Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Η πινακίδα στην κύρια είσοδο του κτιρίου της Δόμπολη Είναι φιλοτεχνημένη απ' τον γλύπτη Παύλο Βρέλλη.

Το πανεπιστήμιο Ιωαννίνων είναι σχετικά καινούριο πανεπιστήμιο. Μετράει λίγο παραπάνω από 50 χρόνια ζωής. Ξεκίνησε τα μέσα της δεκαετίας του 60 με τη φιλοσοφική σαν τμήμα της Θεσσαλονίκης και ακολούθησε το μαθηματικό στο ίδιο μοτίβο. Το 70 ιδρύεται ως Πανεπιστήμιο με δυο σχολές τη Φιλοσοφική (με ένα τμήμα που στο 3 έτος χωρίζεται σε ειδικότητες) και τη Φυσικομαθηματική με δυο τμήματα: το μαθηματικό και το φυσικό. Το 77 που πάω εγώ έχει μόλις προστεθεί άλλο ένα τμήμα, το χημικό και μια σχολή η Ιατρική (πρώτη φορά φοιτητές τους μπαίνουν μαζί με μένα). Κι όλ' αυτά χρειάζονται χώρους για να στεγαστούν. Όταν πήγα εγώ στα Γιάννενα το πανεπιστήμιο στεγαζόταν σε 3 κτίρια που απείχαν αρκετά μεταξύ τους και με την ίδρυση της Ιατρικής προστέθηκαν κι άλλα.

Αυτά που φαίνονται σήμερα. Κατάντια.

Το κεντρικό κτίριο, λοιπόν, ήταν στην οδό Δόμπολη, στις παρυφές τότε της πόλης. Εκεί ήταν το εστιατόριο, εκεί γινόντουσαν τα περισσότερα μαθήματα. Οι διοικητικές όμως υπηρεσίες του πανεπιστημίου (γραμματείες σχολών, πρυτανεία και τέτοια) ήταν στο κέντρο της πόλης, λίγο πιο πέρα απ' τη νομαρχία, στην οδό Σαλαμάγκα.

Μέγαρο Τιτάνια (το 2015, δεξιά διακρίνεται η νομαρχία)

Τα γραφεία των καθηγητών του μαθηματικού καθώς και κάποιες αίθουσες για τα μαθήματα του 3ου και του 4ου έτους του τμήματος ήταν σ' άλλο κτίριο στο κέντρο της πόλης, κοντά στη Γραμματεία, δίπλα στη νομαρχία: στο μέγαρο Τιτάνια (το όνομα από έναν σινεμά που υπήρχε εκεί και γκρεμίστηκε για να φτιαχτεί το κτίριο αυτό).

Αυτή τη βδομάδα μάθαμε και μια καλή είδηση, πως το συγκρότημα νοικιάστηκε στο Δήμο Ιωαννιτών με 6.000€ ετήσιο μίσθωμα (συμβολικό)

Η Ιατρική ξεκίνησε τα μαθήματα στο Καμπέρειο. Το κτίριο αυτό ανήκει στο Καμπέρειο Πνευματικό Ίδρυμα και στο ισόγειό του έχει μια αίθουσα θεάτρου όπου ανέβαιναν παραστάσεις από το τοπικό θέατρο που είχε διάφορα ονόματα κατά καιρούς (Οργανισμός Ηπειρωτικού Θεάτρου - ΟΗΘ, ΔΗΠΕΘΕ Ηπείρου). Αυτή η αίθουσα χρησιμοποιήθηκε για μαθήματα. Τα γραφεία των καθηγητών φτιάχτηκαν στο τοπικό νοσοκομείο (αυτός είν' ο χώρος των γιατρών) το Χατζηκώστα, που βρισκόταν αρκετά έξω απ' την πόλη. Που από τοπικό χωρίστηκε στα δυο, ένα το τοπικό κι ένα το πανεπιστημιακό (μιλάω για το 77 - 83 που ήμουνα εγώ, αργότερα άλλαξαν τα πράγματα). Αλλά εκτός από γραφεία και κλινικές χρειαζόταν και ανατομείο. Έτσι, χρησιμοποιήθηκε το παλιό νοσοκομείο Χατζηκώστα, που ήταν μέσα στην πόλη, κοντά στη λίμνη.

