Τρόποι επικοινωνίας, μέρος 2ο

Σύγχρονο τηλέφωνο. Όχι, δεν είναι τελευταίο μοντέλο, απλά τα σημερινά έτσι φαίνονται όλα!

Έγραφα τις προάλλες για την πορεία των τρόπων επικοινωνίας από το ξεκίνημα της ύπαρξης του ανθρώπου μέχρι πριν καμιά 30αριά χρόνια. Σήμερα θα γράψω γι' αυτά τα τελευταία 30 χρόνια. Που η εξέλιξη είναι περίπου όσο κι η προηγούμενη. Είπαμε πως στην αρχή ήταν ο έναρθρος λόγος, μετά αυτός έγινε γραπτός, κάποια στιγμή ο γραπτός λόγος χρησιμοποιήθηκε για επικοινωνία σε μεγάλες αποστάσεις κι αφού αυτό άρεσε και βόλεψε ήρθε το τηλέφωνο για να μεταφέρει τον προφορικό λόγο, κάτι που είχε και αμεσότητα αλληλεπίδρασης. Κι ύστερα ήρθαν οι υπολογιστές!

Δηλαδή οι υπολογιστές δεν ήρθαν πριν 30 χρόνια. Έχουν μια κάποια ηλικία. Την εποχή εκείνη ήταν στα 50 τους περίπου. Αλλά οι υπολογιστές στις αρχές της δεκαετίας του 90 δεν είχαν καμιά σχέση μ' αυτούς της δεκαετίας του 40 (σε επόμενο, να γράψω και γι' αυτό). Οι άνθρωποι που δούλευαν σ' αυτούς συνεργάζονταν. Και για να συνεργαστούνε έπρεπε ν' ανταλλάσσουν τη δουλειά τους. Κι ας δούλευαν σε διαφορετικά περιβάλλοντα (τύπους) υπολογιστών. Κι εγεννήθη ίντερνετ. Κι όχι σκέτη τη δουλειά αλλά και κάνα σχόλιο γι' αυτήν. Κι εγεννήθη ημέιλ. Για να επικοινωνούν οι υπολογιστές μεταξύ τους χρειάζονταν καλώδια για ανταλλαγή δεδομένων. Αλλά καλώδια υπήρχαν ήδη ανά τον κόσμο. Για την τηλεφωνία. Οπότε σκέφτηκαν να χρησιμοποιήσουν αυτά τα καλώδια για να επικοινωνούν κι οι υπολογιστές.

Απ' την άλλη, οι υπολογιστές επικοινωνούν ψηφιακά. Με 0 και 1, με ναι και όχι, με διακοπές ρεύματος. Μήπως θα μπορούσε κι η φωνή να γίνει ψηφιακή; Κι αν γίνει ψηφιακή μήπως θα μπορεί να μεταδίδεται χωρίς καλώδια; Κι εγεννήθησαν τα κινητά τηλέφωνα. Αλλά αφού μπορέσαμε να έχουμε φωνή και δεδομένα στα καλώδια γιατί να μην τα έχουμε και στον αέρα; Κι αν μπορούμε να έχουμε κινητά και φωνή να φτάνουν στο κινητό μήπως να το κάνουμε να χρησιμοποιεί αυτά τα δεδομένα όπως ένα υπολογιστής; Και φτάσαμε στα σημερινά κινητά που είναι λίγο από τηλέφωνο, λίγο από υπολογιστής και λίγο από φωτογραφική μηχανή!

Η ψηφιοποίηση των τηλεφωνικών συνομιλιών είχε κι άλλα αποτελέσματα. Αντί να χρησιμοποιείς απευθείας το τηλέφωνο, μετέτρεπες τη φωνή σε δεδομένα και μετά τα δεδομένα σε φωνή πάλι κι η επικοινωνία. VOIP λέγεται η τεχνολογία, την χρησιμοποίησαν διάφορες εταιρίες τη πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, αλλά οι τηλεφωνικές εταιρίες είπαν πως μπορούν να το κάνουν κι οι ίδιες κι έτσι σήμερα, κατά κανόνα, έτσι δουλεύουν κι αν κοπεί το ρεύμα στο σπίτι για τον άλφα ή βήτα λόγο, δεν έχεις τηλέφωνο.

Συνοπτικά όλ' αυτά, δεν μας λένε για τους τρόπους επικοινωνίας παρά μόνο από σπόντα. Π.χ. αναφέρθηκε το ημέιλ. Τι είν' αυτό; Ανταλλαγή γραπτών μηνυμάτων μέσα από το ίντερνετ. Αρχικά. Γιατί αργότερα, όταν άρχισαν όλα να παίρνουν ψηφιακή μορφή μπορούσε εκτός από κείμενο να έχει και φωτογραφία και ήχο και το συνδυασμό τους, το βίντεο. Έτσι οι ταχυδρόμοι περιορίστηκαν. Ακόμα και τα χαρτιά λιγόστεψαν. Οι διάφοροι λογαριασμοί μπορούν σήμερα να είναι σε ψηφιακή μορφή, άρα να φτάνουν με μέιλ στον παραλήπτη. Λιγότερο χαρτί, λιγότερα μεταφορικά, ευκολία αρχειοθέτησης.

