Τα σκουπίδια

Μιας κι έγραφα προχτές για την αντιμετώπιση των σκουπιδιών στη Δάφνη ας γράψω και τι γινόταν με τα σκουπίδια στο χωριό μου. Από τότε που θυμάμαι, βέβαια. Πάντοτε υπήρχε μέριμνα για το μάζεμα των σκουπιδιών και την απομάκρυνσή τους από το χωριό μέσα ("αποκομιδή απορριμμάτων" στην επίσημη γλώσσα). Βέβαια, το να φύγουν από μέσα από το χωριό είναι το πρώτο βήμα, το άλλο είναι τι γίνονται μετά. Το γεγονός είναι βέβαια ότι την εποχή εκείνη τα σκουπίδια ήταν λίγα, σ' αντίθεση με σήμερα που όλα είναι σε κάποια συσκευασία κι έτσι οι κάδοι της ανακύκλωσης γεμίζουν πολύ γρήγορα (κι ας υπάρχει ακόμα κόσμος που δεν πετάει τα ανακυκλώσιμα στους ειδικούς κάδους). Επίσης στο χωριό τα οργανικά υπολείμματα εν πολλοίς ανακυκλώνονταν φυσικά: κότες, κατσίκοπρόβατα, γαϊδουρομούλαρα κατανάλωναν αυτά από τα τρόφιμα που δεν μπορούσαν να καταναλώσουν οι άνθρωποι. Το κόστος ήταν τέτοιο που το να πετάξεις οτιδήποτε το σκεφτόσουν διπλά.

Τη διαδικασία του μαζέματος την αναλάμβανε με εργολαβία κάποιος. Για πολλά χρόνια ήταν ο Αρναούτης (έτσι λεγόταν) και τ' όνομα είχε γίνει ταυτόσημο με τον σκουπιδιάρη. Το ανέκδοτο της οικογένειας όταν κάτι χάλαγε και δεν έπαιρνε περεταίρω επιδιόρθωση (παπούτσια ή άλλα αντικείμενα - για τα ρούχα δεν έμπαινε τέτοιο θέμα, υπήρχε επαναχρησιμοποίηση για να στρωθεί το σπίτι) ο παππούς μου συνήθιζε να λέει πως αυτό μόνο ο Αρναούτης μπορεί να το φτιάξει :) να το πάρει δηλαδή και να το πετάξει. Είχε δυο άλογα και έβαζε δυο κοφίνια στο καθένα, ειδικά διαμορφωμένα για ν' ανοίγει ο πάτος και ν' αδειάζουν κατευθείαν. Γύριζε μια δυο φορές τη βδομάδα όλο το χωριό και του δίναμε αυτά πούχαμε μαζέψει για πέταμα (σε τενεκέδες μέσα - σακούλες δεν υπήρχαν τότε). Όταν γέμιζαν τα κοφίνια του οδηγούσε τα ζώα στην Τρουγαλιά, μια περιοχή λίγο έξ' απ' το χωριό κι εκεί τα ξεφόρτωνε (παραδίπλα απ' το λαγκάδι ώστε το χειμώνα να καθαρίσει ο τόπος - και τ' όνομα Τρουγαλιά είχε γίνει συνώνυμο του σκουπιδότοπου).

Για την ανάδειξη του "εργολάβου καθαριότητας" (ο επίσημος τίτλος του σκουπιδιάρη) γινόταν μειοδοτικός διαγωνισμός, τουλάχιστον από κάθε στιγμή και μετά. Η Κοινότητα δίνει τόσα, ποιος δέχεται με λιγότερα. Για χρόνια δεν υπήρχε άλλος διεκδικητής (και πόσο εύκολο είναι να κάνει κάποιος αυτή τη δουλειά). Κάποια στιγμή βρέθηκε και τη δουλειά την ανέλαβα άλλος. Έτσι κι αλλιώς ο πρώτος είχε ήδη μεγαλώσει αρκετά. Ξαναπήρε τη δουλειά μια δυο χρονιές και μετά αποσύρθηκε τελείως.

Περνώντας τα χρόνια τα ζώα με τα κοφίνια αντικαταστάθηκα από κάρο και γρήγορα αυτό έγινε μηχανοκίνητο. Από το κράτος δόθηκαν άδειες για τρίκυκλες μοτοσικλέτες στους παλιούς αραμπατζήδες κι έτσι αυτός που γύριζε με τον αραμπά (το κάρο ντε) για να μαζέψει τα σκουπίδια τώρα γύριζε με το τρίκυκλο, έστω και χωρίς πολύ χαρά μιας και το φόρτωμα σκουπιδιών σημαίνει πολύ βρωμιά. Τα τρίκυκλα αντικαταστάθηκαν με φορτηγάκια (φορτοταξί τα λέγανε). Παράλληλα, τα σκουπίδια τα κρατούσαμε στο σπίτι μέχρι να περάσει το αυτοκίνητο, τα βγάζαμε το πρωί της μέρας που θα πέρναγε (σπάνια την προηγούμενη). Ήταν σε δοχεία κάθε είδους: ειδικούς σκουπιδοτενεκέδες (σπάνια) γκαζοτενεκέδες ή κουβάδες πλαστικοί ή σιδερένιοι (με κάποιο καπάκι για να αποφεύγονται έφοδοι από τις γάτες) και όποιο άλλο δοχείο ήταν εύκαιρο (και αχρείαστο για άλλη δουλειά). Ο σκουπιδιάρης έπαιρνε τον κουβά, τον αναποδογύριζε ν' αδειάσει και τον άφηνε δίπλα. Συνήθως είχε και κάνα κουδούνι και βάραγε ώστε όποιος δεν είχε βγάλει ήδη τα σκουπίδια να τα βγάλει εκείνη την ώρα.

Μόνο τη δεκαετία του 90 με τις συνενώσεις του Καποδίστρια άρχισαν να έρχονται δημοτικοί κάδοι σκουπιδιών και ειδικά αυτοκίνητα του δήμου (σκουπιδιάρικα) που συμπίεζαν τα σκουπίδια. Οι σκουπιδότοποι απομακρύνθηκαν απ' το χωριό κι άρχισαν τα σκουπίδια να θάβονται. Για ένα διάστημα ο δήμος έβγαζε και φορτηγά που τα σκουπίδια τα έπαιρναν από τα σπίτια (ειδικά σε δρόμους που τα σκουπιδιάρικα δεν χωρούσαν να περάσουν). Το πλαστικό είχε αρχίσει να μπαίνει για τα καλά στη ζωή μας και τα σκουπίδια έτσι κι αλλιώς ήταν σε σακούλες μέσα (κι όχι χύμα). Βέβαια ομηρικοί καυγάδες έγιναν (και γίνονται) για το σημείο που θα τοποθετηθούν οι κάδοι μιας και το καλοκαίρι η βρώμα που βγαίνει είναι έντονη.

Συμπέρασμα; Ότι η κατάσταση στη Δάφνη ήταν αρκετά καλή ως προς τις προδιαγραφές (κάδοι - σκουπιδιάρικο κλπ) αλλά απλά οι κάτοικοι δεν είχαν ακόμα κόψει τις παλιές συνήθειες τους!