Πληρωμή μισθών δημοσίου (παλιά)

Κι αφού είπα ποιοι υπολογισμού έπρεπε να γίνουν ώστε να φτάσουμε στο "εν τη παλάμη" το χρήμα δηλαδή που θα έπρεπε να εισπράξει ένας έκαστος ΔΥ (πάει να πει ΔημοσιοΥπάλληλος) πάμε τώρα να δούμε πώς κατάφερνε το χρήμα να φτάσει μέχρι την παλάμη και πόσο δυσκόλευε τα πράγματα. Βλέπετε τότε έφτανε πράγματι στο χέρι μας χρήμα (έστω και χαρτονόμισμα - που δεν είναι ακριβώς χρήμα) ενώ τώρα απλά το βλέπουμε στον τραπεζικό μας λογαριασμό (κι από κει το ξοδεύουμε, άμα λάχει). Για να φτάσουμε όμως σ' αυτό υπήρξαν πολλά ενδιάμεσα βήματα (που κόστισαν κιόλας).

Πρώτα έπρεπε να συνταχθούν οι καταστάσεις. Όπως έλεγα στην αρχή αυτό γινόταν χειρόγραφα (και με βοηθό ένα κομπιουτεράκι - αυτά είχαν αρχίσει να διαδίδονται ήδη απ' τη δεκαετία του 70, εγώ το πρώτο το πήρα το 1975, κόστιζε τότε 1000 δραχμές, μεγάλο ποσό αλλά με βοηθούσε στους υπολογισμούς κυρίως στη φυσική). Κάπου εκεί που εγώ ξεκινούσα άρχισαν να φτιάχνονται οι καταστάσεις με τη βοήθεια του υπολογιστή. Κάποιες διευθύνσεις εκπαίδευσης έστηναν τη σχετική μηχανοργάνωση ενώ άλλες δεν ασχολιόντουσαν με τέτοια. Όπως έλεγα στην Αχαΐα ήδη το 1990 οι καταστάσεις ερχόντουσαν έτοιμες από τη διεύθυνση. Στην Αργολίδα που βρέθηκα τον επόμενο χρόνο το ίδιο. Στην Ηλεία όμως όταν πήγα οι καταστάσεις φτιαχνόντουσαν από υπολογιστή αλλά από ιδιώτες κι ο κάθε μισθοδοτούμενος έδινε ένα μέρος από το μισθό του για να φτιαχτούν. Τη χρονιά εκείνη (1992) είχε ξεκινήσει η διεύθυνση να φτιάξει τη μισθοδοσία και το σχολείο που ήμουνα ήταν απ' τα πρώτα που σταμάτησαν να πληρώνουν κι εμπιστεύτηκαν το καινούριο τμήμα (κι υπήρχαν και περιπτώσεις λάθους που μιας και είχα πείρα στα μισθοδοτικά, τις επισήμαινα έγκαιρα).

Οι υπολογιστές έμπαιναν στη ζωή μας όλο και περισσότερο. Κι εγώ έβγαζα μισθοδοσία για άλλες υπηρεσίες εκτός σχολείων (με αμοιβή κατ' άτομο). Παρακάλαγαν για κάτι τέτοιο. Κι ενώ άλλοι το έκαναν με προγράμματα (ο Γιώργος σε μπέισικ (Basic), γλώσσα προγραμματισμού, η διεύθυνση της Ηλείας αγοράζοντας πρόγραμμα μισθοδοσίας του ιδιωτικού τομέα που μπορούσε να προσαρμοστεί στη χαώδη δημόσια) εγώ δούλευα με φύλλα εξέλ (Excel). Κι όταν έφυγα απ' τον Πύργο έπεσε μεγάλη στεναχώρια αν και άφησα τα εξελόφυλλα σε άλλον που δεν ξέρω πόσο τα χρησιμοποίησε.

Η Ανατολική Αττική που βρέθηκα αργότερα ήταν απ' τις τελευταίες διευθύνσεις που προχώρησαν στη σύσταση παρόμοιου τμήματος, για αρκετά χρόνια έπρεπε να μειώνεται ο μισθός μας για να πληρωθούμε. Αυτό πρέπει να έγινε στο γύρισμα του αιώνα (και της χιλιετίας)! Και δεν έφτανε που πληρώναμε για να φτιαχτούν οι καταστάσεις, πληρώναμε και για να μπουν τα λεφτά μας σ' έναν λογαριασμό σε τράπεζα (κι εδώ μπαίνουμε στο τελευταίο πρακτικό κομμάτι).