Κι αφού το κείμενο μπήκε στα χωράφια της φωνής, αυτοί που είχαν την τηλεφωνία είπαν να προσφέρουν κι αυτοί γραπτή επικοινωνία. SMS τα είπανε, σύντομα μηνύματα δηλαδή, μέχρι κάποιους χαρακτήρες (που αργότερα πλήθυναν αφού μπορεί ένα μεγάλο μήνυμα να σταλεί σαν δυο - τρία σύντομα).

Επιπλέον η φωνή μπόρεσε να συνδυαστεί με την εικόνα. Αντί να μιλάει το εγγόνι μόνο με τον παππού, μπορούσε και να βλέπει ο ένας τον άλλον. Πρώτη εφαρμογή που το λανσάρισε αυτό ήταν το Skype. Υπάρχει ακόμα, αλλά η χρήση του έχει περιοριστεί κατά πολύ. Για να το χρησιμοποιήσεις έπρεπε να κάνεις εγγραφή, να ξέρεις το κωδικό όνομα του άλλου και να τον καλέσεις. Ενώ μπορούσες να στείλεις και γραπτό μήνυμα. Το πράγμα εξελίχθηκε και νέοι παίκτες μπήκαν στο παιχνίδι. Στην Ελλάδα κυριαρχεί το Viber. Που επικεντρώνεται στα μηνύματα αλλά δίνει τη δυνατότητα να μιλήσουνε (και να βλέπονται) δυο ή περισσότερο. Κι αντί για άλλους τρόπους σύνδεσης πατάει στον αριθμό του κινητού (άρα πρέπει να έχεις από τα καινούρια κινητά, αλλά αν δεν έχεις απ' αυτά, δεν έχεις ίντερνετ στο κινητό άρα δεν είναι για σένα). Κι αφού το βάλεις στο κινητό μπορείς να τόχεις και στο τάμπλετ και στον υπολογιστή σου.

Σε άλλες χώρες κυριαρχεί το WhatsApp. Παρόμοια η λογική, στον αριθμό του κινητού πατάει (που σήμερα αυτός έχει γίνει το κλειδί για διάφορες συνδέσεις -π..χ. για σύνδεση με τις τράπεζες, έχουν αναπτυχθεί ισχυροί αλγόριθμοι κρυπτογράφησης -τι λέω τώρα, ας πάμε παρακάτω). Ενώ παρόμοιες εφαρμογές έχει και η Google (Meet κά, έτσι κι αλλιώς σχεδόν όλοι έχουν έναν λογαριασμό στην Google). Όλες αυτές οι εφαρμογές έχουν τη λογική του τηλεφώνου: καλείς τον άλλον κι αν το σηκώσει μιλάτε.

Όμως τι γίνεται αν θέλει κάποιος να μιλήσει σε αρκετούς ανθρώπους για ένα θέμα; Κι από αυτούς στους οποίους απευθύνεται να μην είναι σίγουρο πως θα μπορούν (ή θα θέλουν) να συνδεθούν την ώρα εκείνη; Κι έτσι αναπτύχθηκαν πλατφόρμες τηλεσυνδιάσκεψης (teleconference στα ελληνικά). Εκεί ορίζεται η ώρα της τηλε-συνάντησης κι όποιος θέλει μπαίνει και παρακολουθεί - συμμετέχει. Τέτοιες είναι η WEBEX που την ακούσαμε πολύ στα σχολεία την εποχή που ήταν κλειστά λόγω πανδημίας (και τα λοκντάουν έστειλαν στον ουρανό το ενδιαφέρον για τέτοιες διαδικασίες) και το Zoom.

Πώς λειτουργούν αυτά τα τελευταία; Προσομοιώνοντας αυτό που γίνεται σε μια πραγματική συνάντηση. Ορίζεται η μέρα, η ώρα και ο τόπος (ένα ηλεκτρονικό λινκ) που θα γίνει η συνάντηση. Όποιος θέλει ακολουθεί τη διαδρομή αυτή και την συγκεκριμένη ώρα βρίσκεται στη συνάντηση. Στην αρχή περιμένει απ' έξω (ας πούμε στον προθάλαμο) κι όταν αυτός που έχει την ευθύνη είναι έτοιμος τον βάζει μέσα. Εδώ υπάρχει μια ψιλοαντιστροφή, γιατί συνήθως αυτοί που θα παρακολουθήσουν μια συνάντηση κάθονται και περιμένουν μέχρι να εμφανιστεί ο υπεύθυνος και ν' αρχίσει, αλλά η ουσία δεν αλλάζει. Όποιος θέλει παρακολουθεί, όποιος θέλει ασχολείται με κάτι άλλο (π.χ. παίζει με το κινητό του την ώρα της συζήτησης 😀) όποιος θέλει βγαίνει και ξαναμπαίνει (αλλά μπορεί για να μπει να πρέπει να τον δεχτεί ο υπεύθυνος).

Νομίζω πως τα κάλυψα όλα!