Ξένες γλώσσες

Στο γυμνάσιο κάναμε Γαλλικά. Τότε τα σχολεία ήταν χωρισμένα σε αυτά που ως ξένη γλώσσα διδάσκονταν τα Γαλλικά και σ' αυτά που η ξένη γλώσσα ήταν τα Αγγλικά. Δεν γινόταν παράλληλα δυο (ή τρεις) όπως σήμερα. Ούτε μια κύρια και μια δεύτερη. Βέβαια, παλιότερα όλα τα σχολεία είχαν γαλλικά αλλά μιας και η Αγγλική γινόταν η κυρίαρχη γλώσσα τα σχολεία άλλαζαν σιγά σιγά μέχρι που σε όλα υπήρχαν Αγγλικά και τα Γαλλικά έγιναν δεύτερη γλώσσα. Γαλλικά μας έκανε στην Α' τάξη η Ντεργιόγλου και μετά Β' - Ε' η Χαριτάκου. Τότε ήταν που άλλαξε κι ο νόμος κι αντί να μένουν υποχρεωτικά οι νεοδιόριστοι 5 χρόνια στην ίδια περιοχή μπορούσαν να φύγουν στα 3, οπότε έφυγε κι εκείνη. Αλλά δεν αντικαταστάθηκε κι έτσι στο Λύκειο (στην Γ' δηλ.) δεν διδαχτήκαμε ξένη γλώσσα.

Από Γαλλικά έμαθα κάποια βασικά πράγματα, αλλά μιας και δεν τα χρησιμοποιούσα πουθενά κι αφετέρου δεν τα θεωρούσαμε γλώσσα που έχει κάποια χρηστική αξία, τα είχα θάψει βαθιά μέσα μου :) Μόλις δυο χρόνια μετά από την τελευταία χρονιά που διδάχτηκα Γαλλικά, βρέθηκα στη Βουλγαρία (καλοκαίρι του 1978). Εκεί είχαν μείνει στην παλιά ιδέα, όλοι διδάσκονταν Γαλλικά κι έτσι αυτή ήταν η γλώσσα συνεννόησης. Και προσπαθώ να πω σε μια κουβέντα πως αυτός είναι δημοσιογράφος (δεν ξέρω πώς ήρθε η κουβέντα). Και να μην μούρχεται η λέξη. Κι όμως. Τα βιβλία που είχαμε κάνει ήταν το Βερ λα Φρανς (Vers la France - προς τη Γαλλία) και το Α Παρί (A Paris - στο Παρίσι). Σ' αυτά που ήταν το ένα συνέχεια του άλλου υπήρχε ένα παιδί στον γαλλόφωνο Καναδά που θα έφευγε για τη Γαλλία (στο πρώτο) ενώ στο δεύτερο έχει φτάσει στο Παρίσι κι είναι οι περιπέτειές του εκεί. Σ' αυτό λοιπόν υπήρχε η φράση "Je serai correspondant de mon journal à Paris." που πάει να πει "θα είμαι ανταποκριτής της εφημερίδας μου στο Παρίσι". Την ελληνική μετάφραση τη θυμόμουνα και προσπαθούσα να θυμηθώ τη γαλλική φράση αλλά πού. Κι όμως είχε και τον ανταποκριτή και την εφημερίδα απ' όπου και ο δημοσιογράφος (journaliste).

Όμως η εκδίκηση είν' ένα πιάτο που τρώγεται κρύο και τα Γαλλικά πήραν την εκδίκησή τους τριάντα χρόνια αργότερα. Ήμασταν στο Παρίσι με τα παιδιά μας και με φίλους με τα παιδιά τους, συνολικά 8 άτομα. Είμαστε στον Πύργο του Άιφελ αλλά επειδή έχει πολύ μεγάλη ουρά λέμε να μην ανεβούμε (δεν τα κατάφερα καμιά φορά) αλλά να πάρουμε ένα από τα καραβάκια (bateau mouche τα λένε) που σε κάνουν βόλτες στον Σηκουάνα. Υπήρχαν δυο τρεις εταιρίες με διαφορετικές τιμές και σε μια φαινόταν πως έπαιρνες το καραβάκι που έκανε στάσεις σε διάφορα αξιοθέατα κι αν ήθελες κατέβαινες χάζευες κι έπαιρνες ένα επόμενο με το ίδιο εισιτήριο (hop on hop off). Μιας και δεν ήμασταν σίγουροι πως τα καταλάβαμε σωστά, είπαμε να ρωτήσουμε. Γαλλικά δεν ήξερε κανένας εκτός απ' αυτά τα σκουριασμένα και θαμμένα δικά μου. Αγγλικά άλλος λίγο άλλος πολύ κάτι γινόταν. Κι είπαμε να στείλουμε αυτήν που ήξερε τα πιο πολλά απ' όλους. Είχε προφίσενσι.

