Οδική σήμανση

Η οδική σήμανση είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση αλλά δυστυχώς στη χώρα μας αντιμετωπίζεται εντελώς περιστασιακά κι ανάλογα με τις εμπνεύσεις του υπεύθυνου. Συνήθως δε ισχύει το βάλε κι εσύ ένα σήμα, μπορείς. Τα σήματα θα πρέπει κανονικά να μπαίνουν εκεί που χρειάζονται και μόνον αυτά που χρειάζονται αλλά συνήθως ή θα υπάρχει πλεόνασμα ή θα υπάρχει έλλειμμα. Και με τέτοιες περιπτώσεις θ' ασχοληθώ σήμερα. Και λέω στη χώρα μας, γιατί σε άλλα μέρη δεν έχω δει τέτοιο ανακάτεμα. Δεν είν' η πρώτη φορά που γκρινιάζω για το θέμα αυτό. Ακόμα κι απ' το παλιό μπλογκ το είχα θίξει ενώ έχω γράψει χωριστό άρθρο για τα σήματα και το πώς μπαίνουν.

Όταν είχα πρωτοοδηγήσει στο εξωτερικό (στην Τουρκία συγκεκριμένα - Πρωτομαγιά ήταν και τότε και βλέπω πως τάχω γράψει εν συντομία, άρα ίσως να κάτσω και να τα γράψω πιο αναλυτικά και να βάλω κι άλλες εκδρομές έξ' από δω 😀) μου είχε κάνει εντύπωση η σήμανση στους δρόμους: άρχιζε διπλή γραμμή κάτω, να και η πινακίδα που έλεγε πως απαγορεύεται η προσπέραση. Τέλειωνε η διπλή γραμμή κι άρχιζε διακεκομμένη (άρα μπορούσες να την πατήσεις) να και το σήμα πως τέλειωνε η απαγόρευση, άρα μπορούσες να προσπεράσεις αν ήθελες. Γιατί οι δυο σημάνσεις είναι διαφορετικές. Άλλο σημαίνει η διπλή γραμμή (ή και η συνεχόμενη μονή) σημαίνει πως δεν μπορείς να πας απ' την άλλη πλευρά του δρόμου. Στην Ελλάδα αντιμετωπίζεται ισοδύναμη με την απαγόρευση προσπεράσματος.

Η σωστή σήμανση είναι διπλή (όχι για όλες τις περιπτώσεις αλλά για τις κρίσιμες). Μια οριζόντια και μια κάθετη. Η μια δηλαδή στο ύψος των ματιών του οδηγού (συνήθως σε μια σιδερένια σωλήνα - αλλά όχι πάντα) και μια στο οδόστρωμα. Στην παραπάνω φωτογραφία υπάρχει σήμανση στο οδόστρωμα που δείχνει πως μπαίνεις (ή βγαίνεις) σε περιοχή που ισχύει όριο 30 χιλιομέτρων την ώρα (τέτοιες είναι οι περιοχές αμιγούς κατοικίας που κυκλοφορεί κόσμος άρα να μπορείς να φρενάρεις με ασφάλεια αν χρειαστεί - αν και τις βλέπουμε και σε δρόμους που περνάνε από κατοικημένες περιοχές κι ας είναι δρόμοι με μεγάλη κίνηση). Αλλά δεν υπάρχει η αντίστοιχη πινακίδα (Ρ60 και Ρ61). Βέβαια, αυτή η περίπτωση είναι η εξαίρεση, συνήθως ισχύει το αντίθετο, υπάρχει κάθετη αλλά όχι οριζόντια σήμανση.

Θα μπορούσε κάποιος να φέρει το συγκεκριμένο δρόμο για υπόδειγμα σήμανσης αφού το STOP που υπάρχει (και μάλιστα στις δυο πλευρές του δρόμου) είναι και ζωγραφισμένο κάτω. Όμως υπάρχει διπλό πρόβλημα στη συγκεκριμένη διασταύρωση. Πρώτα πρώτα δεν χρειάζεται να ζωγραφιστεί το οκτάγωνο STOP με όλα του τα χρώματα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση αρκεί να γραφεί η λέξη STOP και μπροστά της να μπει μια γραμμή που να δείχνει πού ακριβώς πρέπει να σταματήσει το αυτοκίνητο. Γιατί πολλές φορές το σήμα τοποθετείται σε σημείο που βολεύει (ή και αρκετά πιο πίσω για να σε προετοιμάσει) αλλά το αυτοκίνητο πρέπει να σταματήσει σε συγκεκριμένο σημείο ώστε να μπορεί να ελέγξει σωστά και χωρίς να δημιουργηθεί πρόβλημα. (Άσχημη εμπειρία από μη ορατότητα λόγω παρακαρισμένων που σταμάτησα πιο έξω κι ήρθε ο άλλος κι έπεσε πάνω μου και τον πλήρωσα κιόλας).

