Στο Λονδίνο

Πάμε λοιπόν. Παραλειπόμενα από εκδρομές εξωτερικού. Εκδρομή πρώτη, Λονδίνο. Πρώτη όχι  γιατί ήταν η πρώτη φορά που βρέθηκα στο Λονδίνο, ούτε γιατί θα ξαναγράψω για τον ίδιο προορισμό. Απλά αυτή είναι η πρώτη απ' αυτές που σκέφτηκα να διηγηθώ (απ' αυτές που έχουν παρασκήνιο). Και ξεκινώ από μια εκδρομή του 1995. Που δεν την διοργάνωσα εγώ αλλά τουριστικό γραφείο κι ήμουνα μόνος μου (χωρίς την οικογένεια εννοώ, από άλλα άτομα η εκδρομή αυτή είχε πολλά, ήμασταν πάνω από 100).

Όπως έλεγα παλιότερα, ενώ ο Σεπτέμβρης του 1994 ήταν ο δικός μας μαύρος Σεπτέμβρης, το 1995 ήταν χρονιά με πολλή δουλειά και πολλά λεφτά. Γιατί το 95 δούλευα εγώ κι έβγαζα 2,5 μεροκάματα τη μέρα κι η Μαρία άλλο 1,5. Γιατί ήμασταν στον Πύργο και εκτός από τα σχολεία που δουλεύαμε αναπληρωτές δουλεύαμε στα εκεί ΙΕΚ κι εγώ ξεκίνησα να δουλεύω σε ΚΕΚ που τότε ξεκινούσε. Ήμουν κάτι σαν υποδιευθυντής. Ήταν ο ιδιοκτήτης διευθυντής (που ήξερε από τέτοια κόλπα), μετά εγώ με τη Χρύσα την αρχιγραμματέα που φροντίζαμε για την υλοποίηση των οδηγιών του και κάτω από μας διάφορος κόσμος για να ρθούνε σε πέρας οι δουλειές. Ξεκίνησα τον Μάη του 95 και μέχρι τέλους Ιούλη υποβάλαμε δεκάδες προγράμματα στο υπουργείο για έγκριση, Εγκρίθηκαν διάφορα, άλλα στον Πύργο κι άλλα σε άλλες πόλεις της Δυτικής Ελλάδας (Αγρίνιο, Πάτρα, Γαστούνη, Αμαλιάδα και δεν θυμάμαι πού αλλού).

Από τα προγράμματα που υλοποιούσαμε άλλα ήταν για άνεργους που έπαιρναν μια μικρή έστω αποζημίωση (τα προγράμματα αυτά ήταν πολλές ώρες και μήνες και συνολικά έπαιρναν περίπου ένα μηνιάτικο) κι άλλα ήταν για εργαζόμενους. Αυτά ήταν πιο μικρά αλλά οι καταρτιζόμενοι δεν έπαιρναν φράγκο. Υποτίθεται πως το κίνητρο ήταν το ότι θα βελτίωναν τις γνώσεις τους για το αντικείμενο της δουλείας τους κι άρα στο μέλλον θα μπορούσαν α) να διεκδικήσουν καλύτερη αμοιβή ή β) θα μπορούσαν να διατηρήσουν τη δουλειά τους! Κίνητρα περισσότερο θεωρητικά παρά πρακτικά. Έπρεπε να βρεθεί και κάτι που να τους κάνει να δηλώσουν αλλά και να παρακολουθήσουν τα προγράμματα αυτά. Και το κίνητρο ήταν μια εκδρομή στο εξωτερικό.