Πάει το κορίτσι στο γκισέ και επιστρέφει με απογοήτευση γιατί, λέει, η κυρία στα εισιτήρια δεν μίλαγε καθόλου Αγγλικά. Σοκ. Σε τόσο τουριστικό σημείο; Αλλά αφού έτσι είναι αποφασίζω να ξεθάψω εγώ τα Γαλλικά μου και να προσπαθήσω να δω μπας και καταλάβω κάτι παραπάνω. Πάω, ρωτάω και με βλέπει η κυρία που ζορίζομαι και με ρωτάει "Μήπως θέλετε να μιλήσουμε Αγγλικά;" Οπότε η συζήτηση συνεχίστηκε στα Αγγλικά με την προφισενσιούχα να μας κοιτάει όλο απορία. Πώς σ' αυτήν δεν απάντησε ενώ ήξερε; Δεν ξέρω. Γιατί δεν ξέρω πώς την πλησίασε και πώς έγινε όλη η φάση. Πάντως, τα Γαλλικά μου ήταν το σωσίβιο.

(Τυπικά, όταν σε μια χώρα θέλεις να μιλήσεις σε γλώσσα άλλη από τη γλώσσα της χώρας, πρέπει να ρωτήσεις αν ο άλλος ξέρει και καταλαβαίνει τη γλώσσα που εσύ θέλεις να χρησιμοποιήσεις. Κι οι Γάλλοι τόχουν πολύ με τη γλώσσα τους. Άρα, αν πήγε κι άρχισε να μιλάει Αγγλικά η άλλη έκανε την Κινέζα. Απ' την άλλη κάποια στιγμή που ρώτησα στη ρεσεψιόν ξενοδοχείου αν η υπάλληλος μιλούσε Αγγλικά - συνήθως έχουν στο πέτο σημαιάκια για τις γλώσσες που μιλάνε κι αυτή δεν είχε - μου απάντησε πως μιλάει Αραβικά. Κι εγώ της είπα Ελληνικά. Θαύμα. Μα σε τουριστικό μέρος, μου συνέχισε, είναι δυνατόν να μην μιλάει κάποιος Αγγλικά; Δεν έχω απαντήσεις).

Και μιας κι ο λόγος για τα Αγγλικά, αυτά τα ξεκίνησα σε φροντιστήριο στο Πλωμάρι. Αφού δεν είχαμε στο σχολείο Αγγλικά, πηγαίναμε στο φροντιστήριο (σήμερα τα παιδιά πηγαίνουν στο φροντιστήριο για Αγγλικά παρόλο που τα έχουν απ' την Α' δημοτικού, αλλά τότε δεν ξέραμε από τέτοια). Το πρόβλημα ήταν πως απ' το χωριό ήμουνα μόνος μου σ' αυτή την τάξη (και αργότερα και μια δασκάλα του δημοτικού) κι έτσι οι ώρες που μας έβαζαν δεν βόλευαν καθόλου για να μετακινηθώ με τα λεωφορεία. Μια χρονιά ήταν νωρίς το μεσημέρι κι έτσι όταν σχόλαγα απ' το σχολείο πήγαινα στη γιαγιά και έτρωγα, πήγαινα στα Αγγλικά και μετά έφευγα για το χωριό (δεν θυμάμαι πώς). Την άλλη χρησιμοποιούσαμε ταξί. Δύσκολα όλ' αυτά κι έτσι στην τρίτη τα σταμάτησα. Έπρεπε εξάλλου να ρίξω βάρος και στα μαθήματα των εισαγωγικών.

