Πρωτοετής φοιτητής

Στα Γιάννενα ήμουν από πολύ νωρίς, γύρω στις Οκτώβρη έφτασα οπότε με το που ξεκίνησαν οι εγγραφές πήγα και γράφτηκα Και παρόλο που ήμουν ανήλικος (τότε η ενηλικίωση γινόταν στα 21) κανείς δεν είχε αντίρρηση στην ολοκλήρωση των σχετικών διαδικασιών (ακόμα και τραπεζικό λογαριασμό είχα στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο με μόνο το όνομά μου και ειδική σφραγίδα "ιδίω καμάτω" ώστε να μπορώ να παίρνω λεφτά παρότι ανήλικος. Βέβαια, καθόλου με δικό μου κάματο, με τον κόπο μου, δεν ήταν βγαλμένα τα λεφτά, απ' τους γονείς μου ήταν, αλλά έτσι λειτουργούσε το σύστημα). Γράφτηκα, πήρα το βιβλιάριο που το επικύρωνε επίσημα, πήρα και το πάσο (το δελτίο φοιτητικού εισιτηρίου δηλαδή) κι έκανα αίτηση στην εστία.

Βγήκαν τα αποτελέσματα, ήμουν μέσα κι έγινα εστιακός (τρόφιμος της εστίας) με αριθμό δωματίου 298, ανάμεσα στο Γιώργο και τον Φραγκίσκο. Και ξεκινήσανε τα μαθήματα. Έμαθα πως θα είχαμε συνολικά 26 μαθήματα χωρισμένα σε 8 εξάμηνα: τα 6 εξάμηνα με 3 μαθήματα και τα δύο (το δεύτερο και το τέταρτο) από 4. Λίγα μου φάνηκαν τα μαθήματα αλλά αυτά τα εξάμηνα τι ρόλο έπαιζαν; Δεν τα είχα ξανακούσει στις λίγες επαφές που είχα με φοιτητές (ή απόφοιτους πανεπιστημίων).

Στα Γιάννενα τότε ήταν η εποχή που δοκιμάζονται διάφορες καινούργιες μορφές για τον τρόπο σπουδών. Στη φυσικομαθηματική σχολή του πανεπιστημίου Ιωαννίνων γινόντουσαν τα πρώτα πειράματα στην Ελλάδα: μέχρι το 1975 υπήρχαν τα έτη (όπως και σε όλα τα άλλα πανεπιστήμια) δηλαδή τα μαθήματα που διδάσκονταν για μία ολόκληρη σχολική ακαδημαϊκή χρόνια, τον Ιούνη είχε εξετάσεις, αν δεν τα πέρναγες ξανάδινες τον Οκτώβρη, άρχιζαν τα μαθήματα του επόμενου έτους, αλλά είχες και μια επιπλέον ευκαιρία τον Δεκέμβρη να περάσεις. Αν δεν τα πέρναγες υπήρχαν οι μεταφορές, χρώσταγες μεν το μάθημα αλλά πήγαινες στο επόμενο έτος. Κι ενώ έλεγε ο κανονισμός δυο μεταφορές, συνήθως με απόφαση της σχολής κατοχύρωνες το έτος και πήγαινες στο επόμενο με όσα μαθήματα κι αν είχες. Να σημειώσω πως γι' αυτούς που ήταν στο πτυχίο (είχαν δηλαδή περάσει τα τέσσερα χρόνια απ' την εισαγωγή τους, άρα θα μπορούσαν νάχουν πάρει πτυχίο, ήταν στα τελειώματα) υπήρχε και τέταρτη εξεταστική περίοδος τον Φλεβάρη.

Το 76 οι φοιτητές καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα στα εξάμηνα κι ένα άλλο σύστημα που δεν θυμάμαι πώς λεγότανε γιατί ήταν θνησιγενές. Καταργήθηκε από τη σχολή την ίδια χρονιά. Κι έτσι εμείς είχαμε μόνο τα εξάμηνα. Δηλαδή τα μαθήματα διδάσκονται για ένα εξάμηνο και για να γίνει αυτό κατορθωτό υπάρχουν λιγότερα μαθήματα με περισσότερες ώρες διδασκαλίας το καθένα. Η ύλη ήταν η ίδια η παλιά. Δεν έχει αλλάξει κάτι ουσιαστικό!

Τίποτα ουσιαστικό; Για τους καθηγητές. Γιατί για τους φοιτητές υπάρχουν δυο επιπλέον περιορισμοί οι  οποίοι είναι σοβαρότατοι: α) οι εξεταστικές περίοδοι είναι μόνο δύο: Φλεβάρη και Σεπτέμβρη για το χειμερινό εξάμηνο και Ιούνη και Οκτώβρη για το εαρινό (έτσι λέγονταν τα δυο εξάμηνα του κάθε έτους). Δηλαδή η μια εξεταστική του Δεκέμβρη καταργήθηκε. β) σε κάθε εξάμηνο μπορούσες να γραφτείς μόνο σε τόσα μαθήματα όσα προβλέπονταν απ' τον κανονισμό (δηλαδή σε τρία, εκτός απ' τα δυο εξάμηνα με τα τέσσερα). Πράγμα που είχε σαν συνέπεια αν δεν πέρναγες ένα και μόνο μάθημα σ' όλη την πανεπιστημιακή σου φοίτηση, θα έπρεπε να την παρατείνεις για ένα εξάμηνο αν αυτό ήταν απο χειμερινό εξάμηνο ή για ένα χρόνο αν ήταν από εαρινό για να μπορείς να δώσεις εξετάσεις (αν θα πέρναγες το μάθημα ήταν άλλη ιστορία).