Το δεύτερο πρόβλημα είναι πως η συγκεκριμένη διασταύρωση έχει STOP σε κάθε μια απ' τις τέσσερις πλευρές των δυο δρόμων που διασταυρώνονται. Ποιος απ' όλους θα σταματήσει; Βασικά, με την ύπαρξη τόσων πινακίδων STOP αλληλοακυρώνονται.

Και το χειρότερο είναι πως αυτή η κακή σήμανση STOP είναι σε έναν δήμο που έχει υποδειγματική σήμανση σε άλλα σημεία: Σε κάθε σημείο που υπάρχει ράμπα για καροτσάκια στο πεζοδρόμιο υπάρχει και προειδοποιητική πινακίδα που λέει πως δεν πρέπει κάποιος να παρκάρει εκεί (και υπενθυμίζει και το σχετικό πρόστιμο που προβλέπει ο ΚΟΚ). Κι είναι σημαντικό αυτό (ή έστω να επισημαίνεται η ύπαρξη ράμπας) γιατί δεν είναι σίγουρο πως τη βλέπει ο οδηγός καθώς παρκάρει.

Αλλά την αφορμή για το σημερινό σημείωμα το πήρα από αλλού: από συνύπαρξη των δυο παραπάνω σημάτων (του οκταγωνικού STOP και του ανάποδου τρίγωνου δηλαδή) στο ίδιο σημείο. Που δείχνει την σύγχυση που υπάρχει ανάμεσα στα δυο αυτά σήματα. Το STOP σημαίνει πως το όχημα θα πρέπει να ακινητοποιηθεί. Σαν να είναι ένα κόκκινο φανάρι. Το έμαθα την πρώτη φορά που έδωσα πορεία με το μηχανάκι. Σταμάτησα αλλά δεν έβαλα το πόδι κάτω, άρα δεν ακινητοποιήθηκε (υποτίθεται) το όχημά μου. Τι; Ούτε αυτή την ιστορία την έχω διηγηθεί; Αααα. Υπάρχουν πολλά κενά, δίκιο έχει η Στρατούλα που μου λέει πως έχω ακόμα πράγματα να γράψω. Αλλά άλλη φορά αυτό. Πίσω στα σήματα τώρα.

Το STOP, λοιπόν, είναι ένα πολύ αυστηρό σήμα. Και θάπρεπε να γίνεται με φειδώ η τοποθέτησή του. Στην Ελλάδα έχουμε συνηθίσει την προτεραιότητα σε κάθε διασταύρωση να την καθορίζει το STOP. Κι εκτός απ' την παραπάνω διασταύρωση με τα 4 STOP πέτυχα τέτοιο σήμα (που δεν το φωτογράφισα) σε διασταύρωση με πεζόδρομο. Που το STOP, βέβαια, ήταν τοποθετημένο στο δρόμο κίνησης των αυτοκινήτων! Στην πράξη όλοι ξέρουμε πως κανείς δεν εφαρμόζει απόλυτα αυτό που το σήμα ορίζει. Συνήθως μειώνουμε την ταχύτητα, ρίχνουμε μια ματιά, υπολογίζουμε αν προλαβαίνουμε και περνάμε. Αυτό σε άλλες χώρες σημαίνει αφαίρεση διπλώματος για κάποιο διάστημα συν πόντους στο σύστημα. Αλλά εκεί το STOP μπαίνει μόνο όπου είναι απαραίτητο. Δηλαδή σε πολύ λίγες περιπτώσεις (ενώ στο Βέλγιο σχεδόν δεν υπάρχει πουθενά και ισχύει αυστηρά η προτεραιότητα αυτού που έρχεται από δεξιά ακόμα κι αν ο δρόμος ο ένας είν' ένα στενάκι ενώ ο άλλος μεγάλος και με κυκλοφορία). Επίσης, κανονικά, άσχετα αν το συγκεκριμένο σήμα έχει ένα μοναδικό σχήμα (οκτάγωνο) άρα το αναγνωρίζει ακόμα κι αν το βλέπεις από το πίσω μέρος, αυτό δεν αρκεί για να σε πληροφορήσει για την προτεραιότητα, πρέπει να συνδυαστεί με άλλο σήμα που δίνει την πληροφορία αυτή (κάτι σαν την παραπάνω πινακίδα δηλαδή).

