Μαθήματα και πρόγραμμα σπουδών

Όπως έλεγα σε προηγούμενη αφήγηση, όταν πήγα εγώ, στο μαθηματικό τμήμα υπήρχαν 26 μαθήματα. Κάποια μαθήματα ήταν υποχρεωτικά (τα πρώτα 14) ενώ τα άλλα με επιλογή. Όμως αφενός μεν αυτά ήταν τα παλιά των ετών κάπως προσαρμοσμένα, δεν ήταν ενταγμένα κανονικά στο καινούριο σύστημα σπουδών των εξαμήνων άρα χρειαζόταν να φτιαχτεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα κι αφετέρου υπήρχαν και μαθήματα που δεν ήταν επίσημα στο πρόγραμμα. Τέτοια ήταν η γυμναστική κι οι ξένες γλώσσες. Απ' αυτές τις τελευταίες (δεν θυμάμαι ποιες και πόσες υπήρχαν) μπορούσες να παρακολουθήσεις όποια ήθελες, έδινες εξετάσεις κανονικά αλλά ήταν τελείως προαιρετικό το αν θα το κάνεις ή όχι. Εγώ θυμάμαι πως είχα γραφτεί στ' Αγγλικά, είχα πάει σε δυο τρία μαθήματα και δεν ξαναφάνηκα, χωρίς να υπάρχει κάποια επίπτωση.

Αντίθετα η γυμναστική ήταν υποχρεωτικό να κάνεις 40 παρουσίες, 20 σε κάθε εξάμηνο. Αν κάποιος συμμετείχε σε τμήμα (π.χ. ποδόσφαιρο, μπάσκετ, χορού κλπ) από τα 11 που αναφέρονται οι παρουσίες του ήταν συμπληρωμένες ανεξάρτητα από το πόσες φορές θα γίνονταν οι σχετικές συναντήσεις. Για να ξεκινήσεις θα έπρεπε να πας στο γραφείο Σωματικής Αγωγής (επικεφαλής ο Τσιάντας, στην είσοδο της αίθουσας τελετών) και να κάνεις εγγραφεί, να πάρεις το σχετικό καρτελάκι που το προσκόμιζες μετά στην γραμματεία. Εγώ ξεκίνησα να πάω κάνα δυο - τρεις φορές στο γυμναστήριο (αυτό που ήταν στο ισόγειο της Δόμπολη) αλλά δεν με ενθουσίαζε. Ούτε και κάποιο από τα τμήματα που είχε. Κι έρχεται ο καιρός για την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου. Το πανεπιστήμιο να μην εκπροσωπηθεί σ' αυτήν; Αλλά ποιος πήγαινε για παρέλαση και μάλιστα τότε, τέλη δεκαετίας του 70. Οπότε μας ανακοινώνεται πως όποιος συμμετάσχει θα του συμπληρωθούν οι παρουσίες στη γυμναστική. Έτσι πήγα και παρέλασα και στα Γιάννενα.

Για την παρέλαση φοράγαμε ό,τι θέλαμε από κάτω κι από πάνω ένα σακάκι με το σήμα του πανεπιστημίου στο πέτο (έναν αετό δηλαδή). Κι έτσι γέμισε σφραγίδες το δελτίο μου. Αλλά μιας και λίγα ήταν τα συμπληρωμένα δελτία στο τέλος η υποχρεωτικότητα ξεχάστηκε. Αλλά πάντα ο Τσιάντας είχε αγωνία να συμπληρώσει δυο τμήματα (ένα αγοριών κι ένα κοριτσιών) για να εκπροσωπηθεί το πανεπιστήμιο σε κάθε μια από τις τρεις παρελάσεις (25/10, 25/3 και 21/2 η απελευθέρωση των Ιωαννίνων). Και ξαφνικά τον Οκτώβρη του 81 έρχεται θριαμβευτικά το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση κι ο λαός στην εξουσία (έτσι έλεγε το σύνθημα). Και στην παρέλαση που ήταν μετά από λίγες μέρες πέφτει γραμμή σε πασόκους και κνίτες να πάνε για παρέλαση για να δείξουν τη λαϊκή συμμετοχή στην αλλαγή (που λέει ο λόγος). Κι ο Τσιάντας νάχει τρελαθεί. Δεν είχε τόσα σακάκια. Φτιάχτηκαν από δυο τμήματα, το ένα σωστά ντυμένο και τ' άλλο όπως όπως.

