Δαλματικές

Ξεκίνησα στο προηγούμενο σημείωμα να γράφω για το ταξίδι μου στις Δαλματικές ακτές τις μέρες του Πάσχα. Και λέω να το συνεχίσω αυτές τις μέρες και να βάλω ό,τι σχετικό έχω να γράψω και να μην τ' αφήσω για το μέλλον γιατί ό,τι αφήνεται ξεμένει. Όπως π.χ. με την Τουρκία που ακόμα δεν έχω τελειώσει (αλλά ήταν και πολλά αυτά που σημείωσα, καμιά 80 θέλω συνολικά). Και τώρα σε κάποια δεν θυμάμαι τι ήθελα να γράψω :). Συνεχίζω λοιπόν με τον απολογισμό.

Γενικές εντυπώσεις:

Όλοι οι καλοί τουριστικοί προορισμοί της παλιάς Γιουγκοσλαβίας έχουν περάσει στην Κροατία. Εντάξει, υπάρχουν και το Κότορ κι η Μπούντβα που είναι στο Μαυροβούνι, αλλά είναι μικρά (όχι πως δεν είναι πανέμορφα κι αυτά). Και όλα είναι ενταγμένα στα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco. Αυτό κάτι λέει. Όλες οι πόλεις που επισκεφθήκαμε (εκτός απ' το Ζαντάρ) αλλά και οι λίμνες είναι στον κατάλογο (εντάξει, το Βελιγράδι και τα Σκόπια που σταματήσαμε στην επιστροφή δεν είναι, αλλά αυτές ήταν αναγκαστικές στάσεις για να καλύψουμε την επιστροφή)!

Το καλύτερο όλων όσων είδαμε; Οι λίμνες. Που ήταν καταπληκτικές. Οι φωτογραφίες κι οι περιγραφές δεν είναι ικανές να δώσουν το κλίμα που υπάρχει όταν κυκλοφορείς στο πάρκο. Ο ήχος των νερών που πέφτουν δεν μεταδίδεται με τίποτα. Αλλά και οι τόσοι πολλοί καταρράκτες. Γιατί όταν είχα πρωτοδιαβάσει για το πάρκο, φοβόμουνα μην είναι όπως "οι μεγαλύτεροι καταρράκτες της Γερμανίας" στο Τρίμπεργκ. Βέβαια, το ότι είναι ένα απ' τα 1007 μνημεία της Ουνέσκο, κάπως με καθησύχαζε, αλλά μόνο κάπως. Κι όταν βρεθήκαμε εκεί, πάθαμε. Ανεπανάληπτο θέαμα (και ακρόαμα).

Και μερικά επιμέρους. Σ' όλη τη διαδρομή βρίσκαμε ελιές και εσπεριδοειδή. Δεν το περίμενα σε τέτοιο γεωγραφικό πλάτος, Δίπλα στη θάλασσα βέβαια, μιας και η Κροατία έχει κρατήσει όλη την Δαλματική παραλία. Εντάξει, στην Αλβανία δεν το θεώρησα περίεργο. Αλλά μέχρι πάνω στην Αδριατική;

Σ΄όλες τις πόλεις που περάσαμε υπήρχαν μπόλικα παγκάκια και τραπέζια για να κάθεται ο κόσμος (*) έξω στα πάρκα. Κι υπήρχε κόσμος σε ομάδες ή μεμονωμένα που κάθονταν κι απολάμβαναν τον ήλιο. Όχι δηλ. πως δεν κάθονταν και σε καφετέριες και τέτοια. Αλλά υπήρχε επιλογή. Όποιος ήθελε καφέ ή μπίρα κλπ στην καφετέρια, καθόταν και τον έπινε εκεί. Όποιος δεν ήθελε ή προτιμούσε να τη βγάλει πιο φτηνά, καθόταν στα πάρκα. Που είχαν την καλύτερη θέση! Όχι όπως στη Διονυσίου Αραοπαγείτου στην Αθήνα που περπάταγα σήμερα και δεν εύρισκα ΕΝΑ παγκάκι. Και τελικά κάθισα σε κάτι πεζούλια που όριζαν το δρόμο.

