Χαλβάς (πανηγυριώτικος)

Για τα είδη του χαλβά έχω ξαναγράψει (περίπου τα ίδια με τα σημερινά) μόνο που εδώ θα έχει παραπάνω φωτογραφίες για τον πανηγυριώτικο και θ' αναφερθώ και σε θύμισες παλιές.

Λέει το ΛΚΝ:
χαλβάς ο [xalvás] Ο1 : 1α.φαγώσιμο, βιομηχανικό προϊόν που το παρασκευάζουν με ταχίνι και ζάχαρη: ~ με κακάο / με φιστίκι. β. είδος σπιτικού γλυκίσματος που γίνεται με σιμιγδάλι ή νισεστέ και με βούτυρο ή λάδι: Σιμιγδαλένιος ~. ~ Φαρσάλων, με νισεστέ. 2. (μτφ., οικ.) άνθρωπος άβουλος, νωθρός· λαπάς_3β, νερόβραστος_2β.

Για τον πρώτο αναφέρεται στο λεγόμενο και χαλβά του μπακάλη ή της σαρακοστής αφού είναι ένα έδεσμα που τρώγεται κατ' εξοχήν στις νηστείες και δεν φτιάχνεται στο σπίτι αλλά σε εργαστήρια και πουλιόταν από τα μπακάλικα (σήμερα κυκλοφορεί και σ' άλλα μαγαζιά π.χ. φούρνους, πάντα όμως δεν είναι σπιτικός αλλά αγοραστός. Ο άλλος είν' αυτός που φτιάχνεται στο σπίτι, ακόμα και στο τηγάνι ο σιμιγδαλένιος. Ο δεύτερος, αυτός των Φαρσάλων, υποτίθεται πως φτιάχνεται στο σπίτι, πολλές φορές δοκίμασα, καμιά δεν τα κατάφερα. Κι όμως. Υπάρχει κι άλλος!

"Του Στρατέλ" Κλασσικός πωλητής πανηγυριώτικου χαλβά στην Αγιάσο. "Να χαλβά" φώναζε. Ερχόταν και στο χωρίο.

Στο χωριό δεν ξέραμε τους σπιτικούς. Το σαρακοστιανό τον βρίσκαμε στο μπακάλικο τις μέρες της νηστείας. Αλλά ο ξεχωριστός χαλβάς ήταν ο πανηγυριώτικος. Και τον λέγαμε έτσι γιατί κυκλοφορούσε μόνο στα πανηγύρια. Όποτε ήταν πανηγύρι, απαραίτητα απ' έξω να υπάρχει και ένα τραπεζάκι με χαλβά. Πιτάκια σχετικά σκληρά (κόντρα στους ορισμούς για μαλακό γλυκό). Δεν ξέρω πώς τον φτιάχνουν. Απ' έξω κολλημένο μπόλικο σουσάμι. Οι συνηθισμένες ήταν οι μικρές. Υπήρχε ζυγαριά και έλεγες στον πωλητή πόσο χαλβά θέλεις. Ανάλογα και με το βαλάντιό σου.

Πάλι απ' την Αγιάσο. Πωλητής χαλβά στα χρόνια του κορονοϊού. Μόνο που οι σημερινοί πωλητές δεν γυρίζουν να πουλήσουν. Κάθονται στην καρέκλα τους και περιμένουν αν θα σταματήσεις να πάρεις.

Στα πανηγύρια μπορεί να υπήρχαν κι άλλα πράγματα που πούλαγαν (συνήθως παιγνίδια) αλλ' αυτό μόνο όταν ήταν μεγάλο το πανηγύρι και θα είχε αρκετό κόσμο. Π.χ. της Αγιατριάδας. Και χαλβά μπορούσαν να έχουν και δυο ή και τρία τραπεζάκια. Αν ήταν μικρό (π.χ. του Προφητηλία, στο ξωκλήσι) το μόνο που μπορούσες ν' αγοράσεις ήταν ο χαλβάς. Κι όλοι παίρναμε έστω και λίγον για το καλό. Αν η ποσότητα ήταν αρκετή τότε μπορούσες να ζητήσεις να σου βάλουν και καμιά πίτα μεγάλη, αυτή με τα ζαχαρωτά. 

Τι γίνεται σήμερα στα πανηγύρια δεν ξέρω και πολλά. Βλέπετε είμαι λίγον καιρό στο χωριό. Κι ακόμα και τότε δεν πάω απ' έξω (συνήθως της Αγιαπαρασκευής που έχει πανηγύρι το Πλωμάρι). Έχω και τη Μαρία που σνομπάρει. Σιγά το πανηγύρι με τους δυο πάγκους. Γι' αυτήν πανηγύρι είναι το παζάρι κι όχι η γιορτή της εκκλησίας όπως σε μας. Έτσι δεν ξέρω αν κυκλοφορεί ο πανηγυριώτικος χαλβάς, αλλά μάλλον θα κυκλοφορεί ακόμα αν κρίνω απ' την Αγιάσο που τις μέρες πριν της Παναγιάς, τότε που η Αγιάσος γιορτάζει κάθε μέρα, και υπάρχουν πάντα δυο, τρία, τέσσερα τραπέζια να πουλάνε, μάλλον η παράδοση καλά κρατεί.