Ημερήσιο πρόγραμμα στρατού

Για να θυμούνται οι παλιοί (δηλαδή αυτοί που υπηρέτησαν στον στρατό) και να μαθαίνουν οι υπόλοιποι να γράψω τι κάναμε κάθε μέρα στο στρατόπεδο. Χρησιμοποιείται ενεστώτας αν και αναφέρομαι στο μακρινό 83 - 85:
06:15 εγερτήριο κι αμέσως μετά ατομική υγιεινή (τουαλέτα, νίψιμο, πλύσιμο δοντιών - τότε καθιέρωσα να πλένω τα δόντια μου κάθε πρωί στο πλαίσιο αυτής της ρουτίνας).
06:30 Πρωινή γυμναστική (με αθλητική περιβολή)
06:45 Λήξη γυμναστικής, να βάλουμε τα κανονικά στρατιωτικά ρούχα του στρατοπέδου
06:50 Πρωινό ρόφημα (τσάι ή γάλα εβαπορέ και ψωμί με μαργαρίνη και μαρμελάδα)
07:10 Στους θαλάμους για στρώσιμο κρεβατιών και όποια άλλη ετοιμασία. Αρχίζουν και μπαίνουν οι αξιωματικοί στο στρατόπεδο (που εκτός περιόδων επιφυλακής, διανυκτερεύουν όλοι στο σπίτι τους εκτός από έναν, τον αξιωματικό υπηρεσίας).
07:30 Πρωινή αναφορά λόχουπυροβολαρχίας. Παρατάσσεται όλη η πυροβολαρχία, ο επιλοχίας (ο βαθμοφόρος στρατιώτης που είναι βοηθός του διοικητή της πυροβολαρχίας) λέει τι έγινε - αν έγινε - κατά το προηγούμενο διάστημα κι όποιος στρατιώτης έχει να πει (ν' αναφέρει) κάτι (π.χ. θέλει άδεια ή πως έκανε κάποιο παράπτωμα οπότε επιβάλονται και ποινές σε τοπικό επίπεδο). Πολλές φορές η διαδικασία αυτή παραλειπόταν, όλα λέγονταν στο πόδι χωρίς επισημότητες κι απλά μαζευόμασταν ώστε να πάμε
07:40 Αναφορά μοίρας. Παρόμοια με την προηγούμενη διαδικασία μόνο που τώρα είναι μαζεμένη όλη η μοίρα (το τάγμα για πυροβολικό). Συνήθως με παρουσία του διοικητή. Αν κάποιος έχει τιμωρηθεί αλλά ο διοικητής της πυροβολαρχίας κρίνει πως η ποινή που του επέβαλε είναι μικρή (υπάρχει όριο στο τι ποινή βάζει ο καθένας) μπορεί να βγει μπροστά για να πει τι έγινε ώστε να επιβληθεί μεγαλύτερη ποινή (ή πιο σπάνια να χαριστεί, ναι μπορεί να συμβεί κι αυτό).

Αφού τελειώσουν αυτά τα τυπικά εν πολλοίς αρχίζουν οι δουλειές μέχρι το μεσημέρι. Στην αναφορά κανονικά πρέπει να είναι όλοι  εκτός απ' τους σκοπούς κι αυτούς που έχουν δουλειά που δεν γίνεται να σταματήσει. Αλλιώς έρχονται στην αναφορά και μετά φεύγουν για τα πόστα τους. Π.χ. ο Καψιμιτζής (ας πούμε μπουφετζής στο ΚΨΜ, έστιν ουν ΚΨΜ - καψιμί - αρκτικόλεξο που πάει να πει κέντρο ψυχαγωγίας μονάδας, κάτι σαν κυλικείο) θα πάει στο ΚΨΜ. Οι φαντάροι δεν μπορούν να πάνε στο ΚΨΜ τις ώρες που έχουν δουλειές αλλά μπορεί να θέλουν καφέ οι αξιωματικοί. ιΑπό κει πέρα να είναι έτοιμος όταν θάρθει η ώρα ν' ανοίξει. Οι γραφείς θα πάνε στα γραφεία τους, οι τεχνίτες στο συνεργείο, ο σιτιάρχης με τον οδηγό και τον αξιωματικό ωνίων (φώνιων κοινώς) θα φύγουμε για ψώνια κοκ. Βγαίνουν κι οι αγγαρείες (π.χ. στα μαγειρεία για βοήθεια στους μαγείρους). Οι υπόλοιποι θα πάνε για εκπαίδευση (πλην Παρασκευής - την Παρασκευή έχει συντήρηση, όλοι ασχολούνται με τη συντήρηση αυτοκινήτων και όπλων).