Ήδη απ' την προηγούμενη χρονιά είχαν ξεκινήσει κινητοποιήσεις των φοιτητών (παλιών και νέων) με αποχές οπότε με το που πήγαμε εμείς υπήρχαν αρκετές μέρες αποχές. Όχι και πάρα πολλές όμως. Γιατί εκτός από τους φοιτητές αποχή είχαν κι οι επιμελητές. Από τα τρία μαθήματα που είχαμε κάναμε κανονικά την Άλγεβρα (με τον Μποζαπαλίδη) και τον Απειροστικό Λογισμό Ια (με τον Σφήκα) αλλά όχι την Αναλυτική Γεωμετρία που την είχε επιμελητής (ο Χ. Μπαϊκούσης). Περνάει ο Νοέμβρης και δεν έχουμε κάνει ούτε μια ώρα Αναλυτική.

Τελικά αποφασίζεται από τη σχολή πως δεν θα δοθούν χρήματα στους επιμελητές αλλά θα πάρουν τα μαθήματα αυτά καθηγητές. Την Αναλυτική θα μας την έκανε ο Μποζώνης. Ναι αλλά είχαν ήδη συμπληρώσει το ωράριό του. Δεν πειράζει. Βρέθηκε φόρμουλα: θα μας έκανε συνδιδασκαλία με τους φυσικούς. Μα οι φυσικοί είχαν μάθημα Μαθηματικά κι όχι Αναλυτική. Ε, και τι νομίζετε; Μέσα στα Μαθηματικά που θα μάθαιναν δεν θα είχε και Αναλυτική; Λίγ' απ' όλα είχανε. Οπότε θα περιμέναμε εμείς να τελειώσουν απ' τα άλλα κομμάτια των μαθηματικών που είχαν και μετά θα ξεκινούσαμε μάθημα όλοι μαζί.

Λίγο πριν τις διακοπές των Χριστουγέννων ξεκινήσαμε τα μαθήματα. Στο δήθεν αμφιθέατρο που είχε πίνακες που ανεβοκατέβαιναν. Οι εγγεγραμμένοι φοιτητές σε φυσικό και μαθηματικό ήμασταν πάνω από 300 άτομα. Ακόμα κι οι μισοί να ήμασταν στην αίθουσα, πάλι πολλοί ήμασταν. Και πώς ν' ακουστεί τι έλεγε ο καθηγητής απ' αυτούς που κάθονταν μακριά; Επιστρατεύτηκε τεχνολογία της εποχής: Ο Μποζώνης είχε κρεμασμένο στο λαιμό του ένα μικρόφωνο που είχε κι έναν πομπό FM μικρής εμβέλειας ενώ στο τέλος στο αμφιθέατρο ήταν δυο ραδιοφωνάκια που ήταν συντονισμένα στον πομπό κι απ' αυτά προσπαθούσε ν' ακουστεί.

Κι έρχεται ο Φλεβάρης και ξεκινάει η εξεταστική περίοδος. Πρώτο μάθημα Άλγεβρα και βγαίνοντας επικρατεί μαύρη απογοήτευση. Με το δίκιο μας. Από τα 140 άτομα που δώσαμε το μάθημα πέρασαν έξι ή επτά άτομα όλα κι όλα. Μεγαλύτερος βαθμός; 7 (στα 10) από τον Γιάννη το Μαύρο. Μάθημα δεύτερο, Απειροστικός. Νούλα κι εκεί. Βέβαια εδώ η αποτυχία δεν ήταν τόσο γενικευμένη, αλλά για μένα ήταν σίγουρη. 6 Φλεβάρη ήταν. Και τη μέρα εκείνη είχε γενέθλια ο Δημήτρης. Κρητικός με τις τσικουδιές του. Μισό μπουκάλι κατέβασα. Βγήκαμε στην έσω αυλή (στο Π όπως σχολίασε κάποιος εστιακός προχτές) και ρίξαμε χορό τρικούβερτο. Κι όλη τη νύχτα ύστερα με τίναξε το στομάχι μου. Ήταν το πρώτο απ' τα δυο ή τρία μεθύσια πούχω κάνει.

Κάποιες μέρες αργότερα (ας πούμε στις 15 του μήνα) είναι κι η εξέταση στην Αναλυτική. Στο μεσοδιάστημα δεν έχω ανοίξει βιβλίο. Είμαι αποφασισμένος πως δεν μπορώ να το περάσω το μάθημα. Αφού στα άλλα που τα είχα παρακολουθήσει (αρκετά - όχι πλήρως, να λέμε την αλήθεια) δεν είχα πάει καλά, πώς να πάω σ' αυτό που είχε γίνει μετ' εμποδίων; Έτσι μπήκα, πήρα τα θέματα και σηκώθηκα κι έφυγα. Οι παροτρύνσεις του βοηθού επιτηρητή να το προσπαθήσω πήγαν στράφι.

Κοιτάζοντας τα θέματα, είδα πως αν είχα διαβάσει λίγο τις ενδιάμεσες μέρες θα τόχα περάσει (προφανώς ο καθηγητής αντιλαμβανόταν την κατάσταση και τα θέματά του ήταν ανάλογα). Εν πάση περιπτώσει, τον Φλεβάρη του 78 που ήταν η πρώτη εξεταστική δεν πέρασα κανένα μάθημα. Αλλά τα πέρασα όλα τον Σεπτέμβρη. Και την Αναλυτική. Με λίγο και πάλι διάβασμα. Βαθμός; 5 στο καθένα. Τη βάση.