις. Τέλος Μάρτη φεύγουμε από τη Μυτιλήνη κι επιστρέφουμε στο χωριό. Κι αυτό γιατί οι δουλειές του πατέρα άρχισαν να πηγαίνουν καλά. Συνεταιρίστηκε με άλλον έναν οικοδόμο απ' το χωριό (τον Κρανίδα όπως ήταν γνωστός) για να δουλέψουν μαζί. Αγόρασαν ξύλα για καλουπώματα και μια μπετονιέρα και είχαν ήδη κλείσει να φτιάξουν μια οικοδομή, το σπίτι κάποιου που μόλις είχε γυρίσει από το Σουδάν. Ο συνεταιρισμός αυτός δεν κράτησε πολύ, ένα χρόνο μόνο αλλά τη χρονιά εκείνη έφτιαξαν 7 ή 8 οικοδομές, αριθμό ρεκόρ. Όταν λέμε οικοδομή την ξεκινούσαν απ' τα θεμέλια, σκελετός από μπετόν και χτίσιμο τούβλων. Τα υπόλοιπα άλλοι μάστορες.

Τα πούλια

Όταν μιλάμε για πούλια δεν μιλάμε για τα πούλια που έχει το τάβλι. Και δεν έχουν να κάνουν με κάτι αυστηρά προσωπικό αλλά είναι κάτι που συνηθιζόταν στο χωριό την εποχή που ήμουν μικρός. Πούλια ήταν κάτι μικρά κυλινδράκια ξύλινα που στην επιφάνειά τους είχαν σημειωμένον έναν αριθμό απ' το 1 μέχρι το 100. Τα είχαν μέσα σ' ένα μαύρο αδιαφανές σακούλι και το όλο σύστημα ήταν μια αυτοσχέδια λοταρία. Μια λοταρία που αυτός που είχα τα πούλια και σε προσκαλούσε να παίξεις μπορεί να έχανε απ' την πρώτη στιγμή ή μπορεί να κέρδιζε πάρα πολλά. Το έπαθλο ήταν συνήθως κάποιο κομμάτι κρέας ή κάνα καλό ψάρι, γενικά τρόφιμο αξίας. Το ψάρι δύσκολο γιατί πόσες ώρες μπορούσε να το διατηρήσει ο πούλιατζης (αυτός που είχε τα πούλια); Δεν ήταν δυνατόν να το δίνει με υποσχετική γιατί τι είδους και πόσο μεγάλο ψάρι θα ήταν; Έπρεπε να είναι ήδη ψαρεμένο αλλά το ψάρι δεν κρατάει για πολύ. Αντίθετα το κρέας μπορούσε να το έχει ο χασάπης και να σου λέει ο πούλιατζης τόσο κρέας απ' αυτό το είδος. Α, επίσης και κυνήγι θυμάμαι να παίζει στα έπαθλα.

Τα σκουπίδια

Μιας κι έγραφα προχτές για την αντιμετώπιση των σκουπιδιών στη Δάφνη ας γράψω και τι γινόταν με τα σκουπίδια στο χωριό μου. Από τότε που θυμάμαι, βέβαια. Πάντοτε υπήρχε μέριμνα για το μάζεμα των σκουπιδιών και την απομάκρυνσή τους από το χωριό μέσα ("αποκομιδή απορριμμάτων" στην επίσημη γλώσσα). Βέβαια, το να φύγουν από μέσα από το χωριό είναι το πρώτο βήμα, το άλλο είναι τι γίνονται μετά. Το γεγονός είναι βέβαια ότι την εποχή εκείνη τα σκουπίδια ήταν λίγα, σ' αντίθεση με σήμερα που όλα είναι σε κάποια συσκευασία κι έτσι οι κάδοι της ανακύκλωσης γεμίζουν πολύ γρήγορα (κι ας υπάρχει ακόμα κόσμος που δεν πετάει τα ανακυκλώσιμα στους ειδικούς κάδους). Επίσης στο χωριό τα οργανικά υπολείμματα εν πολλοίς ανακυκλώνονταν φυσικά: κότες, κατσίκοπρόβατα, γαϊδουρομούλαρα κατανάλωναν αυτά από τα τρόφιμα που δεν μπορούσαν να καταναλώσουν οι άνθρωποι. Το κόστος ήταν τέτοιο που το να πετάξεις οτιδήποτε το σκεφτόσουν διπλά.

Δάφνη Καλαβρύτων 90 - 91. Τα αρνητικά

Ξεκίνησα να γράφω για τις εμπειρίες μου από την Δάφνη Καλαβρύτων τη σχολική χρονιά 1990 - 1991. Και ξεκίνησα με τα  θετικά. Το πώς περνάγαμε εκεί. Σειρά έχουν τα αρνητικά. Όχι σαν αναπληρωτής (αν και συνδεμένες μ' αυτό το γεγονός). Τέτοια δεν υπήρξαν. Αλλά από την εμπειρία μου με το χωριό. Που ενώ κι εγώ από χωριό καταγόμουνα και σε χωριό μεγάλωσα (και μάλιστα πιο μικρό) αυτά που συνάντησα εκεί πέρα ήταν πράγματα απρόσμενα. Πράγματα που δεν περίμενα να τα δω το 1990. Γιατί ή τα είχαμε στο χωριό μου και τ' αφήσαμε πριν από πολλά χρόνια πίσω ή γιατί τα είχα ακούσει σαν ιστορίες απ' τα παλιά.

