Στις Αθήνες

Ναι, έτσι το λέγαμε. Άντε να κόβαμε το "ι" απ' το στις, να αλλάζαμε την κατάληξη αλλά τότε αν κάποιος πήγαινε απ' το χωριό μου, θα πήγαινε "στ'ς Αθήνις" κι όχι στην Αθήνα που πάνε σήμερα.
Μιλάω για το κοσμογονικό 1965. Γιατί κοσμογονικό; Πέρα απ' το ότι ήταν η χρονιά που πήγα (επιτέλους) σχολείο, πάρα απ' τα Ιουλιανά που πρόσφατα ήταν η επέτειός τους (αν και προσωπικά δεν τα θυμάμαι. Θυμάμαι μια διαδήλωση στο χωριό μου, με πανό και συνθήματα που κατέληξε σ' ένα καφενείο όπου και έγινε μετά ομιλία, αλλά για ποιο λόγο ήτανε δεν έχω ιδέα. Την εικόνα της διαδήλωσης έχω μόνο, δεν ήταν κάτι συνηθισμένο). Ήταν κοσμογονικό για μένα το γεγονός πως για καμιά δεκαριά μέρες έφυγα απ' το χωριό και βρέθηκα στην Αθήνα. Το πρώτο μου ταξίδι, δεν είναι μικρό πράγμα.

Η Γέρα

Είπα πως θ' ανεβάζω ένα καινούριο άρθρο κάθε δυο μέρες, αλλά δεν με βλέπω να προλαβαίνω. Οπότε είπα να βάλω σήμερα ένα φωτογραφικό, όμως όχι για το χωριό μου αλλά από μια κοντινή περιοχή που αρκετές φορές έχω αναφερθεί σ' αυτήν (δυο φορές τελευταία): στα χωριά της Γέρας. Είναι μια περιοχή που είχε έξι κοινότητες προ Καποδίστρια (στη φωτογραφία φαίνονται τα πέντε - υπάρχει όμως κι ένα καλοκαιρινό χωριό που δεν ήταν κοινότητα!) που όμως δεν συμφωνούσαν μεταξύ τους για να ενωθούν εθελοντικά κι ήρθε ο Καποδίστριας και τους έκανε έναν δήμο. Όμως όχι για πολύ αφού με τον Καλλικράτη και το δόγμα "ένα νησί - ένας δήμος" εντάχθηκαν στον ενιαίο δήμο Λέσβου κι όταν έγινε κατανοητό πως αυτό το δόγμα δεν ήταν λογικό πήγαν στο δήμο Μυτιλήνης (αφού η Λέσβος έγινε ένα νησί με δυο δήμους, τη στιγμή που αρκετά μικρότερα, όπως π.χ. η Κεφαλλονιά έγιναν τρεις - αλλ' αυτό είναι άλλο θέμα).

Όλ' οι Χιώτες μια γενιά

Την παροιμία του τίτλου τη χρησιμοποιούμε στο χωριό μου πολλές φορές όταν θέλουμε να πούμε πως κάποια πράγματα μοιάζουν. Γενικά η Χίος (ή η Χιος, μονοσύλλαβο) χρησιμοποιείται σε παροιμίες μιας και είναι κοντινό νησί, όταν κάθομαι το καλοκαίρι στον Άγιο Ισίδωρο, ας πούμε, βλέπω απέναντι τόσο το Καρά Μπουρούν της Τουρκίας όσο και το βόρειο τμήμα της Χίου (αν και, όταν νυχτώνει μόνο το πρώτο που είναι γεμάτο φώτα από οικισμούς και ανεμογεννήτριες ενώ κατά Χιο μεριά δεν φαίνεται τίποτα). Όμως το θέμα μου δεν είναι οι Χιώτες αλλά η γενιά, η συγγένεια μιας και στο χωριό μου όλοι λίγο πολύ είμαστε συγγενείς μεταξύ μας. Όταν απευθυνόμαστε σε κάποιον μεγαλύτερο θα τον πούμε μπάρμπα (άντε θείο με τα νέα δεδομένα) κι όχι κύριο και θεια (ή έστω θεία) κι όχι κυρία, χωρίς να υπάρχει σίγουρα συγγένεια (αν και, κατά πάσα πιθανότητα κάτι θα υπάρχει 😃).

