Σπλιτ

Ασπάλαθος. Ελληνικότατη λέξη. Πρόκειται για ένα φυτό με όμορφα κίτρινα λουλούδια (γι' αυτό και το κίτρινο στην φωτογραφία) που το αναφέρει κι ο Σεφέρης στο ομώνυμο (περίπου) ποίημά του.  Αλλά πού είναι τραβηγμένη η φωτογραφία και πού κολλάει ο ασπάλαθος; Εντάξει, δεν θα το βάλω για κουίζ, ούτε θα συνεχίσω με περισσότερα για το φυτό αυτό (το έχει κάνει ήδη άλλος). Στο Σπλιτ είναι τραβηγμένη κι η ταμπέλα κολλάει στο ότι το Σπλιτ είναι η αρχαία ελληνική πόλη Ασπάλαθος. Το πώς απ' τη μια λέξη πας στην άλλη, δεν είναι δύσκολο να το καταλάβει κανένας, ειδικά που μεσολαβούν κάτοικοι με τελείως διαφορετική γλώσσα. Εξάλλου, δίπλα βρίσκονται τα Σάλωνα, (που σήμερα είναι γειτονιά του Σπλιτ με τ' όνομα Σολίν - Solin) που ήταν παλιότερη αποικία και μετά μετακόμισαν πιο πέρα με άλλο όνομα.

Μετά το πρωινό αφήνουμε πίσω μας το Ντουμπρόβνικ κι η πανέμορφη διαδρομή µας κατά μήκος των "δαντελωτών" Δαλματικών ακτών συνεχίζεται για να καταλήξουμε μετά από 220 χλμ και 3 1/2 ώρες, νωρίς το μεσημέρι σε µία ακόμη σημαντική πόλη και μεγάλο λιμάνι το Σπλιτ. Εδώ έχουμε χρόνο να περπατήσουµε και να γνωρίσουµε την πόλη που ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Διοκλητιανός επέλεξε να χτίσει το παλάτι του σε σχήμα Ρωμαϊκού Κάστρου. Μία πόλη που εύκολα θα διαπιστώσουµε ότι συγκεντρώνει στοιχεία πολλών διαφορετικών πολιτισμών και ένα κομμάτι της αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Για να μπεις στο παλάτι υπάρχουν τέσσερις πύλες: η χρυσή (η πρώτη φωτογραφία), η ασημένια (η δεύτερη), η χάλκινη απ' τη θάλασσα μεριά (πιο κάτω) κι η σιδερένια.

Όταν μπαίνεις από την Μπρούτζινη Πύλη πάνω στη Ρίωα, την πανέμορφη παραλία (θα τα πούμε) ξαφνικά βρίσκεσαι στο ημίφως, σε έναν εντυπωσιακό δροσερό λαβύρινθο από στοές και μαγαζάκια που πουλάνε σουβενίρ και χειροτεχνήματα από το περίφημο κοράλλι της Αδριατικής.

Ανεβαίνοντας τα σκαλάκια, βγαίνεις στο δυνατό φως και στο περιστύλιο, τη μεγαλοπρεπή αυτοκρατορική αυλή του παλατιού, όπου ο Διοκλητιανός δεχόταν τους προσκεκλημένους του. Σήμερα είναι επισκέπτες από όλο τον κόσμο. Φωτογραφίζουν τους κορινθιακούς κίονες, τη μόνη Σφίγγα (φαίνεται στο βάθος αριστερά) που διατηρεί ακόμη το κεφάλι της –τις υπόλοιπες τις αποκεφάλισαν οι χριστιανοί όταν πήραν το πάνω χέρι– και ξεκουράζονται πίνοντας καφέ και κοκτέιλ στο καφέ «Lvxor».

Στα δεξιά του περιστυλίου υψώνεται ο θαυμάσιος καθεδρικός ναός του Αγίου Δομίνικου. Στο εσωτερικό του μεγαλοπρεπούς ναού, που είναι φτιαγμένος από πωρόλιθο, θα βρούμε μια πλούσια συλλογή από αγάλματα και ξυλόγλυπτα των 13ου-16ου αι.