Δάφνη Καλαβρύτων 90 - 91. Τα θετικά

Αλλαγή χρόνων για λίγο. Από τη δεκαετία του 60 που ήμασταν μέχρι τώρα, ένα σύντομο ταξίδι στις αρχές της δεκαετίας του 90 και ξαναγυρίζουμε πίσω. Αφορμή πάλι το μπλογκ του Σαραντάκου: Σε κείμενο για τη γήσμπα, κάποιος ανέφερε πως δεν μπορούσε να είν' αλήθεια πως το 1960 πετάγονταν σκουπίδια σε οικόπεδο. Κι εκεί θυμήθηκα τη Δάφνη. Τη Δάφνη Καλαβρύτων που οι ντόπιοι την έλεγαν Στρέζοβα (ήταν το παλιό της όνομα). Για τη χρονιά εκεί έχω ήδη γράψει, αλλά πολύ επιγραμματικά, τα κύρια σημεία μονάχα. Ενώ η χρονιά που ήμουνα εκεί ήταν πολύ γεμάτη. Με θετικές και αρνητικές εμπειρίες. Και θα ξεκινήσω απ' τις θετικές αλλά δεν θα σταματήσω σ' αυτές μόνο.

Απογραφέας

Μιας και πιάσαμε την απογραφή, ας γράψω και την εμπειρία μου ως απογραφέα. Τον έκανα μια φορά το μακρινό 1991. Ήταν στη Δάφνη που όπως έλεγα ενώ είχα δει πως είχε 1.287 κατοίκους το 81 όταν πήγα εκεί είδα πως δεν είχε ούτε 800. Κι όμως. Το 91 βγήκαν 1.333 (οι τρεις ήμασταν εγώ, η Μαρία κι ο Δημήτρης!). Στην προηγούμενη απογραφή του 2011 που άλλαξε ο τρόπος απογραφής βλέπω πως μετρήθηκαν 436 μόνο (κι ήταν πραγματικοί). Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Αυτά που έζησα αυτά μπορώ να μαρτυρήσω.

Ονοματοθεσία δρόμων

Ακόμα ένα άρθρο που ξεκίνησε από ένα άρθρο στου Σαραντάκου σχετικά με τα ονόματα των δρόμων στους Αμπελόκηπους Θεσσαλονίκης. Εκεί έμαθα και τον όρο ονοματοθεσία, μέχρι τότε ήξερα μόνο την ονοματοδοσία που όμως δεν την βλέπω στο ΛΚΝ, ευτυχώς την έχει ο Μπαμπινιώτης να μην σκέφτομαι πως δεν ξέρω τι λέω. Εκεί τα παλιά χρόνια, το μακρινό 1971, στα χωριά δεν είχαμε ονόματα στους δρόμους (όχι πως σήμερα έχουμε, θα τα δούμε παρακάτω). Οι χρονιές που τελειώνουν σε 1 όπως αυτή που τελειώνει σε λίγο είναι χρονιές απογραφής πληθυσμού για την Ελλάδα. Και τώρα ακούω διαφημίσεις για τη φετινή απογραφή που μάλλον λόγω κορονοϊού έχει μείνει πίσω.

Παιδικά παιχνίδια

5 Αυγούστου του 61

Αναμνήσεων συνέχεια. Και μιας κι η σημερινή μέρα είναι επετειακή (κλείνω τα 62) λέω ν' ασχοληθώ με τα παιδικά μου παιχνίδια. Τα δικά μου βασικά. Αλλά και γενικότερα της εποχής εκείνης, Απ' τα πρώτα μου παιχνίδια που θυμάμαι είναι μια φυσαρμόνικα. Μάλλον αγορασμένη απ' τη γιαγιά Ρηνιώ σε κάποιο πανηγύρι. Πολύ δεμένος μ' αυτήν. Την είχα στο λαιμό μου ολομερίς κι ολονυχτίς. Δεν την αποχωριζόμουν ούτε στον ύπνο μου (τότε δεν φοβόντουσαν μην πνιγεί το μωρό απ' την αλυσίδα της φυσαρμόνικας). Μπορεί να τη φύσαγα ή να τη γέμιζα( ; ) νερό. Δεν έχει σημασία. Αρκεί που ήταν μαζί μου. Αλλά για τη φυσαρμόνικα αυτή έχω ξαναμιλήσει τότε που έγραφα για τον εξηλεκτρισμό του χωριού και πώς έγινε εργαλείο για το σκότωμα σκορπιού!