Και μιας και αναφέρθηκα σε καφέ, δυο σχετικά πράγματα ακόμα: Θέλεις κρύο καφέ; Μπααααα. Ατύχησες. Μόνο ζεστός. Οι παγωμένοι καφέδες είναι ελληνική πατέντα (όπως και οι παγωμένες μπίρες). Εξαιρείται ο καφές πάνω σε παγωτό (που δεν τον συνηθίζουμε στην Ελλάδα). Και ρώτησα στο Τσεβτάτ πώς και δεν έχουν κρύο καφέ. Και με κοίταζε παράξενα ο καταστηματάρχης. Πώς μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο μου λέει; Ε, λέω, φτιάχνεις τον καφέ, βάζεις μπόλικα παγάκια στο ποτήρι και ρίχνεις τον καφέ από πάνω (περιγράφοντας τον φρέντο). Με ρωτάει τι καφέ θα πάρω, ένα φίλτρου του λέω. Δεν το περίμενα πως θα μου τον έφερνε όπως τον περιέγραψα. Κι όταν τον έφερε έμεινα!

Να συνεχίσω με τους καφέδες. Ποιο ήταν το κόστος του καφέ; Λίγο πάνω, λίγο κάτω απ' το ένα ευρώ. Μόνο στο Ντουμπρόβνικ τον πληρώσαμε κοντά 3€ (όσα και το παγωτό!) αλλά είχαμε καθίσει σε πλατεία μέσα στο κάστρο. Το κόστος του φαγητού απ' την άλλη δεν είχε μεγάλες διαφορές. Συνήθως με 10άρικο το άτομο καθαρίζαμε (χωρίς προκαταρκτικά μεζεδάκια, ή ποτά και τέτοια. Εντάξει, μια δυο μπίρες, τις είχαμε, όπως και σαλάτα!). Μ' αυτούς τους όρους, τόσο έχει και στην Ελλάδα. Όταν πηγαίναμε για μπίρες, πάλι λιγότερο από 2€ δίναμε. Η πλάκα ήταν στο Σπλιτ που πήραμε 3 μπίρες και μια πορτοκαλάδα (αναψυκτικό). Ποιο κόστιζε περισσότερο; Η πορτοκαλάδα! (που έκανε ακριβώς 2€). Το φτηνότερο φαΐ το φάγαμε στα Σκόπια (περισσότερα όταν θ' αναφερθώ στην συγκεκριμένη πόλη).

Έπρεπε να συνηθίσουμε να σταματάμε στις διαβάσεις πεζών. Γιατί σ' όλες τις χώρες που περάσαμε οι πεζοί, όταν έφταναν στη διάβαση, κατέβαιναν και πέρναγαν το δρόμο χωρίς να περιμένουν να σταματήσουν τ' αυτοκίνητα, μιας κι ήταν σίγουροι πως θα σταμάταγαν (και όντως σταμάταγαν). Χρόνια είχα να το δω αυτό, από τότε που ήμουνα στη Γερμανία (και πάλι όχι τόσο θράσος). Επίσης, δεν είδα πουθενά να καπνίζουν σε κλειστούς χώρους. Ακόμα και στα Σκόπια, όσοι ήθελαν να καπνίσουν βγαίναν έξω!

Απ' τα ενδιαφέροντα στους δρόμους της Κροατίας ήταν και το συγκεκριμένο σήμα: Όταν ο δρόμος δεν φαινόταν με την πρώτη ματιά πού οδηγεί (π.χ. είσοδος στο βενζινάδικο, είσοδος σε αυτοκινητόδρομο κλπ) υπήρχε σήμα που προειδοποιούσε πως η είσοδος σ' αυτόν είναι λάθος. Τέτοια σήματα υπάρχουν και στην Αυστρία.

