Μηχανή του κιμά

Αυτή στη φωτογραφία είναι μια μηχανή του κιμά νούμερο 5. Υπήρχαν κι άλλα νούμερα, αλλά αυτή ήταν η πιο συνηθισμένη. Έχει δουλέψει πολύ, όχι μόνο για να κόψει κιμά (κάτι που δεν ήταν η κύρια δουλειά της στο χωριό) αλλά και για να φτιάχνει και κουλουράκια και μπισκότα όπως επίσης για να αλέθονται διάφορα υλικά την εποχή που δεν υπήρχαν τα διάφορα μούλτι (πολυκόπτες). Την είχε η μάνα μου και τη δάνειζε στο μισό χωριό!

Η μηχανή πουλιόταν έτσι σαν μηχανή του κιμά. Τότε τον κιμά δεν τον παίρνανε έτοιμο κομμένο από τον χασάπη. Τον κόβανε στο σπίτι πάνω σε ξύλο με δυο μαχαίρια που δούλευαν πάνω σε κομμάτια κρέας παράλληλα προς αντίθετη κατεύθυνση. Με τον τρόπο αυτό κοβόταν σε όλο και μικρότερα κομμάτια κι αυτό ήταν ο κιμάς. Τα κομμάτια ήταν αρκετά μεγάλα. Η μηχανή αυτή (που είναι ίδιας λογικής με τις μηχανές που υπάρχουν σήμερα στα κρεοπωλεία, μόνο που είναι χειροκίνητη ενώ η άλλες είναι ηλεκτροκίνητες) ήταν εξαιρετική ευκολία και έβγαζε τον κιμά πολύ λεπτόν. Κάτι που δεν άρεσε στους δικούς μου. Κι έτσι έψαχναν τρόπους για να βγει ο κιμάς πιο χοντρός (κάτι που έκανε η μηχανή νούμερο 2 - που όμως δεν μπορούσε να κάνει τα υπόλοιπα).

Τα υπόλοιπα ήταν να μπει μέσα ζύμη για κουλουράκια (συνήθως αμμωνίας που ήταν εθιμικά για το Πάσχα) ή για μπισκότα αλλά και για να αλέθουν αγουρίδα. Αγουρίδα είναι το άγουρο σταφύλι. Που το αλέθαμε και τη χρησιμοποιούσαμε το καλοκαίρι που δεν υπήρχαν λεμόνια (τότε οι εισαγωγές από Αργεντινή δεν ήταν τόσο συχνές όσο σήμερα). Το αποτέλεσμα του αλέσματος το περνάγαμε από τούλι μπουμπουνιέρας (συνήθως) ή από τουλουπάνι (για καλύτερα αποτελέσματα) και το ζουμί το χρησιμοποιούσαμε για ξινό. Για να διατηρηθεί το βάζαμε στον ήλιο, να ψηθεί.

Με την αγουρίδα είχα κι ένα ατύχημα. Άλεθε η μάνα μου εκεί στα πέντε ή έξι μου κι εγώ βάζω το μεγάλο μου δάχτυλο μέσα και το παίρνει η μηχανή. Το δάχτυλο ψιλοκόπηκε και τρέχαμε για τους γιατρούς. Ράμματα δεν μου έκαναν (σιγά που είχε τέτοιες δυνατότητες ο γιατρός του χωριού) αλλά κατάφερε να μου το δέσει τόσο καλά που μόλις και διακρίνεται ένα σημάδι σήμερα.

Ας δώσω αναλυτικά τα μέρη της μηχανής. 1. Η κυρίως μηχανή δεμένη. 2 Ο δίσκος απ' όπου πέρναγε ο κιμάς. Επειδή οι τρύπες ήταν πολύ μικρές ζήτησε η μάνα μου να της φτιάξει ο θείος μου ο Μιχάλης μια ίδια πλάκα με μεγαλύτερες τρύπες (3). Αλλά ούτε απ' αυτήν ήταν ευχαριστημένη κι έτσι φτιάχτηκε μια με ακόμα μεγαλύτερες! 4 Χωνί για τα κουλουράκια. 5 Μηχανισμός για μπισκότα με τέσσερα διαφορετικά σχέδια. 6 Χωνί για λουκάνικα. Έμπαινε μέσα μείγμα για γέμισμα λουκάνικων (κιμάς και μπαχαρικά κλπ) και στο χωνί το έντερο. Έβγαινε το μείγμα και σπρωχνόταν το έντερο γεμισμένο. Κατά διαστήματα στριβόταν για να ξεχωρίσει το λουκάνικο σε μικρότερα κομμάτια!

Και η μηχανή λυμένη. Το στεφάνι που στερεώνει τα εξαρτήματα εξαγωγής. Όπως την πλάκα απ' την οποία περνάει το κρέας ή το χωνί. Μετά η πλάκα με τις λίγες και μεγάλες τρύπες και το μαχαίρι που κόβει το κρέας για να περάσει από τις τρύπες αυτές. Από κάτω ο έλικας που παίρνει το κρέας (ή ό,τι άλλο) από το χωνί από πάνω και το προωθεί προς την έξοδο κι η μανιβέλα, το χερούλι που γυρίζει την έλικα (αρσενικό ή θηλυκιά, διαλέγουμε και παίρνουμε).

Να σημειώσω πως η μηχανή δουλεύει και σήμερα μια χαρά. Το καλοκαίρι βρέθηκα να έχω κρέας στην κατάψυξη και να είναι οι μέρες που θα φεύγαμε (άρα καλό θα ήταν να το καταναλώσω), να θέλω κιμά να φτιάξω μπιφτέκια και να είναι Κυριακή άρα πού να βρω (σπάνιο για μένα που συνήθως προγραμματίζω τα φαγητά μου ώστε να έχω ό,τι χρειάζομαι, χώρια που πάντα υπάρχει παρακαταθήκη). Σκέφτηκα λοιπόν να βγάλω το κρέας απ' την κατάψυξη και να φτιάξω κιμά. Πρώτη σκέψη το μούλτι που απέτυχε μετά πολλών επαίνων. Κι εκεί που λέω αμάν τι κάνουμε τώρα ρίχνει η Μαρία την ιδέα για χρήση της μηχανής. Και τάβγαλε πέρα παλληκαρίσια!