Στο γήπεδο

Με τα γήπεδα δεν είχα ποτέ ιδιαίτερα καλές σχέσης. Και βασικά όταν λέγαμε γήπεδο τότε, εννοούσαμε γήπεδο ποδοσφαίρου και μάλιστα το συγκεκριμένο γήπεδο του Αιγέα Πλωμαρίου, μετά τον Άγιο Ισίδωρο. Μπάλα (ποδόσφαιρο) έπαιζα κάποιες φορές πιο μεγάλος, πηγαίναμε σ' ένα δρόμο που δεν πέρναγαν αυτοκίνητα γιατί είχε εγκαταληφθεί (τώρα υπάρχουν, επιτέλους, σκέψεις να αξιοποιηθεί κι αυτός ώστε να μονοδρομηθεί κομμάτι που είναι στενό). Μικρός, δεν είχε ούτ' αυτό, παίζαμε βόλεϊ μ' ένα σύρμα απ' τη μια μεριά του δρόμου στην άλλη (ή μάλλον παίζανε, εγώ δεν ήμουν καλός καθόλου - χώρια που η μπάλα ήταν μάλλον απαγορευμένη απ' το σπίτι). Αλλά κι αν είχα κάποια διάθεση να πάω στο γήπεδο, τα επεισόδια που συνέβησαν τις δυο φορές (συνολικά) που πήγα, ήταν καθοριστικά ώστε να πω πως δεν κάνει καλό η παρουσία μου εκεί 😀

Στη Μυτιλήνη - συνέχεια 3

Συνεχίζω σήμερα με αναμνήσεις από τη διαμονή μου στη Μυτιλήνη το 1967.

Η Μυτιλήνη την εποχή εκείνη είχε τρία πάρκα. Θα μου πείτε γιατί είχε, δεν έχει ακόμα; Τα έχει μεν αλλά πολύ υποβαθμισμένα. Αρκετά δέντρα κόπηκαν από τα δυο ενώ απ' το άλλο έφυγαν τα ζωάκια και τα πουλιά που είχε κι είναι σαν χαμένα. Το ένα είναι γνωστό ως "ο Κήπος". Στη μια άκρη του είναι το Δημαρχείο και στην άλλη η (τότε) Νομαρχία. Κόπηκαν κάμποσα δέντρα του την εποχή εκείνη για να γίνει το Δημοτικό Θέατρο κι άλλα για να μαζευτούν εκεί ένα γύρω κάποια γλυπτά που υπήρχαν (συν ένα μνημείο της Βασιλικής Χωροφυλακής).

Στη Μυτιλήνη - συνέχεια 2

Πέρασε ένας χρόνος από τότε που έγραφα αναμνήσεις μιας ζωής. Κι είχα σταματήσει τη χρονιά που ήμασταν στη Μυτιλήνη. Δεν ξέρω ποιος θυμάται από τότε τι είχα γράψει, εύκολα μπορεί να πάει να το βρει, αλλά έτσι κι αλλιώς η κάθε ανάρτηση έχει αυτοτέλεια. Το μόνο που θα επαναλάβω εδώ είναι πως αυτό έγινε το καλοκαίρι του 67 και το ότι τότε είχε έρθει η χούντα δεν είναι καθόλου άσχετο με το γεγονός της μετακόμισής μας εκεί. Θα συνεχίσω σήμερα με διάφορα επισόδια από την χρονιά εκείνη και βάζοντας φωτογραφίες σύγχρονες, την εποχή εκείνη όχι μόνο δεν είχα φωτογραφική (και λόγω ηλικίας) αλλά και το να τραβάει κανείς φωτογραφίες για γούστο φάνταζε παράξενο.

Νεοκαθαρεύουσα (και όχι μόνο)

Για τη νεοκαθαρεύουσα έχω διαμαρτυρηθεί πολλές φορές. Ε, άλλη μια σήμερα με αφορμή πινακίδα στο μετρό της Αθήνας. Κι αφού θα πιάσω το μετρό θα επεκταθώ και σε σχολιασμό ακριβώς γι' αυτό ώστε να δέσει το γλυκό. Στο σταθμό Ακρόπολη του μετρό, λοιπόν, μετά από τόσα χρόνια έβαλαν μια πινακίδα που δείχνει από που πάμε για την ακρόπολη. Σίγουρα δεκάδες άνθρωποι κάθε μέρα κατεβαίνουν εκεί για να πάνε είτε στην ακρόπολη είτε στο μουσείο είτε στα άλλα τουριστικά σημεία της περιοχής. Μέχρι πρόσφατα η μόνη ένδειξη του από πού είναι η σωστή έξοδος ήταν ένα χαρτί σε μια φορητή πινακίδα. Τώρα μπήκαν δυο τέτοια χαρτιά, πλαστικοποιημένα όμως και με έντονο το βέλος όπως φαίνεται στη φωτογραφία. Ε, κάλλιο αργά θα πείτε. Αμ δε. Γιατί και το πλαστικοποιημένο χαρτί δεν είναι και τόσο όμορφο αλλά και ο τρόπος που γράφτηκε είναι άστα να πάνε.