Όπως έλεγα, οι καταστάσεις πήγαιναν στο τοπικό δημόσιο ταμείο και τη συγκεκριμένη ημερομηνία αυτό μας μέτραγε το συνολικό ποσό που έλεγε η κάθε κατάσταση. Αυτό έπρεπε να μοιραστεί σε κάθε μισθοδοτούμενο που ήταν στην κατάσταση. Πρόβλημα αν αυτός δεν ήταν παρόν, πρόβλημα να υπάρχουν ψιλά για πάρουν όλοι όσα τους αναλογούσαν αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν η μεταφορά των χρημάτων από το ταμείο μέχρι το σχολείο (ή την όποια υπηρεσία). Με τα σχολεία υπήρχε και επιπλέον πρόβλημα ποιος θα έκανε τη δουλειά αυτή στην περίοδο των διακοπών.

Σήμερα η μισθοδοσία γίνεται στις 13 και 27 του μήνα κι αν αυτή είναι Σάββατο ή Κυριακή ή άλλη αργία γίνεται την προηγούμενη εργάσιμη. Τότε ήταν 1 και 15 του μήνα. Και τον πρώτο χρόνο που δούλευα το Πάσχα πέφτει πολύ νωρίς, 7 Απρίλη κι έτσι 1 ήταν η Μεγάλη Δευτέρα με τα σχολεία κλειστά. Τι θα γίνει με τα λεφτά; Εγώ θα έμενα στη Δάφνη για Πάσχα, ζήτησα απ' τους συναδέλφους να μου δώσουν βιβλιάρια τράπεζας (είτε Εθνικής είτε Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου - με προτίμηση το δεύτερο, άλλες τράπεζες δεν είχαν υποκατάστημα εκεί).

Αλλά κι εκεί που υπήρχε επιστάτης κι ήταν μέσα στις υποχρεώσεις του η μεταφορά της μισθοδοσίας κι εκεί υπήρχε θέμα α) τι θα τα κάνει τα λεφτά όταν τα πάρει και β) τι γίνεται όταν κάποιος τον κλέψει στο δρόμο. Γιατί συνέβησαν και τέτοια (ευτυχώς όχι πολλά). Όταν ήμουν στο Βούναργο το 1995 ζήτησα απ' τους συναδέλφους ν' ανοίξουν λογαριασμό στην τράπεζα Πίστεως κι έτσι ο επιστάτης είχε μια λίστα με τους αριθμούς λογαριασμού του καθένα κι η μεταφορά ήταν μέσα στον Πύργο, απ' το Ταμείο μέχρι την τράπεζα. Γιατί στην Πίστεως; Γιατί αυτή δεχόταν και γιατί ήταν απ' τις πρώτες με κάρτα για ανάληψη από μηχάνημα.

Δυστυχώς αυτό δεν γινόταν σε άλλα μέρη. Η μεταφορά των χρημάτων γινόταν σε μετρητά για αρκετά χρόνια, αλλά σιγά σιγά άρχιζαν κι άλλα σχολεία τη συνεργασία με τράπεζες. Μόνο που αυτές βρήκαν έναν τρόπο να βγάζουν έξτρα λεφτά. Από την περιοχή του Αγίου Στεφάνου η τράπεζα που μας είχε δεχτεί ήταν η Ιονική με κάποιο μικρό κόστος (π.χ. 50 δρχ. για κάθε κατάθεση). Κι αναλάμβαναν όχι μόνο να κάνουν την κατάθεση αλλά να πάνε και στο Ταμείο να πάρουν τα λεφτά (το Ταμείο λειτουργούσε σαν παράρτημα της Τράπεζας της Ελλάδας, απ' αυτήν έπαιρνε τα χρήματα για τη μισθοδοσία και τις υπόλοιπες πληρωμές και σ' αυτήν κατέθετε τις εισπράξεις του κάθε μέρα και φρόντιζε το συγκεκριμένο ποσό που θα πήγαινε στην τράπεζα να το έχει σε επιταγή ενώ τα υπόλοιπα τα είχε μετρητά).

