Τα πούλια

Όταν μιλάμε για πούλια δεν μιλάμε για τα πούλια που έχει το τάβλι. Και δεν έχουν να κάνουν με κάτι αυστηρά προσωπικό αλλά είναι κάτι που συνηθιζόταν στο χωριό την εποχή που ήμουν μικρός. Πούλια ήταν κάτι μικρά κυλινδράκια ξύλινα που στην επιφάνειά τους είχαν σημειωμένον έναν αριθμό απ' το 1 μέχρι το 100. Τα είχαν μέσα σ' ένα μαύρο αδιαφανές σακούλι και το όλο σύστημα ήταν μια αυτοσχέδια λοταρία. Μια λοταρία που αυτός που είχα τα πούλια και σε προσκαλούσε να παίξεις μπορεί να έχανε απ' την πρώτη στιγμή ή μπορεί να κέρδιζε πάρα πολλά. Το έπαθλο ήταν συνήθως κάποιο κομμάτι κρέας ή κάνα καλό ψάρι, γενικά τρόφιμο αξίας. Το ψάρι δύσκολο γιατί πόσες ώρες μπορούσε να το διατηρήσει ο πούλιατζης (αυτός που είχε τα πούλια); Δεν ήταν δυνατόν να το δίνει με υποσχετική γιατί τι είδους και πόσο μεγάλο ψάρι θα ήταν; Έπρεπε να είναι ήδη ψαρεμένο αλλά το ψάρι δεν κρατάει για πολύ. Αντίθετα το κρέας μπορούσε να το έχει ο χασάπης και να σου λέει ο πούλιατζης τόσο κρέας απ' αυτό το είδος. Α, επίσης και κυνήγι θυμάμαι να παίζει στα έπαθλα.

Οι πούλιατζήδες (ναι τετρασύλλαβη λέξη με τονισμό στην πρώτη συλλαβή, έτσι λεγόταν κι είχε κι έναν δεύτερο βοηθητικό τόνο εκεί προς το τέλος) ήταν δυο. Καραδούκας και Κουλαντρής. Ερχόταν σπάνια και κανένας απ' το Πλωμάρι ή το Μεγαλοχώρι, αλλά οι δυο τους ήταν από το χωριό κι έτσι μπορούσες να τους βρεις ανά πάσα ώρα. Κι αν εκείνη τη στιγμή δεν είχαν κανονίσει κάποιο έπαθλο μπορούσε να γίνει αθλοθέτηση επιτόπου: ο χασάπης πάντα θα έφερνε κρέας (τότε έσφαζαν κάθε Παρασκευή, γι' αυτό λέω πως θάφερνε κι όχι είχε) :)

Η διαδικασία ήταν απλή. Δήλωνες μια σειρά έξι αριθμών, έβαζες το χέρι σου μέσα στο σακούλι και χωρίς να βλέπεις (βέβαια) τράβαγες κάποια πούλια. Πόσα; Ανάλογα για πόσα πλήρωνες. Το κόστος για κάθε πούλι δεν ήταν σταθερό, είχε να κάνει με το έπαθλο. Αν το έπαθλο ήταν ακριβό τότε και το κάθε κομμάτι είχε ανεβασμένη τιμή. Οι πιθανότητες κέρδους ήταν 1 : 20 (μάλλον κάτι περισσότερο 6:100). Μπορούσες να ποντάρεις στους μονούς ή τους ζυγούς αριθμούς μιας επιλεγμένης δεκάδας (π.χ. 34 - 44 σήμαινε όλους τους ζυγούς από το 34 μέχρι το 44) ή μια σειρά διαδοχικών αριθμών (22 γραμμή πάει να πει 22, 23, 24, 25, 26, 27). Αν είχες δυο κερδισμένα τότε ζήταγες διπλό έπαθλο. Απ' την άλλη, αν κέρδιζες απ' τα πρώτα πούλια που τράβαγες τότε μπορούσες ν' αφήσεις τα υπόλοιπα (αμόντε). Και σκεφτείτε να ξεκινήσει ο πούλιατζης μ' ένα έπαθλο κι ο πρώτος παίκτης που θα παίξει να είναι τυχερός και να του το πάρει.

Η αυτοσχέδια αυτή λοταρία ήταν - προφανώς - παράνομη. Οι πούλιατζήδες είχαν το σακουλάκι τους κρυμμένο και απλά έλεγαν πως έχουν το τάδε έπαθλο οπότε ξεκινούσε το παιχνίδι. Σπάνια να κουνάνε το σακούλι με τα πούλια (που έκαναν θόρυβο) σε κάνα καφενείο. Όταν γίνονταν αντιληπτοί οι παίκτες από αστυνομικούς το πιο συνηθισμένο ήταν να αχρηστεύσουν το μέσον, δηλαδή τα πούλια. Κι αυτό γινόταν με το να τα πετάξουν στα κεραμίδια. Και καθόταν μετά ο πούλιατζης και προσπαθούσε να τα μαζέψει (γιατί δεν ήταν τόσο εύκολο να τα ξαναφτιάξει - ήταν χειροποίητα).

Παράνομο ήταν κι άλλο ένα είδος λοταρίας που εξακολουθεί να παίζεται και σήμερα. Το γράψιμο. Εκεί το κέρδος αυτού που έχει τη λοταρία είναι σίγουρο και προκαθορισμένο. Έχει μια λίστα με 100 αριθμούς (σπάνια περισσότερους αν το έπαθλο είναι ιδιαίτερα μεγάλης αξίας) κι ο κάθε παίκτης "γράφει" κάποια νούμερα, σημειώνει δηλαδή δίπλ' απ' αυτά το όνομά του ή κάποια συνθηματική λέξη (αν δεν θέλει να είναι γνωστή στους υπόλοιπους η ταυτότητά του). Όταν συμπληρωθεί η λίστα, όταν δηλαδή δίπλα σε κάθε νούμερο υπάρχει κι ένα όνομα γίνεται μια αυτοσχέδια κλήρωση, συνήθως μπροστά σε κόσμο για να μην θεωρηθεί πως έγινε παρατυπία. Η κλήρωση μπορεί να είναι με χαρτάκια που κάποιος τραβάει έν' απ' αυτά ή με ένα τυχαίο νούμερο που λέει κάποιος (που πρέπει όμως νάναι σίγουρα άσχετος). Σε ποιο σπάνιες περιπτώσεις (συνήθως όταν ο διοργανωτής είναι κάνας σύλλογος) τότε μπορεί ο τυχερός να είν' αυτός ο αριθμός που συμπίπτει με τα δυο τελευταία ψηφία του πρώτου αριθμού του τάδε λαχείου. Υπάρχουν περιπτώσεις που η λίστα αργεί να συμπληρωθεί κι έτσι γίνεται κλήρωση με όσα νούμερα κι αν είναι. Τότε μπορεί να είναι τυχερός αυτός που διοργανώνει τη λοταρία (αν κερδισμένο είναι άγραφο νούμερο)!

Συμπλήρωση: Τις τελευταίες μέρες βρέθηκα στο χωριό. Συζητώντας με κάποιους για το θέμα έμαθα ότι όταν αποσύρθηκαν απ' το επάγγελμα οι παραπάνω τη θέση τους πήρε άλλος κι όταν έφυγε κι αυτός κάποιος συνεχιστής βρίσκεται...