Αλλά ας πάμε στο κεντρικό κτίριο, αυτό που λέγαμε πανεπιστήμιο (αυτό που η είσοδός του φαίνεται στην αρχική εικόνα. Ουσιαστικά ήταν ένα κτίριο - παζλ, που συμπληρώθηκε κομμάτι κομμάτι. Οι αίθουσες Προκάτ ας πούμε ήταν προφανώς προκατασκευασμένες και μπήκαν για να εξυπηρετήσουν τα μαθήματα που πλήθυναν καθώς πλήθαιναν τα τμήματα κι οι φοιτητές. Προσπάθησα να φτιάξω λίγο το πώς ήταν οι χώροι, αν και βέβαια είναι ανάλογα τι θυμάμαι μετά από 40 χρόνια και βάλε. Πάντως, οι μπροστά αίθουσες τελετών και αμφιθέατρο καταλάμβαναν σε ύψος πάνω από ένα πάτωμα απ' αυτά που ήταν στα πλάγια και πίσω. Το αμφιθέατρο είχε μόνο το όνομα, ελάχιστη η υψομετρική διαφορά της μιας πλευράς με την άλλη, με πάγκους για να καθόμαστε και να ακουμπάμε τα πράγματά μας όπως στις υπόλοιπες αίθουσες μαθημάτων και καθόλου σκαλάκια. Οι προκάτ ήταν ισόγειες μόνο ενώ το κτίριο αριστερά μπροστά ακόμα φτιαχνόταν όταν πήγαμε και στέγασε το χημικό (γραφεία καθηγητών κι εργαστήρια). Είναι το μόνο κομμάτι που χρησιμοποιείται και σήμερα και στεγάζει το πειραματικό γυμνάσιο της πόλης.

Από πάνω από το αμφιθέατρο ήταν η αίθουσα 10 που κατά κανόνα γίνονταν τα μαθήματα του 1ου και του 2ου έτους του μαθηματικού και δίπλα η 9 για τα αντίστοιχα έτη της φιλοσοφικής. Τα επιμέρους τμήματα στο 3ο και 4ο έτος της φιλοσοφικής γίνονταν είτε στις αίθουσες 1 και 2 πάνω από το εστιατόριο είτε στα αναγνωστήρια που είχαν οι τομείς της σχολής. Τα προκάτ και το αμφιθέατρο το χρησιμοποιούσαν οι του φυσικού αλλά και κάποια φροντιστήρια του μαθηματικού, για το χημικό μια αίθουσα χρειαζόταν την πρώτη χρονιά, κάπου τους βόλεψαν. Πάνω από την είσοδο ήταν γραφεία και συλλογές του αρχαιολογικού τομέα της φιλοσοφικής και περνώντας από κει μέσα έφτανες σ' ένα μικρό αμφιθέατρο (αλλά αμφιθέατρο) που χρησιμοποιούσαν οι φυσικοί, την αίθουσα Καραβέλα. Εκεί από πίσω υπήρχε και σκοτεινός θάλαμος κι εκεί έγιναν κάποια μαθήματα φωτογραφίας (υπεύθυνος ο κ. Χατζηκωνσταντίνου).

Πιο πάνω λίγο υπήρχαν οι αίθουσες 3 και 4 που κάναμε φροντιστήρια (δηλαδή μας λύνανε ασκήσεις  οι βοηθοί πάνω στη θεωρία που μας είχαν κάνει οι καθηγητές) οι μαθηματικοί καθώς και άλλα γραφεία καθηγητών, ενώ στο σύνδεσμο των κτιρίων (που είχε φτιαχτεί τότε κοντά) υπήρχαν τα εργαστήρια φυσικής.

Και πάν' απ' αυτά, με μικρότερο ύψος κάτ' απ' τη στέγη φτιάχτηκαν δυο αίθουσες ακόμα, οι 5 και 6 (που σκωπτικά τις λέγαμε περιστερώνα) ενώ από την άλλη μεριά ήταν η βιβλιοθήκη και το αναγνωστήριο ολόκληρου του πανεπιστημίου.

Ήδη από την εποχή εκείνη είχε αρχίσει να χτίζεται πανεπιστήμιο εκεί που βρίσκεται σήμερα, στη Δουρούτη ώστε να μαζευτεί λίγο. Το πρώτο ήταν το μεταβατικό, ένα προσωρινό κτίριο (που γκρεμίστηκε αργότερα) κι όπου στα τέλη του 1981 εγκαταστάθηκε ο υπολογιστής του πανεπιστημίου. Αλλά γι' αυτό σε επόμενο, υπάρχουν αρκετές ασπρόμαυρες φωτογραφίες.

Την εποχή εκείνη ήμασταν περίπου 3.000 φοιτητές. Κάτι λιγότεροι από 500 στην εστία, κάπου 1.500 - 2.000 σε σπίτια στην πόλη και κάποιοι άλλοι (λίγοι - κυρίως όσοι ήταν στο πτυχίο) που έμεναν στον τόπο τους κι ερχόντουσαν μόνο για τις εξετάσεις. Σε σύγκριση σήμερα διαβάζω πως το πανεπιστήμιο έχει 22.000 προπτυχιακούς φοιτητές (τέτοιοι που ήμασταν εμείς) και αρκετούς μεταπτυχιακούς και διδακτορικούς.