Το τι ακριβώς περιλαμβάνει η εκπαίδευση είναι το πιο μαύρο σημείο. Πολλές φορές είναι απλά να κάνουμε βόλτα γύρω από ένα αντιαεροπορικό που δεν δουλεύει ενώ άλλες φορές πράγματι μαθαίνουμε το χειρισμό του και προσπαθούμε να βρούμε στόχους να μάθουμε να σκοπεύουμε. Απ' τους καλύτερους τα πολιτικά αεροπλάνα, αλλά έχουν δυο βασικά μειονεκτήματα: α) είναι λίγα τη μέρα που περνάνε από πάνω μας και β) κινούνται πολύ αργά σε σχέση με τα πολεμικά. Όμως είναι μια καλή εξάσκηση. Εναλλακτικά μπορεί να έχει κάποια πορεία και άλλα τέτοια που ανεβάζουν το ηθικό του στρατεύματος.

11:00 Διάλειμμα για προάριστο (κοινώς κολατσιό) για κάνα τέταρτο και μετά συνέχιση της εκπαίδευσης. Για κολατσιό συνήθως είχαμε πάστα φλώρα που φτιάχνανε οι μάγειρές μας. Δεν θυμάμαι τι άλλα εναλλακτικά τους είχα 😀
13:00 Λήξη εκπαίδευσης. Στους θαλάμους για να ετοιμαστούμε για το μεσημεριανό

13:15 Γεύμα. Γι' αυτούς που έχουν άλλες δουλειές εκείνη την ώρα και θα πάνε για φαγητό αργότερα κρατιέται το φαΐ στην άκρη. Κάθε επιλοχίας δηλώνει πόσα είναι τα κωλυόμενα, βγαίνουν οι μερίδες τους και μετά αρχίζει η διανομή. Όταν έχω βγει για ψώνια είμαι κι εγώ στα κωλυόμενα, πριν τις δύο δύσκολα να γυρίσω. Αλλά αν δεν είμαι για ψώνια είμαι σκοπιά που τελειώνει στις δύο, άρα πάλι στο κανονικό φαΐ δεν είμαι (το ωράριο στης σκοπιάς σε λίγο).
14:00 Στους θαλάμους για ξεκούρασμα. Φεύγουν οι αξιωματικοί και μένει μόνο ο αξιωματικός υπηρεσίας (ΑΞΥΠ). Ανακοινώνονται οι βραδινές υπηρεσίες (σκοπιές, πυροφυλακή κλπ). Όποιος δεν έχει υπηρεσία είναι εξοδούχος. Μπορεί να βγει απ' το στρατόπεδο για βόλτα.
14:45 Επιθεώρηση αυτών που έχουν υπηρεσία (ή μόνο της πυροφυλακής; Δεν είμαι σίγουρος). Πυροφυλακή είναι μια ομάδα που αν πάρει κάπου φωτιά θα πάει να τη σβήσει (ή θα βοηθήσει στην κατάσβεση). Κάποιος είναι επικεφαλής ενώ υπάρχει κι ένας οδηγός σ' ετοιμότητα. Και μιας και το να πιάσει φωτιά δεν είναι καθημερινή υπόθεση, όποιος ήταν επιφυλακή σήμαινε πως δεν είχε έξοδο μεν αλλά δεν έκανε και τίποτα που καθόταν μέσα. Πολλές φορές επιφυλακή έμπαιναν κι αυτοί που είχαν σκοπιά, παράτυπα βέβαια αφού αν συνέβαινε κάτι δεν μπορούσαν ν' αφήσουν τη σκοπιά για να πάνε στην κατάσβεση. Αλλά μ' αυτόν τον τρόπο μπορούσαν να πάρουν κάποιοι έξοδο - ειδικά σε εποχές που ήμαστε τόσο λίγοι που δεν βγαίναν οι υπηρεσίες ώστε να μείνει έστω και μια μέρα τη βδομάδα ελεύθερη!

Επιτέλους χαλαρά. Μέχρι τις πέντε δεν έχουμε να κάνουμε κάτι. Μπορούμε να είμαστε στο ΚΨΜ ή να κοιμηθούμε (όποιος τα κατάφερνε μέσα στο γενικό χαμό). Επίσης μπορούμε ν' ασχοληθούμε με το να πλύνουμε τα βρώμικά μας κι ό,τι άλλο θέλουμε.

17:00 Απογευματινό προσκλητήριο: σύναξη της μονάδας να δούμε πως όλοι είμαστε στη θέση μας. Μετά κάποιες ψιλοδουλειές. Π.χ. αποψίλωση (καθαρισμός χόρτων) ή καθαρισμός του χώρου από αποτσίγαρα, χαρτιά και τέτοια. Ανάλογα τον ΑΞΥΠ, συνήθως δεν κάνουμε τίποτα Εκτός απ' την Τρίτη που επιστρέφουν οι αξιωματικοί κι αρχίζει η νυχτερινή (εκπαίδευση). Τότε γίνονται ό,τι και το πρωί μόνο που είναι σε βραδινές συνθήκες.

