Λευκή εβδομάδα και πράσινα άλογα

Πριν μερικές μέρες, στο σάιτ του Σαραντάκου, δημοσιεύτηκε ένα άρθρο με τον ίδιο τίτλο. Αναφερόταν στην πρόταση για μέρες διακοπών μετά την Καθαρά Δευτέρα που τελικά αναβλήθηκε  για φέτος (αλλά άνοιξε άλλες κουβέντες για επιμήκυνση - λέξη κι αυτή - του διδακτικού έτους με διάφορες προεκτάσεις). Εκεί στα σχόλια, έγραψα κάμποσα σχετικά (ή και άσχετα) που νομίζω πως έχουν γενικότερο ενδιαφέρον. Κι είπα να τα μεταφέρω κι εδώ (αφού τα επεξεργαστώ και λίγο πάλι). Βλέποντας την έκτασή τους, δεν με παίρνει να βάλω και πολλά παραπάνω, μάλλον πρέπει να το κάνω τις επόμενες μέρες μιας και έχουν ακολουθήσει αρκετά από τότε (εννοώ τα της επιμήκυνσης). Αρχικά μερικά για το σχολικό και το διδακτικό έτος και τη διάρκειά τους. Για να ξέρουμε γιατί πράγμα συζητάμε. Είναι πράγματα που πολλές φορές τα λέω στον κύκλο μου, ευκαιρία να τα πω και σε πιο πολλούς.

Οι σχετική νομοθεσία είναι τα ΠΔ 201/1998 για την πρωτοβάθμια και 104/1979 για την δευτεροβάθμια που ισχύουν και στο άρθρο 3 του πρώτου και στο 1 του δεύτερου, η παράγραφος 2 ορίζει ότι “2. Το διδακτικό έτος αρχίζει την 1η Σεπτεμβρίου και λήγει στις 21 Ιουνίου του επόμενου έτους.“. Σαφέστατα και ρητά. Υπάρχει κι άλλο ένα έτος: το σχολικό. Που αρχίζει κι αυτό 1 Σεπτέμβρη όμως λήγει στις 31 Αυγούστου.

Το διδακτικό έτος στην Ελλάδα, αρχίζει 1η Σεπτέμβρη. Τότε γιατί τα μαθήματα αρχίζουν στις 11; Μυστήριο. Για τα δημοτικά δεν υπάρχει καμιά εξήγηση. Για τα γυμνάσια – λύκεια υπάρχουν οι εξετάσεις για τους μετεξεταστέους. Βέβαια, ελάχιστοι συνήθως είναι (αν και μου έτυχε να βρω το 25% των μαθητών σε ένα σχολείο) και είμαστε εκεί στο περίπου. Δεν υπάρχει λόγος να αρχίζουν τα μαθήματα με τόση καθυστέρηση. Θα μπορούσαν κάλλιστα οι εξετάσεις να γίνονται παράλληλα με τα μαθήματα αλλά… Και τώρα που το ξανασκέφτομαι, οι μετεξεταστέοι εξετάζονται και προάγονται ή απορρίπτονται το επόμενο σχολικό έτος απ’ αυτό που φοίτησαν.

Πάμε και για τη λήξη. Στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση η διδακτική χρονιά τελειώνει στις 21 Ιούνη ενώ στη δευτεροβάθμια στις 30. Τα μαθήματα και πάλι δεν τελειώνουν τότε. Για μεν την πρώτη τελειώνουν στις 15 του μήνα, ενώ για τα άλλα; Όποτε αποφασίσει το υπουργείο, διαφορετική ημερομηνία τον κάθε χρόνο. Τυπικά στις 31 Μαΐου (έτσι λένε οι νόμοι), αλλά με το ανακάτεμα των εισαγωγικών εξετάσεων για τα ΑΕΙ με τις απολυτήριες εξετάσεις των λυκείων και για να μην απασχολούμαστε οι καθηγητές το καλοκαίρι (οπότε και θα έπρεπε να πληρωθούμε έξτρα), περιορίζεται ο χρόνος για τα μαθήματα! Κι επί ενάμιση μήνα τραβιόμαστε.

