Ο πατέρας μου

Οικοδόμοι παλικάρια!

Συνεχίζω από τους προπάτορες στους γεννήτορες έτσι όπως τους γνώρισα και τους θυμάμαι. Να γράψω για τον πατέρα μου (αν και δεν μούναι τόσο εύκολο). Ο πατέρας μου στα νιάτα του ήταν ψαράς. Εκτός από τις αγροτικές δουλειές, εννοείται. Ψαράς ο πατέρας του, τον βοηθούσε κι ο γιος. Αλλά τόσο δεν του άρεσε που όταν πια έπαψε να ασχολείται με το σπορ, το έκοψε τελείως. Ούτε να βοηθήσει κάποιον φίλο του ψαρά, ούτε να δοκιμάσει να πιάσει κάτι. Ό,τι ψάρευε ήταν "μ' ασημένια αγκίστρια" δηλαδή με χρήμα. Απ' τις ιστορίες που μου έλεγε ήταν μια για την οποία ένιωθε τύψεις όλη του τη ζωή. Που κάποια στιγμή το βάρος των ψαριών που πήγε να πουλήσει δεν ήταν τόσο όσο τα χρήματα που χρειάζονταν για το σπίτι κι έβαλε ένα λιτρίδι (πετράδι του γιαλού) στο στόμα του ψαριού (που προφανώς ήταν απ' τα μεγάλα και καλά)!

Ο μεγαλύτερος γιος (αλλά όχι το μεγαλύτερο παιδί) μιας οικογένειας με τέσσερα παιδιά, τα τρία αγόρια, είχε αναλάβει ευθύνες για τη συντήρησή της (όπως ξανάπα ο παππούς μου δεν ήταν απ' αυτούς που σκάγανε για το τι θα γίνει το σπιτικό του). Ήταν να πάει φαντάρος στην κατοχή (γεννημένος το 23). Προφανώς δεν στρατεύτηκε τότε. Μετά όταν είπαν να τον πάρουν, βγήκε προστάτης οικογενείας και πήρε αναβολή λόγω υπηρετούντος αδερφού, αφού είχε έρθει η σειρά του θείου μου το Σοφοκλή να πάει φαντάρος. Όταν αυτός απολύθηκε, πάλι αναβολή λόγω υπηρετούντος αδερφού αφού αυτή τη φορά ήταν η σειρά του θείου Φώτη. Μάλιστα τα δυο αδέρφια, ο ένας που απολύθηκε κι ο άλλος που θα παρουσιαζόταν, συναντήθηκαν στον Πειραιά. Όταν ξανάρθε η σειρά του, ήταν πια μεγάλος κι έτσι του πήρε οριστικό απολυτήριο ως "έφεδρος αγύμναστος".

Αφού λοιπόν τέλειωσε με τις στρατιωτικές εκκρεμότητες έπρεπε να διαλέξει τι δουλειά θα κάνει για να έχει τα προς το ζην μιας και το ψάρεμα είπαμε όπως είπαμε δεν τον ενθουσίαζε ενώ οι ελιές έχουν εποχικότητα. Ένας γείτονας και συγγενείς του ήταν οικοδόμος και τον έβαλε στη δουλειά. Μια δουλειά που την έκανε μέχρι το τέλος της ζωής του ή μάλλον μέχρι που άντεχε. Ξεκίνησε βοηθός, έγινε μάστορας. Έπαιρνε το οικόπεδο και το έφτανε μέχρι μπετά και τούβλα, άντε και σκεπή (αλλά εκεί τον πρώτο λόγο τον είχε άλλος). Τούβλα, καλουπώματα, σιδερώματα. Κάποια στιγμή είπε να συνεταιριστεί μ' έναν άλλον απ' το χωριό που έκανε την ίδια δουλειά για να μην τρώγονται, αλλά η συνεργασία τους δεν κράτησε ούτε χρόνο.

Ήταν άνθρωπος της δουλειάς αλλά ήθελε και να απολαμβάνει τον κόπο του. Έτσι ξόδευε για διάφορα που θα έδιναν καλύτερη ποιότητα ζωής (και να τριβελίζεται η μάνα μου που δεν ήθελε να ξοδεύει ούτε δεκάρα). Κουράζομαι, έλεγε, δικαιούμαι να απολαμβάνω κάποια πράγματα. Το 59 πήρε το ραδιόφωνο. 62 ηλεκτρικό σίδερο. Αργότερα ηλεκτρικό φούρνο (ΚΑΖΑ). Το 65 ψυγείο πάγου αλλά δεν έμεινε ευχαριστημένος και το 68 το άλλαξε με ηλεκτρικό. Το 69 έκανε βασικές παρεμβάσεις στο σπίτι ώστε να μπουν πράγματα καινούρια που έκαναν τη ζωή πιο εύκολη. Τότε διαλύθηκε η συνεργασία με τον άλλον εργολάβο που λέγαμε και μοίρασαν τα κοινά είδη που είχαν αγοράσει για την οικοδομή. Ο ένας πήρε την μπετονιέρα, ο πατέρας μου τα ξύλα. Που όμως ήθελαν χώρο για αποθήκευση. Έτσι αγόρασε μια αποθήκη (και μαζί και στάβλο). Αλλά την μπετονιέρα τη χρειαζότανε. Στην αρχή νοίκιαζε, μετά αγόρασε δικιά του. Κάποια στιγμή πήρε και αναβατόρι για το μπετό, αλλά αυτά ήταν εργαλεία. Εκείνο που άργησε αρκετά να πάρει ήταν τηλεόραση, αλλά τότε η λήψη στο χωριό ήταν πολύ προβληματική (τώρα έχει φύγει το πολύ απ' τη μέση!). Αλλά την ίδια εποχή, αρχές της δεκαετίας του 80 πήρε και πλυντήριο ρούχων.

