Αφισοκολλήσεις και δίκες - μέρος 1

Στο προηγούμενο σημείωμα ξεκίνησα να γράφω για δίκες την εποχή που ήμουνα φοιτητής. Συνεχίζω σήμερα, η σειρά δεν είναι χρονολογική. Γιατί για τις αφίσες ξεκίνησα στο προηγούμενο που άρχισαν οι περιπέτειες το 77 αλλά τελικά κατέληξα να γράφω για μια άλλη δίκη που η αρχή της ήταν το 80. Τέλος πάντων. Για την αφισοκόλληση, λοιπόν, χρειάζονται τρία πράγματα: αφίσες, κόλλα (συνήθως σε κουβά) που φαίνονται κι από τα συνθετικά της λέξης, αλλά χρειάζεται επίσης και μια βούρτσα, μπορεί μπατανόβουρτσα σε κοντάρι, μπορεί μια σκούπα που κάνει εξαιρετική δουλειά (κι είναι εύκολο να βρεθεί και κοστίζει λίγα). Όλ' αυτά μπορεί να τα κουβαλήσει κι ένα άτομο, όμως συνήθως βγαίναμε τουλάχιστον τρεις, από ένα κομμάτι ο καθένας, αυτός που είχε τη σκούπα έκανε συνήθως και το κόλλημα.

Πέρασα από διάφορα πόστα, πότε κουβαλητής πότε κολλητής. Το κακό είναι πως δεν τόχω και πολύ με την καθετότητα. Κι έτσι συνήθως αναλάμβανε άλλος για κόλλημα, για να είναι ίσιες οι αφίσες ή όπως έλεγε η Βεατρίκη να διαβάζονται χωρίς να πρέπει να γέρνεις το κεφάλι σου στο πλάι. Είχαμε βγει μια μέρα για αφίσες. Μαζί κι η Μαρία, σε εκλογές ήταν και πήγαμε στο Κάστρο που δεν είχε συνήθως γράψιμο αν και υπήρχε ένα κόκκινο σημείο: έξω απ' το Ιτς Καλέ, το κάστρο μέσα στο κάστρο, ήταν τα γραφεία της ΚΥΠ. Και κολλάγαμε στις κολώνες της ΔΕΗ απέναντί τους, όλο θράσος. Ευτυχώς, τότε δεν είχαμε παρατράγουδα με την αστυνομία. Μόνο με το ότι δεν ήταν ολόισιες. Σιγά και τι έγινε δηλαδή. 😀

Παρατράγουδα, δηλαδή γράψιμο είχαμε δυο άλλες φορές. Η πρώτη στις εκλογές του 77. Είπαμε, εγώ τότε δεν είχα τίποτ' άλλο να κάνω κι έτσι ήμουν μέσα σε όλα. Μια βραδιά αρχές Νοέμβρη πρέπει νάταν, βγαίνουμε ένα συνεργείο από πολλά άτομα (πάνω από 10 - δυο τρία υποσυνεργεία για αφίσες κι άλλοι για γράψιμο συνθημάτων) και απλωνόμαστε στα στενά της Καλούτσιανης, προς τη μεριά της Λίμνης. Δεν είχε πολλά σπίτια τότε προς τα εκεί. Μετά ήταν (ο) λασπότοπος. Κάποια στιγμή παίρνουμε χαμπάρι πως περνάει ένα περιπολικό από την ΚΑ Φεβρουαρίου (ή σκέτο ΚΑ, από την ημερομηνία της απελευθέρωσης της πόλης απ' τους Τούρκους). Σκορπιζόμαστε, μπαίνουμε στα κουφώματα από πόρτες, κάποιοι περπατάνε σαν άσχετοι (δεν κουβάλαγαν τίποτα). Απομακρύνεται το περιπολικό. Ξαναπιάνουμε δουλειά έχοντας το νου μας. Να το πίσω. Ξανά τα ίδια δυο τρεις φορές στο τέλος έρχεται σε μας. Μας παίρνει τα στοιχεία. Από πόσους δεν ξέρω. Φεύγει. Εμείς συνεχίζουμε.

Περνάει κάμποσος καιρός και κάποια στιγμή το Φλεβάρη με καλούν να περάσω από το δικαστικό μέγαρο για απολογία. Παράξενο, αλλά άμα σε καλεί η εξουσία πας. Πήγα, λοιπόν. Βρίσκω το γραφείο που έλεγε η κλήση.
- Καλημέρα σας, λέγομαι Μαλλιαρός κι έχω αυτό το χαρτί. Για τι πρόκειται;
- Α, ναι, είναι για την υπόθεση της αφισοκόλλησης, τότε που κολλάγατε αφίσες του ΕΚΚΕ.
- Του ΕΚΚΕ; Πότε; Εγώ του ΚΚΕ κόλλαγα!
- Α, εντάξει. Ποιον δικηγόρο έχετε;
- Τον κύριο Ζώλα.
- Συμφωνείτε με την απολογία που έχει ετοιμάσει ο κύριος Ζώλας;
- Ναι.
- Ωραία, περιμένετε λίγο να τη γράψουμε για να την υπογράψετε. Ξέρετε πού μπορούμε να βρούμε τους άλλους που ήταν μαζί σας;
Σιγά μην ήξερα. Ούτε τα ονόματά τους, ούτε τις φάτσες τους.
Τότε υπήρχαν πολλές δίκες για αφισοκολλήσεις την περίοδο των εκλογών και τις είχαν αναλάβει δυο δικηγόροι: ο Ζώλας για το ΚΚΕ (και δεν ξέρω αν είχε κι άλλο κόμμα) κι ένας άλλος για τους υπόλοιπους. Η υπερασπιστική - απολογητική γραμμή ήταν διαφορετική. Η απολογία που είχε ετοιμάσει ο ένας (κι ήταν κείμενο φασόν, το ίδιο για όλους) έλεγε πως η διάδοση των ιδεών είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη κι η αφισοκόλληση έχει να κάνει με διάδοση ιδεών κλπ ενώ ο άλλος δεν θυμάμαι.