Στα καφενεδέλια

Το σπίτι που μείναμε, όπως είναι σήμερα. Τότε δεν υπήρχε όλο αυτό το πράσινο, όπως επίσης για να πάμε από τον δρόμο στο σπίτι περνάγαμε κάτι σαν γέφυρα ενώ τώρα έχουν ρίξει μπετό προς τα εκεί κι έχει γίνει ένα όμορφο μπαλκόνι.

Το καλοκαίρι μάλλον του 64 πρέπει νάτανε, ο δρόμος που ενώνει τη Μυτιλήνη με το Πλωμάρι θα στρωνόταν με άσφαλτο (μέχρι τότε ήταν χώμα). Για την υποστήριξη των πλαϊνών του δρόμου αλλά και για βελτίωση της χάραξης φτιάχνονταν κάποια στηθαία και κάποια γεφυράκια πέτρινα. Σ' αυτά δούλευε ο πατέρας μου κι επειδή ήταν κάμποσο μακριά από το χωριό για να μην πηγαινοέρχεται κανόνισε και νοίκιασε ένα σπίτι για κάποιους μήνες στα Καφενεδέλια. Τον προηγούμενο χρόνο είχαμε πάλι πάει το καλοκαίρι στο μέρος που δούλευε ο πατέρας μου, στο Τάρτι (λίγο πιο πέρα, εκεί που παντρεύτηκε) αλλά το μόνο που θυμάμαι είναι που πήγαμε με το γάιδαρο και τις κάμαρες που νοίκιαζε ο μπάρμπας μου ο Αντώνης και μέναμε σε μια. Ενώ στα Καφενεδέλια ήμουν μεγαλύτερος!

Ανάγνωση, γραφή

Έμαθα πολύ νωρίς να γράφω και να διαβάζω ή μάλλον να διαβάζω και να γράφω αφού μ' αυτή τη σειρά έγιναν. Η πρώτη μου λέξη στα γράμματα ήταν ΕΔΑ. Η ΕΔΑ ήταν τότε το μόνο αριστερό κόμμα που λειτουργούσε νόμιμα κι ο πατέρας μου ήταν ένθερμος υποστηρικτής της. Έτσι η λέξη μου ήταν γνωστή σαν άκουσμα. Ήταν και εύκολη κι έτσι έμαθα να την αναγνωρίζω όπου την έβλεπα γραμμένη αλλά και να την χαράζω με το κοντύλι στις πλάκες που είχε το καφενείο που σύχναζε ο παππούς μου (συνήθως, σπάνια ο πατέρας μου). Κι όχι μόνο ήξερα να γράφω και να διαβάζω τη λέξη αλλά ήξερα και τι σημαίνει. Όχι βέβαια πως είναι αρκτικόλεξο και πως το κάθε γράμμα είναι και μια λέξη κι όλ' αυτά των λεξικών. Αλλά τι ήταν, τι ήθελε, τι ζητούσε η ΕΔΑ. Την πολιτική σημασία της λέξης δηλαδή. Και πώς την εξηγείς αυτήν σ' ένα τετράχρονο (ας πούμε) παιδί; Μα με όρους που μπορεί να καταλάβει: Να τρων' σοκολάτες και τα φτωχά τα παιδιά!

Δόξα τω θεώ, υπάρχουν!