Τα προγράμματα αυτά ήταν επιδοτούμενα κατά 75% από την Ευρωπαϊκή Ένωση και κατά 25% από εθνικούς πόρους. Το πού θα ξοδεύονταν αυτά τα λεφτά ήταν θέμα του ΚΕΚ να το κανονίσει, αλλά σε συγκεκριμένες κατηγορίες εξόδων, στις επιλέξιμες δαπάνες (αυτός ήταν ο όρος στην προκήρυξη). Επιλέξιμες δαπάνες ήταν εκτός απ' τις αμοιβές των εκπαιδευτών (φυσικό αυτό) και μέχρι κάποιο ποσό για καφέ και φαγητό (τους είχαμε σάντουιτς ή άλλα τέτοια μικρογεύματα που συνηθίζονται σε ημερίδες και συσκέψεις κλπ) αλλά και για μια εκδρομή στο εξωτερικό. Υποτίθεται για να δουν πώς δουλεύουν τα αντίστοιχα επαγγέλματα εκεί - θα ήταν δηλαδή ένα κομμάτι του μαθήματος. Στην πράξη δεν γινόταν κανένα μάθημα αλλά στα χαρτιά υπήρχε κι αυτό. Και υπήρχαν και συνοδοί εκπαιδευτές που "δίδασκαν" στη διάρκεια της εκδρομής (και πληρώνονταν γι' αυτά - και εκδρομή και αμοιβή).

Είχαμε πάρει κάμποσα προγράμματα για εμποροϋπάλληλους. Από το Αγρίνιο και την Αμαλιάδα ο προορισμός θα ήταν η Ρώμη. Με πλοίο από Πάτρα για Ιταλία μια διανυκτέρευση και επιστροφή (οι εκδρομές δεν μπορούσαν να είναι πολλές μέρες, ο προϋπολογισμός δεν σήκωνε). Από την Πάτρα όμως ζητήθηκε να είναι το Λονδίνο. Εκεί προφανώς δεν έπαιζε καράβι αλλά αεροπλάνο. Έτσι ζήτησε ο πελάτης (ο εμπορικός σύλλογος) έτσι κανονίστηκε. Η εκδρομή θα ξεκίναγε από την Πάτρα τη νύχτα Πέμπτη προς Παρασκευή 30 Νοέμβρη προς 1 Δεκέμβρη του 1995 κι έτσι έγινε. δηλαδή.

Παρόλο που στη Ρώμη δεν είχα πάει (και δεν πήγα παρά μόνο 17 χρόνια αργότερα) αλλά δεν με τράβαγε. Πολύ περισσότερο που από βαπόρια ήμουνα χορτασμένος. Αλλά το Λονδίνο το έβλεπα σαν ενδιαφέρον έστω κι αν είχα ξαναπάει. Ζήτησα, λοιπόν, να συνοδέψω την εκδρομή. Μαζί κι ο διευθυντής του ΚΕΚ. Όλη η ηγεσία! Οι καταρτιζόμενοι δεκάδες. Συνολικά ήμασταν όπως είπα πάνω από 100 άτομα, δηλαδή θέλαμε δυο λεωφορεία για να μετακινηθούμε (κι είχαμε σχεδόν δικό μας το αεροπλάνο, τότε τα Μπόϊνγκ ήταν των 130 θέσεων περίπου.

30 του μήνα στην Πάτρα είναι αργία. Του Αγαντρέα, για. Άρα γιόρταζε κι ο φίλος μου ο Αντρέας. Ευκαιρία να τον δω. Φεύγω από τον Πύργο, πάω στην Πάτρα, τρώμε πίνουμε και μετά τα μεσάνυχτα τους εγκαταλείπω. Πάω στο σημείο συνάντησης, μπαίνουμε στα λεωφορεία και ξεκινάμε για το αεροδρόμιο της Αθήνας (το παλιό, έτσι; στο Ελληνικό). Η κύρια συζήτηση εκεί μέσα είναι για την υγεία του τότε πρωθυπουργού Αντρέα Παπαντρέου. Νοσηλευόταν στο Ωνάσειο και κάποιοι στο λεωφορείο επέμεναν πως είχε πεθάνει κι ήταν θέμα ωρών ή ημερών η ανακοίνωση του θανάτου του (τελικά άντεξε πάνω από ένα εξάμηνο ακόμα). Η πτήση έφευγε στις 5 τα χαράματα κι έτσι φτάσαμε στο Λονδίνο, στο αεροδρόμιο του Γκάτγουικ (το Λονδίνο έχει 5 αεροδρόμια!) κατά τις 7:30 το πρωί, τοπική ώρα εννοείται.