Όποιος αντέξει να ανεβεί τα σκαλιά (οι άντρες της παρέας δηλ.) που οδηγούν στην κορυφή του καμπαναριού, θα αντικρίσει από ύψος 60 μ. μια ονειρεμένη θέα σε ολόκληρη τη πόλη, το λιμάνι και τη θάλασσα. Κι όσο θα βλέπουμε τη θέα, ας πούμε και μερικά ακόμα για την πόλη αλλά και για τη διαδρομή μας :) Και ξεκινάω απ' αυτήν!

Στο δρόμο μας (ε, όχι και στο δρόμο μας 100 χλμ παραπάνω θέλει) υπάρχει το Μόσταρ: πόλη που μας θυμίζει πόσο κοντά στην κεντρική Ευρώπη έφτασε η Οθωμανική Αυτοκρατορία το περίφημο Μόσταρ, την πόλη που έμβλημά της έχει το μεγαλύτερο τοξωτό γεφύρι, κατασκευασμένο έπειτα από εντολή του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπή. Ένα σταυροδρόμι Ανατολής και Δύσης που συνδυάζει τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία της Ανατολής, χαμάμ, ισλαμικά τεμένη, παζάρι, φαγητά και ανατολίτικα γλυκά με τη δυτική φινέτσα, τον Καθολικισμό και την Ορθοδοξία. Και όλα αυτά στις όχθες του Νέρετβα με τα επτά εντυπωσιακά γεφύρια που ενώνουν το Μόσταρ

Η πόλη Μόσταρ θεωρείται μια από τις πιο γραφικές πόλεις στα παράλια της Αδριατικής. Το όνομα της πόλης οφείλεται στην πασίγνωστη γέφυρα “Στάρι Μοστ”, η οποία αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO από το 2005. Η γέφυρα του Μόσταρ είχε χτιστεί επί οθωμανικής κυριαρχίας και καταστράφηκε κατά τον πόλεμο της Βοσνίας. Το 2004 ξαναχτίστηκε σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο.

Όμως τελικά το Μόσταρ δεν το είδαμε. Ξεκινήσαμε για να το δούμε. Περνάμε τα κροάτικα σύνορα αλλά του Βόσνιου αστυνόμου δεν του άρεσε η άδεια του αυτοκινήτου. Εδώ που τα λέμε ούτε μένα μ' αρέσει, είναι ένα σκέτο χαρτί που απλά έχει σφραγίδες. Πέρυσι που του έβαλα γκάζι έπρεπε ν' αλλαχτεί (για να ενημερωθεί) η άδεια. Όμως τους είχε τελειώσει το ειδικό πράσινο έντυπο (κι ακόμα δεν έχουν πάρει, ελπίζουν κατά τον Σεπτέμβρη!). Κι ο δικός μας δεν μας άφησε να περάσουμε. Κι όμως, μ' αυτό το χαρτί είχα ταξιδέψει στην Τουρκία κι είχα ήδη περάσει τα σύνορα Αλβανίας, Μαυροβουνίου και Κροατίας (και πέρασα τόσα άλλα μετά). Ευτυχώς, ο Κροάτης αστυνομικός μας επέτρεψε να γυρίσουμε πίσω. Αλλιώς θα μέναμε στο ενδιάμεσο απ' τις δυο μπάρες. Κι η απόστασή τους ήταν τόση που ίσα που χώραγε ένα αυτοκίνητο.

Για να πάει κανείς οδικά απ' το Ντουμπρόβνικ της Κροατίας στο Σπλιτ της Κροατίας περνάει οπωσδήποτε απ' τη Βοσνία. Ευτυχώς, στα εκεί σύνορα δεν μας δημιούργησαν πρόβλημα (ούτε καν κοίταξαν τα χαρτιά μας). Τώρα, γιατί δεν πήγαμε στο Μόσταρ όταν βρισκόμασταν ήδη στη Βοσνία; Μα ήδη είχαμε ανησυχία αν θα μπορέσουμε να περάσουμε, τόσο όταν μπαίναμε, όσο κι όταν βγαίναμε. Το μπελά μας γυρεύαμε να μείνουμε παραπάνω; Εδώ γκάζι θέλαμε να βάλουμε και δεν βάλαμε (κι είχε και πολύ καλή τιμή).

Συνεχίζεται...