Δυο άσχετα με το σημερινό σήματα πολύ χρήσιμα όταν οδηγείς. Να ξέρεις πώς πάει ο δρόμος.

Πάμε τώρα στο ανάποδο τρίγωνο που σπάνια το βλέπουμε στους δρόμους μας: αυτό σημαίνει πως ελέγχεις, αν έρχεται αυτοκίνητο σταματάς και του δίνεις προτεραιότητα, αλλιώς μπορείς να συνεχίσεις. Ποια η διαφορά με το προηγούμενο; Μα δεν είναι απαραίτητη η πλήρης ακινητοποίηση του οχήματός σου. Συνήθως το βρίσκουμε όταν μπαίνουμε σε αυτοκινητόδρομο (ή κι ένα πιο γρήγορο δρόμο) που συνήθως πάλι έχει και μια λουρίδα επιτάχυνσης, το χώρο να πάμε παράλληλα με τα αυτοκίνητα που ήδη κινούνται σ' αυτόν μέχρι ν' αναπτύξουμε την ταχύτητα που κινούνται τα οχήματα σ' αυτόν.

Η άλλη χρήση του είναι κατά την είσοδο σε κυκλικό κόμβο. Οι κυκλικοί κόμβοι είναι εξαιρετικά δημοφιλείς σε κάποια μέρη. Στην Αθήνα συνήθως τους βλέπουμε μόνο σε πλατείες (η Ηλιούπολη είναι μακράν η πρώτη σε τέτοιους συνδυασμούς). Σε άλλα μέρη τους φτιάχνουνε για να μην αναγκάζονται να κόβουν την κίνηση με φανάρια (που και κοστίζουν σε ρεύμα και συντήρηση αλλά και δεν μπορούν να πάρουν υπόψη τους τον κυκλοφοριακό φόρτο της στιγμής. Παράδειγμα η αρχική φωτογραφία, λίγο έξω απ' την Καλαμάτα. Άρα η ιδέα είναι γνωστή και στην Ελλάδα, αλλά δεν συνηθίζεται. Αντίθετα στην Κύπρο ή τη Μάλτα είναι κανόνας. Ακόμα και στο Λονδίνο είχα πετύχει έναν τέτοιο κυκλικό κόμβο: μια (μεγάλη) τελεία ζωγραφισμένη στη μέση και τ' αυτοκίνητα να πηγαίνουν γύρω απ' αυτήν (όχι κανένα δεν πέρναγε από πάνω της).

Η προτεραιότητα σ' αυτόν που έρχεται από δεξιά ισχύει σ' όλες τις χώρες. Όμως υπάρχει το εξής θέμα. Στις χώρες που η κίνηση γίνεται στην αριστερή πλευρά του δρόμου, στον κυκλικό κόμβο αυτός που βρίσκεται μέσα σου έρχεται από δεξιά άρα αυτοδικαίως έχει προτεραιότητα. Άρα όποιος θέλει να μπει περιμένει μέχρι να έχει χώρο για να μπει. Όμως στις (περισσότερες) χώρες που η κυκλοφορία γίνεται στο δεξί μέρος του δρόμου, όποιος κινείται μέσα στον κόμβο έρχεται από αριστερά άρα προτεραιότητα έχει αυτός που μπαίνει. Μα αν όλοι μπαίνουν και κανείς δεν βγαίνει τότε ο κόμβος θα φρακάρει και κανείς δεν θα κινείται. Ποια είναι η λύση; Στην Ελλάδα να μπαίνει μια πινακίδα STOP ενώ στις άλλες χώρες να μπαίνει πινακίδα παραχώρησης προτεραιότητας. Κι επειδή μπορεί κάποιος να μην το δει υπάρχει, είπαμε, κι η οριζόντια σήμανση: υπάρχει η γραμμή για το πού να σταματήσει το αυτοκίνητο αλλά παράλληλα υπάρχει και το ανάποδο τρίγωνο. Κι όχι μόνο μια φορά αλλά αρκετές η μια δίπλα στην άλλη, κάτι που κάνει να μοιάζει με δόντια που μπορεί να σε φάνε!