Εφτάμισι το πρωί, είναι πολύ νωρίς για να πας σε ξενοδοχείο. Έτσι το πρόγραμμα προέβλεπε ξενάγηση και γνωριμία με το Λονδίνο. Παίρνουμε το δρόμο, έχει και την πρωινή του κινησούλα, κάποια στιγμή φτάνουμε. Μέσα από το λεωφορείο βλέπουμε διάφορα, έχουμε και ξεναγό που μας εξηγεί τι βλέπουμε, έτσι κι αλλιώς μετά το μεσημέρι και μέχρι το βράδυ της Κυριακής που είναι η αναχώρηση ο καθένας κάνει ό,τι θέλει. Οπότε αν έχεις μια ιδέα πώς είναι τα πράγματα, τι υπάρχει πού, μπορείς να κινηθείς μόνος σου.

Πρώτη στάση στη Μαρμπλ Αρτς (Marble Arch) στη γωνία του Χάιντ παρκ (Hyde park). Μπορούμε να χαζέψουμε ένα γύρω και στις 11 φεύγουν τα λεωφορεία για συνέχεια της βόλτας και στην επόμενη στάση. Θα θέλαμε. Στις 11 δεν είμαστε στο ραντεβού ούτε οι μισοί. Περιμένουμε, περιμένουμε, μαζευόμαστε σιγά - σιγά, και ξεκινάμε με κάνα τέταρτο καθυστέρηση με τα λεωφορεία όλη αυτή την ώρα να περιμένουν στη μέση του δρόμου.

Επόμενη στάση ο Πύργος του Λονδίνου. Μέχρι τότε εγώ νόμιζα πως ο πύργος ήταν αυτοί οι δυο πύργοι που υπάρχουν στη γέφυρα της πρώτη φωτογραφίας. Η γέφυρα αυτή λέγεται γέφυρα του Πύργο γι' αυτό και τάχα μπερδέψει. Όμως ο Πύργος είναι δίπλα στη γέφυρα, κι είναι ένα κάστρο. Στην εκδρομή αυτή είχα πάρει μαζί μου μόνο τη βιντεοκάμερα (που είχε το μέγεθός της). Δεν είχα πάρει φωτογραφική γιατί πολύ το βάρος (και, είπαμε, οι φωτογραφίες κόστιζαν). Στον Πύργο μέσα δεν θα μπαίναμε, αλλά χάζεψα μ' αυτά που έβλεπε κάνοντας το γύρο του. Κι έτσι πήρα μια φωτογραφική μιας χρήσης (κι απ' αυτή είναι οι φωτογραφίες του άρθρου, 24άρι το φιλμ, 25 φωτογραφίες βρίσκω κι όχι όλες καλές). Βλέπω πως από την εκδρομή αυτή έχω τραβήξει πάνω από 2,5 ώρες βίντεο και με την ευκαιρία του άρθρου το ξαναβλέπω τώρα!

Το ραντεβού για αναχώρηση δίνεται για τις δωδεκάμισι. Εγώ κοιτάω συνέχεια το ρολόι μου και στις 12:28 είμαι έξω από το σταθμό που έχουν σταθμεύσει τα λεωφορεία. Γύρω μου βλέπω κόσμο δικό μας να χαζεύει περαδώθε. Δωδεκάμισι ώρα Λονδίνου, πάει να πει δυόμισι ώρα Ελλάδας, έχω αρχίσει να πεινάω. Μιας κι ο κόσμος σουλατσάρει χαλαρά, μπαίνω σ' ένα φαστφουντάδικο που είναι εκεί πέρα, παίρνω ένα χάμπουργκερ στο χέρι και πάω στο λεωφορείο. Εκεί ο Παναγιώτης, ο διευθυντής μου βάζει χέρι γιατί άργησα. Όντως άργησα αλλά μέσα στο λεωφορείο δεν είναι πάνω από 10 - 15 άτομα απ' τα 50+ που θάπρεπε να είναι. Τελικά φύγαμε κατά τη μία.