Στα περισσότερα ξενοδοχεία μας έγραφε πως στην τιμή που είχαμε συμφωνήσει δεν περιλαμβάνεται δημοτικός φόρος (της τάξης του 1€ περίπου κατ' άτομο και κατά διανυκτέρευση). Παρόμοιος μ' αυτόν που σκέφτεται να επιβάλει η κυβέρνηση σήμερα στα ελληνικά ξενοδοχεία. Επειδή ήταν πολύ χαμηλού κόστους, κι επειδή θέλαμε να πάμε κατά κει κι επειδή σ' όλα υπήρχε αυτή η προειδοποίηση, τι να κάναμε, συμφωνούσαμε. Σε ελάχιστες περιπτώσεις έγραφε πως συμπεριλαμβανόταν στην τιμή που εμφανιζόταν στην οθόνη. Τελικά πληρώσαμε μόνο στο Σπλιτ (που έλεγε πως η τιμή δεν είχε και ΦΠΑ αλλά τελικά μόνο ΔΦ πληρώσαμε). Στα υπόλοιπα όλα δίναμε ότι έγραφε το χαρτί. Σε ευρώ ή σε τοπικό νόμισμα αδιακρίτως (έτσι κι αλλιώς γινόταν μετατροπή των ευρώ σε τοπικό κι όχι το αντίστροφο που θα ήταν το λογικό).

Είχαμε πάρει μαζί μας λίγα (σχετικά) μετρητά μιας και θα χρησιμοποιούσαμε τις πιστωτικές μας κάρτες. Όντως τις χρησιμοποιήσαμε αλλά όχι όσο θα θέλαμε. Πληρώσαμε π.χ. διόδια, αξίας ακόμα και κάτω από ευρώ, με πιστωτική, αλλά σε ξενοδοχεία ή καφετέριες που έλεγαν πως δέχονταν πιστωτική, τελικά διαπιστώσαμε μια απέχθεια και δεν τα καταφέραμε να πληρώσουμε. Συνήθως η δικαιολογία ήταν πως είχε πρόβλημα το μηχάνημα (και λάθος δικό μας που δεν το διευκρινίζαμε απ' την αρχή, αλλά μέναμε ικανοποιημένοι μόνο με το σήμα στην πόρτα).

Επίσης, η καθαριότητα όλων ανεξαίρετα των περιοχών που περάσαμε ήταν υποδειγματική. Αυτό που έγραφα εγώ και διαπίστωνε πρόσφατα σε σχόλιό του στου Σαραντάκου κι ο Λεώνικος για την Τουρκία (Ήμουν στην Πόλη… η οποία έχει γίνει αγνώριστη. Ο μέσος τούρκος δεν άλλαξε. Συνεχίζει να πετάει τα σκουπίδια του στο δρόμο, αλλ’ εκτός από τη Δευτέρα πρωί πρωί, δεν τα βλέπει κανείς. Σκουπίζουν συνέχεια παντού. Η γέφυρα του Γαλατά με τις μπανανόφλουδες είναι (ελπίζω) παρελθόν. Μια Ιστικλάλ να μην περπατιέται από τον κόσμο, και πάνω κάτω τα καθαριστικά και οι σκουπιδιαρέοι) ισχύει και για τις περιοχές που περάσαμε. Παντού κάθε τρεις και λίγο βλέπαμε σκουπιδιάρηδες να καθαρίζουν. Τους περισσότερους στα Σκόπια :) Αλλά ακόμα και στις λίμνες. Παντού. Έτσι, όπου περπατήσαμε ήταν πεντακάθαρα κι αστραφτερά.

* Όταν λέω "ο κόσμος", εννοείται ότι αναφέρομαι σε άντρες. Γυναίκες δεν κυκλοφορούν. Λίγες υπάρχουν στους δρόμους, περαστικές. Καθισμένες δεν ήταν ούτε σε παγκάκια ούτε σε καφετέριες :)