Το 1989 το χειμώνα είχα πάει σε μια έκθεση για θέρμανση - ψύξη. Εκεί είδα πρώτη φορά πως υπάρχει μικρή μονάδα για καλοριφέρ (ατομικός λέβητας). Του το ανέφερα στο τηλέφωνο, σε δέκα μέρες μια τέτοια μονάδα ταξίδευε για το χωριό (κι από τότε λύθηκε το μεγάλο πρόβλημα της θέρμανσης).

Από πολύ νωρίς εντάχθηκε στην αριστερά. Έδωσε πολλούς αγώνες συνταγμένος μ' αυτήν και δεν άλλαξε μέχρι το τέλος. Αλλά παράλληλα, ήταν πρωτοπόρος σε συνεργασίες με ανθρώπους απ' όλα τα κόμματα, εκεί που πίστευε πως αυτό θα ήταν για το καλό του χωριού ή του συνεταιρισμού (μέχρις εκεί ήταν οι δράσεις του). Επί χούντας ταλαιπωρήθηκε για τη δράση του αυτή. Παρόλο που τελικά γλύτωσε την εξορία υπήρχαν τακτικά ειδοποιήσεις για να περάσει από το τμήμα για υπόθεσή του. Όταν έφτανε εκεί (πάντα με το άγχος του τι θα ακολουθήσει) του λέγανε πως δεν είχαν ειδοποιήσει εκείνοι αλλά μιας και πήγε ας κάνουν μια κουβεντούλα.

Το 74 με τη μεταπολίτευση δραστηριοποιήθηκε πάλι. Άρχισε να παίρνει και να διαβάζει πάλι την Αυγή (παρόλο που δεν είχε βγάλει το δημοτικό, ουσιαστικά σταμάτησε στην τρίτη, διάβαζε πολύ, εφημερίδες και περιοδικά την εποχή που οι εφημερίδες ήταν παράνομες ή πανομοιότυπες λόγω λογοκρισίας). Στο σπίτι ήρθαν κι άλλες αριστερές εφημερίδες την εποχή εκείνη (Νέα Ελλάδα και Ριζοσπάστης) αλλά η Αυγή σταθερή. Στις εκλογές έκανε μεγάλο προεκλογικό αγώνα για την Ενωμένη Αριστερά (ΕΑ) με ψηφοδέλτια σταυρωμένα για τον υποψήφιο της παλιάς ΕΔΑ (που τότε ήταν στο ΚΚΕ εσωτερικού αλλά δεν είχε δει ακόμα τις διαφοροποιήσεις αυτές). Και τα κατάφερε καλά αφού η ΕΑ βγήκε πρώτο κόμμα στο χωριό με πάνω από 35% (μικρές οι διαφορές από τα δυο άλλα κόμματα, δεν θυμάμαι λεπτομέρειες).

1972 Κέρασμα στο χορό του αδερφού του Φώτη!

Εγώ με την Αυγή δεν ήμουν ευχαριστημένος. Τότε κυκλοφόρησε (ξανά) η Αθηναϊκή και λίγο μετά η Ελευθεροτυπία που τις έβρισκα πιο καλές. Το βασικό που μ' ενοχλούσε ήταν η επιμονή της Αυγής να αναφέρεται πολύ στο ΚΚΕ το οποίο επέμενε να ονομάζει ΚΚΕεξ. Το καλοκαίρι του 76 η Ελευθεροτυπία κάνει την πρωτοτυπία να βάλει θέματα για υποψήφιους, για τις εισαγωγικές και μιας κι ετοιμαζόμουνα να δώσω τον επόμενο χρόνο του ζήτησα για ένα διάστημα να παίρνει την Ελευθεροτυπία. Δεν δέχτηκε. "Εγώ μπάρεμ θα πάρω την Αυγή. Εσύ πάρε όποια θέλεις".

1973 Η γιαγιά κι οι οικογένειες των δυο γιων της, του Δούκα και του Σοφοκλή 

Όταν το 77 έφυγα για το πανεπιστήμιο είχαμε έντονη διαφωνία για το ποιο κόμμα θα υποστήριζε (αφού εγώ ήμουν ανήλικος με την τότε νομοθεσία και δεν ψήφιζα). Εκείνος έλεγε Συμμαχία, εγώ ΚΚΕ. Δεν μπορούσα να τον πείσω (και σιγά μην δηλαδή) το μόνο που μου υποσχέθηκε ήταν πως δεν θα κάνει προεκλογικό αγώνα για τη Συμμαχία. Και κατεβαίνω όταν σταματήσαμε απ' το πανεπιστήμιο τα μαθήματα λόγω εκλογών (ως πρωτοετής κατέβηκα συνολικά 5 ή 6 φορές, τα υπόλοιπα χρόνια μόνο Χριστούγεννα - Πάσχα - καλοκαίρι) και τον βρίσκω να μοιράζει ψηφοδέλτια του ΚΚΕ! Τι είχε γίνει; Βλέποντας την υπερπροβολή της Συμμαχίας από την (κρατική) ραδιοτηλεόραση και τις άλλες εφημερίδες έκρινε πως η Συμμαχία δεν θα ήταν απειλή για το σύστημα. Κι έτσι αυτό που δεν κατάφερα εγώ το κατάφερε η προτίμηση της "απέναντι όχθης"!

Αλλά η ιστορία μάκρυνε πολύ. Ας το σταματήσω εδώ και η συνέχεια στο επόμενο.