Η ώρα πέρασε αρκετά, παραπάνω από την προϋπολογισμένη καθυστέρηση, καιρός να πάμε για το ξενοδοχείο. Στο κέντρο του Λονδίνου μεγάλα ξενοδοχεία δεν υπάρχουν πολλά, αυτά που υπάρχουν είναι πανάκριβα. Εμείς με τα εκατό τόσα άτομα είμαστε πολλοί. Κι έτσι έχει επιλεγεί ένα ξενοδοχείο που μπορεί να μας φιλοξενήσει, αλλά που είναι "έξω απ' το Λονδίνο" (τα εισαγωγικά γιατί τη φράση θα τη σχολιάσω αργότερα). Ποιο; Το Χίθροου Χίλτον.

Φτάνουμε εκεί κατά τις τρεις; αργότερα; δεν θυμάμαι. Μέχρι να πάρουμε τα κλειδιά να πάμε στα δωμάτιά μας είδαμε και πάθαμε (παρόλο που υποτίθεται πως είχαμε συνεννοηθεί στο λεωφορείο ποιος θα κοιμηθεί με ποιον, το ξενοδοχείο τα είχε κανονίσει αλλιώς, αυθαίρετα κι έπρεπε να γίνουν οι καταγραφές των αλλαγών). Εγώ περίμενα να πάρω απ' τους τελευταίους κι έτσι έφτασα στο δωμάτιο πολύ αργά. Δεν προλάβαμε να ξεκουραστούμε λίγο κι έπρεπε να φύγουμε για φαγητό.

Δυο διανυκτερεύσεις θα κάναμε, δυο φορές θα τρώγαμε, μια την πρώτη μέρα και μια την τελευταία. Και είχε κανονιστεί να φάμε σε κυπραίικες ταβέρνες, να μην χάσουμε τις γεύσεις τις πατρίδας μας! Έχω ξαναπεί πως στο εξωτερικό δεν τρελαίνομαι να φάω ελληνικό φαγητό εξωτερικού αφενός μεν γιατί είναι ευκαιρία για να δοκιμάσω κάτι άλλο, αλλά κυρίως γιατί αυτό το ελληνικό φαγητό είναι μπασταρδεμένο με ντόπιες γεύσεις κι έτσι ούτε ούτε ελληνικό φαγητό τρως, ούτε ντόπιο. Αλλά γενικά τα πρακτορεία προσπαθούν να προσφέρουν αυτό που θέλουν οι πολλοί κι οι πολλοί δυσκολεύονται στα καινούρια.

Φτάνουμε στην ταβέρνα (που ήταν στην κυπραίικη περιοχή, άρα αρκετά μακριά απ' το ξενοδοχείο. Φτάνουμε εκεί και με το που μας βλέπουν παίρνουν τηλέφωνο να φέρουν νερά ενώ έφυγε κι ένας υπάλληλος με το μηχανάκι του να πάει να φέρει ψωμιά. Τόση οργάνωση. Περιμένουν πάνω από 100 Έλληνες πελάτες και δεν είχε φροντίσει να έχει προμηθευτεί έγκαιρα αυτά τα βασικά για τα δικά μας γούστα. Κι αν υπήρχε τόση ανοργανωσιά στην προετοιμασία, καταλαβαίνει κανείς τι γινόταν με την όλη εξυπηρέτηση.

Τέλος πάντων, κάποια στιγμή καταφέραμε να φάμε και να πιούμε νερό (το νερό ήταν προσφορά με το φαγητό γι' αυτό και δινόταν με φειδώ, μπας και φιλοτιμηθούμε και παραγγείλουμε καμιά μπύρα ή αναψυκτικό που θα το πληρώναμε έξτρα) και γυρίσαμε στο ξενοδοχείο.

Πολλά είπα όμως σήμερα, συνέχεια και τέλος στο επόμενο.