Μπορεί να σταμάτησα τα Αγγλικά απ' το φροντιστήριο αλλά τα συνέχισα με αλληλογραφία. Τότε είχε ξεκινήσει η γνωστή μέχρι σήμερα Λινγκουαφόν (Linguaphone) Εγώ πήρα απ' την Κάτεναλ (Catenale). Τα μαθήματα ήταν σε βιβλία και κασέτες, είχε ασκήσεις που τις έστελνες και στις διόρθωναν και σου έστελναν τις επόμενες. Κάποια στιγμή που βρέθηκα στην Αθήνα πήγαινα από τα γραφεία τους (στη Σταδίου) που είχε μηχανήματα για να κάνεις πρακτική για εξάσκηση της προφοράς. Τη σειρά σχεδόν την τέλειωσα, πρακτική όσο πρόλαβα έκανα, πάντως δεν έδωσα για κάποια πιστοποίηση, δεν ήταν της μόδας τότε.

Αργότερα, όταν δούλευα στην εταιρία κι είχα γίνει προϊστάμενος κι έπρεπε να μιλάω και με ανθρώπους στο εξωτερικό, μου πρότειναν από τη διεύθυνση :) να πάω σε φροντιστήριο για να βελτιώσω τα Αγγλικά μου και θα μου πλήρωναν ένα μέρος από το κόστος (τα 35 από τα 55 χιλιάρικα). Παρακολούθησα για ένα εξάμηνο αγγλικά για επαγγελματίες (είχαμε μια συνάφεια ως προς τις δουλειές μας) και η αλλαγή ήταν ολοφάνερη. Οπότε μου προτάθηκε να συνεχίσω για ένα δεύτερο εξάμηνο με το κόστος πλήρως καλυμμένο από την εταιρία. Προφανώς πήγα, όπως είπα τότε (κι επανάλαβα αρκετές φορές σε μαθητές μου αργότερα) οι γνώσεις μένουν σ' αυτόν που τις αποκτά. Πράγματι, όταν απολύθηκα κάποια στιγμή τα Αγγλικά τα πήρα μαζί μου, δεν τα επέστρεψα :)

Μερικά χρόνια αργότερα, όταν ήμασταν στον Πύργο αναπληρωτές, η νομαρχία είχε συμβληθεί με φροντιστήρια για να κάνουν μαθήματα σε δημόσιους υπαλλήλους. Μιας και δεν ενδιαφέρθηκαν πολλοί μόνιμοι μας έδωσαν δικαίωμα και σε μας. Κι έτσι διάλεξα να μάθω κάποια άλλη γλώσσα. Ιταλικά. Ό,τι έμαθα σ' ένα χρόνο μέσα. Λίγα μεν, αλλά με βοηθάνε όταν βρίσκομαι στην Ιταλία όπου δύσκολα να βρεις αγγλόφωνο.

Μιας και στο χωριό έχουμε αρκετές τούρκικες λέξεις αποφάσισα κάποια στιγμή να μάθω Τούρκικα. Πήρα μια μέθοδο PDQ (πατ κιουτ :) ) από τη Λινγκουαφόν που λέγαμε, αλλά δεν προχώρησε το πράγμα. Ξέμεινε η υπόθεση.

Αργότερα αποφασίσαμε να φύγουμε για τη Γερμανία. Για να πάμε έπρεπε να ξέρουμε Γερμανικά. Τότε, όσοι θέλαμε απόσπαση δίναμε εξετάσεις που διοργάνωνε το υπουργείο (σήμερα μόνο όσοι έχουν ήδη κάποιο πιστοποιητικό γλωσσομάθειας μπορούν να αποσπαστούν). Αναγκαστικά λοιπόν μάθαμε. Πόσα; Τόσα όσο να γράψουμε. Έδωσα παράλληλα και Αγγλικά. Πήρα 54 στα 100 στα Αγγλικά και 62 στα Γερμανικά. Η πραγματικότητα είναι πως τα Γερμανικά μου είναι πολύ στο περίπου, όταν μπορούσα να μιλήσω Αγγλικά στη Γερμανία μίλαγα Αγγλικά και έβγαζα άκρη. Η βαθμολογία ήταν χαμηλή γιατί την ορθογραφία την έχω ξεχάσει!