18:30 Δείπνο. Αντίστοιχα με το γεύμα. Μόνο που κάποιοι δεν πάνε να φάνε. Συνήθως αυτοί που έχουν έξοδο και κάτι θα τσιμπήσουν απ' έξω. Υπάρχουν όμως και κάποιοι που τρώνε κανονικά μέσα αφού τα φράγκα για να φάνε έξω είναι λιγοστά (μέχρι ανύπαρκτα).
19:00 Φεύγουν οι εξοδούχοι. Η έξοδος γίνεται πια με πολιτικά ρούχα, μόνο απ' το κούρεμα καταλαβαίνεις τους φαντάρους στην πόλη. Τυπικά είναι μέχρι τις εννιά, αλλά σχεδόν πάντα παρατείνεται για ένα δίωρο (δίνεται δίωρη άδεια κατά τη στρατιωτική ορολογία). Οι ντόπιοι παίρνουν και άδεια διανυκτέρευσης. Μπορούν να κοιμηθούν στο σπίτι τους αρκεί να έχουν επιστρέψει το πρωί ώστε να είναι παρόντες στην πρωινή αναφορά. Έτσι προβλέπει ο στρατιωτικός κανονισμός, αλλά εδώ έχει περιοριστεί: πρέπει με το εγερτήριο να είμαστε πίσω. Μη χάσουμε την πρωινή γυμναστική!
Οι υπόλοιποι που δεν έχουν έξοδο γυρνάνε περαδώθε.
21:30 Βραδινό προσκλητήριο. Μετά μάλλον στα κρεβάτια μας, αν και όχι απαραίτητα.
23:00 Νυχτερινό σιωπητήριο. Όλοι πρέπει να βρίσκονται στο στρατόπεδο. Αν κάποιος δεν επιστρέψει θα πρέπει να αναφερθεί ως ΑΑ (αδικαιολογήτως απών) κάτι που επιφέρει ποινή αν γυρίσει. Η αναφορά κανονικά πάει μέχρι την ανώτατη διοίκηση, αν και επειδή απλά σημαίνει πως κάποιος άργησε δεν δίνεται σήμα κατευθείαν.

Αυτά τις καθημερινές. Τα Σαββατοκύριακα δεν έχει εκπαίδευση, οι αξιωματικοί δεν είναι στο στρατόπεδο κι η έξοδος είναι από τη μία το μεσημέρι (να μην φάνε μέσα οι εξοδούχοι, να κάνουμε κι οικονομία στις μερίδες).

Και για να κλείσω ν' αναφέρω τις βάρδιες στις σκοπιές. Τυπικά είναι δίωρες όλο το εικοσιτετράωρο όμως έχει επικρατήσει ένας διαχωρισμός ανάμεσα στη μέρα και τη νύχτα. Δίωρες είναι οι βραδινές απ' τις 8 το βράδυ μέχρι τις 6 το πρωί. Το 8 - 10 το πιο εύκολο νούμερο (βάρδια) αφού κανένας δεν έχει πάει για ύπνο εκείνη την ώρα σ' αντίθεση με το 2 - 4 που είναι το πιο δύσκολο και συνήθως λέγεται γερμανικό. Γιατί δεν έχεις προλάβει καλά καλά να κοιμηθείς και πρέπει να ξυπνήσεις να ετοιμαστείς να πας στη σκοπιά ενώ τελειώνεις στις 4 μέχρι γυρίσεις, ν' αλλάξεις, να κοιμηθείς είναι η ώρα για εγερτήριο. Κι όμως για μένα πιο δύσκολο είναι το 4 - 6 αφού μετά ύπνος γιοκ.

Τα ημερήσια νούμερα έχουν γίνει πολύ μεγάλα. 6 το πρωί με 2 το μεσημέρι (που σκυλοβαριέσαι τόσες ώρες να στέκεσαι σ' ένα μέρος μονάχος και δεν υπάρχει περίπτωση να πεις πως θα κάτσεις κάπου αφού όλοι σε βλέπουν από μακριά αλλά συγχρόνως γλιτώνεις από αναφορές και εκπαίδευση) κι άλλο ένα απ' τις 2 μέχρι τις 8 το βράδυ. Όπως ξανάπα, για ψώνια είμαι έξω Δευτέρα - Τετάρτη - Παρασκευή οπότε μούχουν φυλάξει το 2 - 8 (και συνήθως καθυστερώ να πάω και πάει κάποιος πάει προσωρινά στη θέση μου) ενώ τις υπόλοιπες μέρες έχω το πρωινό νούμερο. Αυτό σημαίνει πως περνάω πολλές ώρες στη σκοπιά στα καύσιμα (που είναι πάνω σε μια τσιμεντένια κατασκευή κι επιβλέπει όλο το χώρο). Έχω και μια φωτογραφική μηχανή στη ζούλα (απαγορεύονται οι φωτογραφίσεις πλησίον των στρατοπέδων, πόσο μάλλον μέσα) και τραβάω αυτά που βλέπω. Πρώτη θέση τα ηλιοβασιλέματα. Τα φιλμ τα εμφανίζει η Μαρία. Και με σκυλοβρίζει με τα θέματά μου (χώρια που για να είναι μικρή η μηχανή και να μη φαίνεται, η ποιότητα είναι στον πάτο).