Ας αλλάξουμε λίγο στιλ, να φύγουμε απ' τα δυσάρεστα και να βάλω ένα ευτράπελο (και μικρό).
Όσοι με ξέρουν, θα έχουν δει πως κάποιες φορές με πιάνει φτάρνισμα που γίνεται αντιληπτό από όλους αφού θα φτερνιστώ πεντέξι φορές συνεχόμενες (και πολλές φορές φροντίζω ν' ακουστεί και δυνατά για να διασκεδάσω και λίγο την κατάσταση). Το φτέρνισμα αυτό συνήθως είναι ξηρό, χωρίς κάτι το ιδιαίτερο. Αλλά στα μικράτα μου το πράγμα δεν ήταν έτσι. Συνήθως η μύτη έτρεχε (και πού το παράξενο για μικρό παιδί θα πείτε).

Νερό, νεράκι

Ο παππούς μου ο Δημήτρης ήταν αυτό που λέμε "περήφανος στ' αυτιά". Δεν άκουγε και πολύ καλά, κάτι που το πήρε κι η μάνα μου (άσχετο βέβαια, εκείνη έπαθε ρήξη τυμπάνου κατά την εγκυμοσύνη). Και κάποια στιγμή άρχισε να επισκέπτεται την εκκλησία του Άγιου Βλάση που υπάρχει σ' ένα κοντινό μας χωριό, στον Πλακάδο της Γέρας. Ε, τι; βόλτα και δεν θ' ακολουθούσα εγώ; Αλίμονο. Το πώς πηγαίναμε δεν το θυμάμαι. Με λεωφορείο; με "κούρσα" (= ταξί); Πρέπει να πήγαμε δυο ή τρεις φορές αλλά μια απ' αυτές μούχει μείνει.

SARS-COV 19

Το σημερινό είναι άσχετο με τα προηγούμενα, αλλά έχει να κάνει με την επικαιρότητα.
SARS-COV 19 ή SARS-COV-2, Τι είν' αυτό; Κάπως γνωστό φαίνεται, αλλά δεν το έχουμε συνηθίσει έτσι. Κι όμως έτσι είναι. Η καινούρια μας ταλαιπωρία (που κρατάει όμως για πολύ καιρό τώρα και κυρίως που είναι άγνωστο πόσο ακόμα θα κρατήσει). Είναι το κανονικό όνομα του νέου κορονοϊού (COV).  Το πρώτο κομμάτι, το SARS μας λέει το προβλήματα προκαλεί: "σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο τύπου 2". Κι επειδή η ταυτοποίησή του έγινε την τελευταία μέρα του 2019 συνήθως τον βλέπουμε με το 19 στο τέλος του. Η αρρώστια που προκαλεί ο συγκεκριμένος ιός είναι η COVID-19, που πολλές φορές από λάθος λέγεται έτσι ο ιός, αλλά δεν είν' αυτό το σωστό. Όμως το θέμα μου δεν είν' αυτό. Το θέμα μου είναι κάτι που ακούγεται αρκετά και που το άκουσα από διπλανή παρέα την Τρίτη το βράδυ στο Μόλυβο. Ξέρω πως σε πολλούς δεν θ' αρέσει αυτό που θα γράψω, αλλά τι να κάνουμε.

Παραλίγο μακαρίτες. - Το μαγκάλι (και η εξέλιξη της θέρμανσης)

Οι ιστορίες μου επιστρέφουν σε προσωπικές αναμνήσεις από τα μικράτα μέχρι και τα μεγάλα. Η σημερινή έχει θέμα τις πηγές θέρμανσης. Και το γεγονός πως παραλίγο δεν θα υπήρχε καμία ιστορία να διηγηθώ αφού δεν θα υπήρχα. Λίγο έλειψε να γίνουμε μακαρίτες οικογενειακώς. Τη γλυτώσαμε από καθαρή τύχη που ξύπνησα εγώ αφενός κι απ' την άλλη γιατί ο πατέρας μου κατάλαβε τι γινότανε και μας έσωσε. Αυτά όλα τα ωραία έγιναν την εποχή του εξηλεκτρισμού του χωριού, όταν δηλαδή επεκτάθηκε και σε μας το δίκτυο της ΔΕΗ. Αλλά ας τα πιάσουμε με τη σειρά.