Γράφει η γραμματέας την απολογία που μου ήταν έτοιμη, την διαβάζει κι ο δικαστής της λέει να προσθέσει στο τέλος "Επίσης θέλω να προσθέσω ότι δεν κόλλαγα αφίσες του ΕΚΚΕ αλλά του ΚΚΕ". Καμιά αντίρρηση από μένα, συμπληρώνεται κι αυτό, υπογράφω και φεύγω. (Η τυπική κατάληξη των απολογιών ήταν "άλλο τι δεν έχω να δηλώσω και γράμματα γνωρίζω". Ε, όταν ο αναλφαβητισμός περιορίστηκε, έφυγε φαίνεται το δεύτερο μέρος κι έμεινε το πρώτο που στην συγκεκριμένη περίπτωση δεν ίσχυε).

Περνάει καιρός, το καλοκαίρι πάμε την εκδρομή στη Βουλγαρία και γυρίζω στο χωριό. Ένα βράδυ έχω πάει στο Πλωμάρι κι επιστρέφω με τα πόδια. Είναι περασμένα μεσάνυχτα κι έτσι όταν βλέπω φώτα αυτοκινήτου σηκώνω το χέρι μου για οτοστόπ. Η απόσταση είναι 4 χιλιόμετρα και κάτι, έχω κάνει τα μισά κι όπως σηκώνω το χέρι μου αυτό που ζήτησα να σταματήσει είναι το περιπολικό (ένα είχαμε στο εκεί τμήμα). Πού να το αναγνωρίσω πίσω απ' τα φώτα. Σταματάνε και τους ζητάω συγγνώμη μιας και δεν τους αναγνώρισα. Μπα, μου λένε, αν πηγαίναμε μέχρι την Πλαγιά θα σε παίρναμε, αλλά πάμε εδώ λίγο πιο κάτω. Αλλά μιας και σε είδαμε, δεν περνάς απ' το τμήμα να πάρεις μια κλήση.
Ναι, η ειδοποίηση έγινε μ' αυτόν τον τρόπο μέσ' τη μαύρη νύχτα.

Πάω από το τμήμα και μου δίνουν κλήση να παρουσιαστώ στο δικαστήριο αρχές Αυγούστου. Πολύ περίεργη ημερομηνία προσδιορισμού δίκης αφού τα δικαστήρια είναι συνήθως κλειστά τότε. Επικοινωνώ με τα γραφεία του κόμματος και μου λένε πως πρέπει να είμαι στα Γιάννενα εκείνη τη μέρα. Πώς όμως να πάω; Τι να έλεγα στους δικούς μου; Περίπτωση να με εκπροσωπήσει δικηγόρος χωρίς να είμ' εκεί δεν υπήρχε, το να πάω εγώ ούτε κι έτσι το άφησα κι ό,τι γίνει, αν και συνήθως ερήμην σήμαινε καταδίκη.

Κατά πάσα πιθανότητα όλη η ιστορία ήταν μεθοδευμένη. Να πάνε οι κλήσεις στα σπίτια μας. Και μιας και οι περισσότεροι γονείς δεν ήταν αριστερών πεποιθήσεων να μας βάλουν πάγο. Ο πατέρας μου όμως (κι η μάνα μου δηλαδή) ήταν αριστεροί. Γι' αυτό κι η τέτοια αντιμετώπιση από την αστυνομία. Απλή επίδοση στον ίδιο τον ενδιαφερόμενο. Εικασίες κάνω βέβαια, αλλά έτσι δείχνει το πράγμα (συν ότι έμαθα πως αλλού υπήρξε άλλη διαδικασία). Το σίγουρο είναι πως αν το μάθαιναν οι δικοί μου θάχα πρόβλημα. Αλλά αυτό δεν το ήξεραν οι "αρμόδιοι".

Τον Σεπτέμβρη γυρίζω στα Γιάννενα και ψάχνω να μάθω τι έγινε. Πάω στα γραφεία του ΚΚΕ. Παντελής άγνοια. Πώς θα μάθω; Απ' το δικαστήριο. Απέναντι το δικαστικό μέγαρο. Πάω, ρωτάω κι η γραμματέας μου απαντάει:
- Αν και απών κύριε Μαλλιαρέ, ηθωώθητε!

Αυτή ήταν η πρώτη δίκη, αλλά όχι και η τελευταία.