Στη Μυτιλήνη - τα γρι-γρι

Η παραπάνω φωτογραφία δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο "Στο νησί" με τη σημείωση ότι είναι τραβηγμένη τον Οκτώβρη του 1988 από την κ, Μαρία Μπουρου (μάλλον Μπουρνού; ).

Μια δυνατή εικόνα που μου έχει μείνει από αυτή την περίοδο που έμεινα στη Μυτιλήνη, κι ας ήμουνα τόσο μικρός (8 χρονών) κι ας ήταν για τόσο λίγους μήνες (8 απ' τους οποίους οι τελευταίοι χειμωνιάτικοι) ήταν η εικόνα με τα γρι-γρι, τα γκιργκίρια όπως τα λέγαμε, που φεύγαν απ' το λιμάνι να πάνε για ψάρεμα. Η παραπάνω φωτογραφία που έκλεψα είναι χαρακτηριστική αφού φαίνονται 5 - 6 καΐκια δεμένα μπροστά απ' την προκυμαία, 20 χρόνια αργότερα απ' την εποχή που μιλάμε. Το λιμάνι έχει μεγαλώσει, έχει φτιαχτεί το καινούριο αλλά ακόμα η κατάσταση δεν είχε αλλάξει.

Ακόμα και σήμερα υπάρχουν δεμένα τη μέρα κάνα δυο τρία ψαράδικα, μόνο που τώρα αυτά έχουν μεγαλώσει κι έχουν αλλάξει. Τότε το ψάρεμα γινόταν με λάμπες ασετυλινής που ήταν στερεωμένες σε μικρές βάρκες. Σε κάθε βάρκα ένας άνθρωπος που επέβλεπε την τροφοδοσία της λάμπας με την ασετυλινή (που συνήθως φτιαχνόταν εκείνη την ώρα με χημική αντίδραση, είχαν ένα κομμάτι από ανθρακασβέστιο, σαν μεγάλο σαπούνι και του έριχναν το νερό που χρειαζόταν). Οι βάρκες ήταν δεμένες η μια μετά την άλλη πίσω απ' το καΐκι που τις τράβαγε στη σειρά. Αμέσως μετά το καΐκι ήταν δεμένη μια μεγάλη βάρκα, η σανδάλα (ή κάπως έτσι) που μπορούσε να κινηθεί αυτόνομα και να μαζέψει την ψαριά ενδιάμεσα ενώ στο τέλος ήταν ένα πολύ μικρό βαρκάκι χωρίς λάμπα που ο ρόλος του ήταν να πηγαίνει από βάρκα σε βάρκα για να βλέπει αν χρειάζονταν κάτι. (Η περιγραφή τελείως από μνήμης, μακάρι να βρεθεί κανένας που να ξέρει περισσότερα και να μπορεί να βοηθήσει).

Βίντεο το φετινό καλοκαίρι. Με ρομπότ. Τελείως απλές οι καταστάσεις. Έχει χάρη αλλά πολύ πιο μικρή.

Ήταν λοιπόν μια ιδιαίτερη απόλαυση να βλέπεις τ' απογεματάκι λίγο πριν φύγει ο ήλιος να φεύγουν τα γρι-γρι στη σειρά. Αυτή η αλληλουχία από μικρά και μεγάλα πλεούμενα, δεμένα μεταξύ τους μ' ένα σχοινί., σαν ένα ιδιόμορφο κομπολόι. Κάτι που σήμερα δεν μπορείς να το καταλάβεις. Γιατί αργότερα η ασετυλίνη αντικαταστάθηκε με υγραέριο που το έπαιρναν έτοιμο σε μπουκάλες κι ήταν πολύ πιο ασφαλές. Έτσι λιγόστεψε και το προσωπικό, αφού όταν έβαζαν φωτιά κι άναβε η λάμπα δεν χρειαζόταν συνεχής επίβλεψη. Κι έτσι, σιγά σιγά κι οι βάρκες αντικαταστάθηκαν από ρομπότ. Κάτι σιδερένιες σκάρες με φελιζόλ ή άλλο υλικό γύρω για να εξασφαλίζεται η πλεύση. Που αντί να τα τραβάει το καΐκι στην αράδα τα είχε φορτωμένα πάνω του και τα αμόλαγε στα σημεία που χρειαζόταν.

Και σήμερα παρόμοια είναι η δουλειά, μόνο που οι λάμπες έγιναν προβολείς. Ηλεκτρικοί και ηλιακοί.