Η μάνα μου 2

Στην εξοχή, στα Κρέμια το 1962. Δεξιά το χέρι που φαίνεται είναι του πατέρα μου!

Συνέχεια με αναμνήσεις για τη μάνα μου και τέλος με τα οικογενειακά. Τότε που ήταν να παντρευτούνε με τον πατέρα μου, μπήκε θέμα πού θα γίνει η εγκατάσταση του νέου ζευγαριού: στην Πλαγιά ή στο Πλωμάρι. Απέκλεισε κάθε μετακίνηση. Και επέβαλε την εγκατάσταση στο χωριό της. Το αν αυτό ήταν καλύτερο ή όχι κανείς δεν μπορεί να πει. Αλλά εκείνη το θεωρούσε αδιανόητο να αλλάξει μέρος.

Η μάνα μου - Υφαντουργία

Απ' τον πατέρα στη μάνα. Λογική κι αναμενόμενη συνέχεια. Μια γυναίκα που από μικρή ήταν μέσα στη δουλειά, στο κυνήγι της δραχμής Έκανε διάφορες δουλειές για να βγάλει λεφτά (αλλά και απλά να επιβιώσει) μ' αποτέλεσμα να μην ξοδεύει εύκολα τα λεφτά της ούτε να ρισκάρει. Ήταν μικρό παιδάκι ακόμα που πήγε εξοχή στους παππούδες της στο Καραγάτσι, μια περιοχή δάσους κάποια χιλιόμετρα μακριά απ' το χωριό. Κι αντί να κάθεται προσπαθώντας να περνάει καλά (όσο καλά μπορούσε την εποχή εκείνη) έκανε συμφωνία με τον παππού να μαζέψει πέικα (τη φλούδα του πεύκου που την πουλούσαν στα βυρσοδεψεία) κι όσα λεφτά πάρει, δικά της. Αλλά δεν το συζήτησε και με τη γιαγιά της η οποία είχε τις αντιρρήσεις της. Αφού ο πέικας ήταν δικός της (μαζεμένος από το δικό της δάσος) δικαιούταν τουλάχιστον τα μισά λεφτά. Τα απαίτησε και τα πήρε!

Στα καπνά

Τι σχέση έχω εγώ με τα καπνά; Μάλλον καμία. Εδώ δεν έχω με το κάπνισμα! Θα μου πείτε πρέπει να έχεις σχέση με το κάπνισμα για να έχεις σχέση με τα καπνά. Όχι. Πολλοί είν' αυτοί που κατάγονται από καπνοπαραγωγικές περιοχές ή που ασχολήθηκαν με τα καπνά στα νιάτα τους αλλά δεν καπνίζουν, όπως για παράδειγμα ο φίλος μου ο Γιώργος (άλλος ένας Γιώργος) που με φολοξένησε και μου πρόσφερε την εμπειρία και της γνώσης της καπνοσυλλογής! Κι ο λόγος που δημοσιεύεται σήμερα κι όχι με τη σειρά του είναι πως έχει να κάνει με τη σημερινή μέρα :)