Συγχωνεύεται η Ιονική με την Πίστεως (και μας κάνουν την Άλφαμπανκ) και ζητάνε για να συνεχίσουν τα διπλά ή τα τρίδιπλα (κι εννοείται χωρίς απόδειξη όλ' αυτά, πιθανότατα ήταν μοιρασιά στους υπαλλήλους). Την εποχή εκείνη ανοίγει υποκατάστημα στην περιοχή η Γιούρομπανκ. Θέλει να μεγαλώσει το πελατολόγιό της και προσφέρεται και να παίρνει τα λεφτά απ' το Ταμείο και να πιστώνει τα λεφτά αυθημερόν με βαλέρ ημέρας (δηλαδή τα λεφτά ήταν διαθέσιμα απ' την ίδια μέρα κι απ' την ίδια μέρα έπαιρναν τόκους). Όλ' αυτά χωρίς κανένα επιπλέον κόστος, αντίθετα με διάφορα δώρα (π.χ. δωρεάν πιστωτική κάρτα). Το μόνο που έπρεπε να κάνει το σχολείο είναι να δίνει κάθε μήνα μια δισκέτα με ένα αρχείο με πολύ συγκεκριμένη δομή, αυτή που υπάρχει στη φωτογραφία της αρχής.

Το αρχείο περιέχει το ποσό και τον αριθμό λογαριασμού που αντιστοιχεί καθώς κι άλλα στοιχεία για την τράπεζα. Αρκετά δύσκολο να φτιαχτεί στο χέρι (επιπλέον δυσκολία πως όταν το φτιάχνεις δεν βλέπεις σε ποιο όνομα αντιστοιχεί το κάθε νούμερο). Έφτιαξα ένα προγραμματάκι που γεφύρωνε τις ανάγκες της κατάθεσης της μισθοδοσίας με αυτά που βλέπαμε στις καταστάσεις. Ένα ένα τα σχολεία μετακινούνται στην καινούρια τράπεζα. Κάποια στιγμή σταματήσαμε να πηγαίνουμε δισκέτες και στέλναμε τα αρχεία με μέιλ.

Κάπου εκεί αρχίζει σιγά σιγά να γίνεται η μισθοδοσία κεντρικά, απ' το υπουργείο Οικονομικών. Στην αρχή για τους δικούς του υπαλλήλους και αργότερα και για άλλες υπηρεσίες, οι καταστάσεις έβγαιναν κεντρικά κι η πίστωση των λογαριασμών των δικαιούχων γινόταν μέσω ΔΙΑΣ (ΔΙΑτραπεζικά Συστήματα). Μόνο που τα σχολεία αργούν να ενταχθούν γιατί σύμφωνα με τον νόμο υπεύθυνος για τη μισθοδοσία είναι ο διευθυντής κάθε σχολείου και αυτό πρέπει ν' αλλάξει και να γίνει κάποιος πιο κεντρικά. Όλο λέγανε πως θα μπούμε κι εμείς, διάφορες πατέντες δοκιμάζονταν αλλά η μισθοδοσία εξακολουθούσε να γίνεται χειροκίνητα. Από την τράπεζα που συνεργαζόμασταν κάπου είχαν βαρεθεί να διαθέτουν υπάλληλο για να πηγαίνει να παίρνει την επιταγή αλλά και να έχουν το νου τους να μαζέψουν έγκαιρα τις δισκέτες (και κάποιες σχετικές εντολές). Γιατί στην αρχή που θέλαν πελάτες όλ' αυτά μια χαρά ήταν, αλλά αφού μας είχαν πια, αυτό ήταν επιπλέον δουλειά για το υποκατάστημα. Και κάθε φορά που πήγαινα τη δισκέτα έλεγε ο υπάλληλος "Τι έγινε, ακόμα δεν έριξε ο Δίας τους κεραυνούς του" λογοπαίζοντας με την ένταξή μας στο σύστημα ΔΙΑΣ.

Κι επιτέλους, το 2010 δημιουργείται η Ενιαία Αρχή Πληρωμών. Τότε μπορεί ο καθένας να διαλέξει την τράπεζα που θέλει (και γιατί ν' αλλάξεις τράπεζα, οι περισσότεροι που ξέρω έμειναν σ' αυτήν που είχε συνεργασία το σχολείο τους πριν το 2010). Κι η μισθοδοσία γίνεται όπως ξέρουμε σήμερα.

Αλλά πολλά μαζεύτηκαν και δεν είπα τίποτα για την οδύσσεια την πληρωμής του ΙΚΑ. Νάχουμε και για το επόμενο!