Κάποια στιγμή φτιάχτηκε και το πρόγραμμα σπουδών. Για τα 4 πρώτα εξάμηνα ήταν τα γνωστά 14 υποχρεωτικά μαθήματα ενώ για τα 4 επόμενα υπήρχαν κατευθύνσεις επιλογής. Μπορούσες να διαλέξεις θεωρητικά ή εφαρμοσμένα μαθηματικά. Στα πρώτα οι κατευθύνσεις ήταν άλγεβρα, γεωμετρία και ανάλυση ενώ στα εφαρμοσμένα μηχανική, στατιστική και αριθμητική ανάλυση - υπολογιστές (η πληροφορική της εποχής). Έπρεπε να διαλέξεις υποχρεωτικά μια κατεύθυνση που θα την παρακολουθούσες και στα 4 εξάμηνα (δηλαδή μια ομάδα 4 μαθημάτων) και συμπλήρωνες με άλλα 8 μαθήματα είτε από άλλη κατεύθυνση είτε από κάποια μαθήματα που ήταν αποκλειστικά επιλογής.

Τα μαθήματα επιλογής ήταν από παλιά η μετεωρολογία και η αστρονομία (που γίνονταν από κοινού με το φυσικό) και για πρώτη φορά μπαίνουν και μη μαθηματικά (τρόπος του λέγειν) μαθήματα: Ιστορία των μαθηματικών, διδακτική των μαθηματικών και ψυχοπαιδαγωγική του εφήβου. Ήταν ένα βασικό μας αίτημα αφού οι περισσότεροι απ' τους πτυχιούχους του μαθηματικού θα ασχολούμασταν με την διδασκαλία των μαθηματικών με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, να υπάρχουν και σχετικά μαθήματα. Εντάξει, ο Στράτος ασχολήθηκε με τη στατιστική και μ' αυτήν ασχολείται ακόμα, δεν νομίζω να δίδαξε ποτέ. Αλλά αυτός είναι μια περίπτωση στις τόσες. Ακόμα κι αυτοί που έμειναν στο πανεπιστήμιο ως βοηθοί, διδασκαλία κάνανε.

Κι έρχεται ο Οκτώβρης του 80 (τόσο χρειάστηκε για να φτιαχτεί το πρόγραμμα σπουδών). Και πάμε να δηλώσουμε μαθήματα αλλά υπάρχουν κάποιες αλλαγές στα χαρτιά που μας δίνουν. Τα θεωρητικά μαθηματικά είναι μια κατεύθυνση που έχει λίγ' απ' όλα ενώ στα προαιρετικά δεν υπάρχουν τα τρία μαθήματα που θεωρούνταν μη μαθηματικά. Στις διαμαρτυρίες μας η απάντηση από τη γραμματεία ήταν πως θ' αποφασίσει η σχολή αν θα προσφερθούν αυτά τα μαθήματα οπότε δηλώστε αυτά που υπάρχουν κι αν μπουν και τα άλλα τότε αλλάζετε.

Η σχετική συνεδρίαση της σχολής έγινε στις αρχές του Οκτώβρη. Επικύρωσε τις αλλαγές στις κατευθύνσεις (οι εφαρμοσμένες έμειναν τρεις) και με επιστημονικά κριτήρια αποφάσισε πως τα υπό συζήτηση μαθήματα θα έφευγαν από το πρόγραμμα. Η τοποθέτηση του Στάικου ήταν ξεκάθαρη: "Αν έρθει ο Φράγκος και κάνει μάθημα ποιος θα πατήσει σε μένα".

Ο Χρ. Φράγκος ήταν καθηγητής παιδαγωγικής στη φιλοσοφική σχολή και οι απόψεις του ήταν κόκκινο πανί για τους καθηγητές της φυσικομαθηματικής αλλά πολύ αποδεκτές από τους φοιτητές. Κι όταν προσπαθήσαμε να το συζητήσουμε στα μαθήματα με τους καθηγητές ένας τσανακογλύφτης βοηθός μας αποστόμωσε: "Όταν έλεγαν το μαθηματικό της Πάτρας να γίνει Ακαδημία μαθηματικών δεν θέλατε. Οπότε γιατί διαμαρτύρεστε;" Οι ακαδημίες τότε ήταν διετείς σχολές που έβγαζαν δασκάλους και νηπιαγωγούς. Κι οι σπουδαστές των ακαδημιών πάλευαν για ανωτατοποίηση. Κι ο άλλος βρήκε επιχείρημα. Οι φοιτητές έφταιγαν που δεν υπήρχαν παιδαγωγικά μαθήματα στο πρόγραμμα, αφού θα βγαίναμε επιστήμονες που δεν θ' ασχολούμασταν με τέτοια πεζά πράγματα όπως η διδασκαλία.

Το αστείο είναι πως το μαθηματικό (όπως και το φυσικό και το χημικό) θεωρούνται εξ ορισμού παιδαγωγικές σχολές κι έτσι διοριζόμαστε στην εκπαίδευση χωρίς να χρειάζεται να συμπληρώσουμε τις γνώσεις μας με ειδικά μαθήματα όπως συμβαίνει π.χ. με τους πτυχιούχους του πολυτεχνείου ή των ΚΑΤΕΕ - ΤΕΙ που για να διδάξουν πρέπει να ολοκληρώσουν επιτυχώς σχετικές σπουδές στην τότε ΠΑΤΕΣ και νυν ΑΣΠΑΙΤΕ.