Επαγγελματικοί προσανατολισμοί

Αναμνήσεων συνέχεια. Ξεφεύγουμε από τα οικογενειακά αλλά φταίνε οι συνθήκες. Εξάλλου και το επόμενο είναι εκτός σειράς λόγω επετείου. Άρα έχουμε καιρό για επιστροφή στην κανονικότητα :)
Η συνηθισμένη ερώτηση που γίνεται στα μικρά (αλλά και στα μεγάλα) παιδιά είναι "Τι θα γίνεις όταν θα μεγαλώσεις;" Για την πρώτη μου επιλογή δεν χρειάστηκε να με ρωτήσουνε αλλά δεν είναι εύκολο και να τη φανταστεί κανείς. Ήταν γανωτζής. Την εποχή εκείνη γύρναγαν διάφοροι γανωτζήδες στο χωριό. Ο ένας ήταν πολύ τακτικός μιας κι ο γιος του έμενε στο χωριό. Βασικά τη διαδικασία του γανώματος δεν την είχα δει μιας κι οι γανωτζήδες που πέρναγαν φώναζαν "μπακίρια γανώσ'", έπαιρναν τα σκεύη που είχαν στα σπίτια και πήγαιναν και τα γάνωναν εκεί που είχαν το στέκι τους (τις φωτιές και τα εργαλεία τους). Το πώς γίνεται το γάνωμα το έμαθα πολλά χρόνια αργότερα όταν ήμουν φοιτητής στα Γιάννενα και κοντά στο μώλο υπήρχαν εάν δυο γανωτζήδες.

Ο πατέρας μου - 2

Με την επιστροφή απ' την Αυστραλία

Συνέχεια και τέλος η αφήγηση για τον πατέρα μου.
Το 1982 το καλοκαίρι δουλεύουμε σε οικοδομή στο Πλωμάρι (ναι, πέρασα κι από κει). Κάποια μέρα φεύγω, το καλοκαίρι τελειώνει, το πανεπιστήμιο αρχίζει με την εξεταστική του Σεπτεμβρίου και έχουμε κανονίσει με την Μαρία να πάμε μια μικρή εκδρομή στην Κέρκυρα, ενώ θα ήταν και η πρώτη φορά που θα γνώριζα τους γονείς της. Παίρνω τηλέφωνο για να πω πώς έφτασα και να δω τι κάνουνε και μαθαίνω πως το πρωί πήγε στη δουλειά αλλά σταμάτησε ενδιάμεσα γιατί δεν αισθανόταν καλά. Το να σταματήσει το μεροκάματο στη μέση ήταν εξαιρετικό γεγονός και θορυβήθηκα. Ξεκίνησε εξετάσεις και η διάγνωση ήταν "ανεπάρκεια μητροειδούς βαλβίδας". Ξεκίνησε αγωγή, οι γιατροί του έλεγαν να σταματήσει τη δουλειά. Δεν τους άκουσε με την πρώτη αλλά έβλεπε πως στην πράξη δυσκολευόταν όλο και περισσότερο κι έτσι κάποια στιγμή τα παράτησε όλα. Όχι μόνο την οικοδομή (γρήγορα) αλλά και τις αγροτικές ασχολίες.

Ο πατέρας μου

Οικοδόμοι παλικάρια!

Συνεχίζω από τους προπάτορες στους γεννήτορες έτσι όπως τους γνώρισα και τους θυμάμαι. Να γράψω για τον πατέρα μου (αν και δεν μούναι τόσο εύκολο). Ο πατέρας μου στα νιάτα του ήταν ψαράς. Εκτός από τις αγροτικές δουλειές, εννοείται. Ψαράς ο πατέρας του, τον βοηθούσε κι ο γιος. Αλλά τόσο δεν του άρεσε που όταν πια έπαψε να ασχολείται με το σπορ, το έκοψε τελείως. Ούτε να βοηθήσει κάποιον φίλο του ψαρά, ούτε να δοκιμάσει να πιάσει κάτι. Ό,τι ψάρευε ήταν "μ' ασημένια αγκίστρια" δηλαδή με χρήμα. Απ' τις ιστορίες που μου έλεγε ήταν μια για την οποία ένιωθε τύψεις όλη του τη ζωή. Που κάποια στιγμή το βάρος των ψαριών που πήγε να πουλήσει δεν ήταν τόσο όσο τα χρήματα που χρειάζονταν για το σπίτι κι έβαλε ένα λιτρίδι (πετράδι του γιαλού) στο στόμα του ψαριού (που προφανώς ήταν απ' τα μεγάλα και καλά)!