Το θέμα είναι πως στην Ελλάδα οι (γραπτές) εξετάσεις έχουν πάρει μυθικές διαστάσεις. Και όταν το χειμώνα γίνονται τα (επιβεβλημένα από τους νόμους) ωριαία διαγωνίσματα τα πάντα γίνονται ένα μάτσο χάλια αφού επικρατεί η άποψη πως προέχει το διάβασμα γι’ αυτά απ’ τη συμμετοχή στα υπόλοιπα μαθήματα. Αλλά πώς αλλιώς να αντιμετωπιστεί το θέμα, όταν η γραπτή εξέταση θεωρείται η μόνη αδιάβλητη αξιολόγηση (βλέπε και πόσα λέγονται για τις εξετάσεις του ΑΣΕΠ: ακόμα κι απ’ το γεγονός πως όσοι προσλήφθηκαν μ’ αυτές παίρνουν μπόλικα μόρια σ’ αντίθεση με μας της επετηρίδας φαίνεται η θεοποίηση των εξετάσεων).

Παρεμπιπτόντως, τα ΠΔ που αναφέρω παραπάνω είναι αυτά που ορίζουν ότι οι διακοπές των Χριστουγέννων ξεκινάνε στις 24/12 και τελειώνουν στις 7/1 (άρα τα μαθήματα ξαναρχίζουν στις 8). Κι όμως, ενώ είναι από τόσο παλιά (θυμίζω το ένα είν’ απ’ το ’79), ακόμα υπάρχει η απορία σε πολλούς για το πότε ανοίγουμε μετά τις γιορτές. Ακόμα και σε εκπαιδευτικούς που όταν τους λες πως τόσα χρόνια γίνετ’ αυτό, σου λέει πως εγώ θυμάμαι που πηγαίναμε τ’ αϊ Γιαννού σχολείο. Κι όμως, κάποιοι απ’ αυτούς, ούτε σαν μαθητές δεν το πρόλαβαν :). Εκεί αναφέρεται επίσης ποιες είν’ οι αργίες. Και για τη χτεσινή των 3 Ιεραρχών προβλέπουν αργία για τη Δευτεροβάθμια ενώ για την Πρωτοβάθμια πως είναι μέρα εκκλησιασμού και σχετικών εκδηλώσεων. Παρ’ όλ’ αυτά, τόσο για τη χθεσινή μέρα όσο και για τις αργίες με τις παρελάσεις, γίνεται μεγάλος χαμός στα σχολεία μιας και οι διευθυντές θέλουν να παρουσιάσουν κόσμο, οι μαθητές ρωτάνε αν θα πάρουν απουσίες (αυτό τους ενδιαφέρει), απουσίες σε μέρα αργίας δεν γίνεται να μπουν μεν αλλά τα μασάμε για να μην αποκαλυφτούμε!

Ας πάω όμως και στις “λευκές βδομάδες”. Ο όρος δεν είναι καινούριος στην εκπαίδευση. Χρησιμοποιήθηκε πριν καμιά δεκαριά χρόνια. Αφορούσε μετακίνηση για μια βδομάδα τάξεων (ή τμημάτων) από ορισμένα σχολεία (νομίζω γυμνάσια μόνο ή και Α’ Λυκείου) σε περιοχές κοντά σε χιονοδρομικά κέντρα. Οι μαθητές συνοδεύονταν από καθηγητές ποικιλίας ειδικοτήτων ώστε να συνδυάζουν το σκι με το μάθημα: το πρωί πήγαιναν για μαθήματα σκι ενώ το απόγεμα, σε σχολείο της περιοχής έκαναν μάθημα. Το πόσο και τι μάθημα μπορούσε να γίνει βέβαια μετά από ένα πρωινό που ξεθεώνονταν στο σκι, είναι άλλο θέμα, πάντως, όλο και κάτι γινότανε. Το δεύτερο (ή τρίτο; δεν θυμάμαι, τον τελευταίο πάντως) χρόνο το πρόγραμμα επεκτάθηκε και σε πράσινες βδομάδες. Δηλαδή, εκτός από εκδρομές σε χιονοδρομικά καθιερώθηκαν και εκδρομές σε άλλα ορεινά χωριά με περιβαλλοντικό πρόγραμμα το πρωί (και μάθημα το απόγεμα). Τα σχολεία που είχαν ήδη συμμετάσχει σε λευκή βδομάδα δεν μπορούσαν να συμμετάσχουν σε άλλη λευκή, αλλά μπορούσαν να πάρουν μέρος σε πράσινη!

Ωραία δεν ακούγονται όλ’ αυτά; Πράγματι, ωραία ήταν κι έχει κι άλλο, καλύτερο. Τα έξοδα ήταν πληρωμένα από κάποιο πρόγραμμα δίκην ΕΣΠΑ! Ξενοδοχεία, λεωφορεία, κάρτες σκι, νοίκι εξοπλισμού, όλα από το πρόγραμμα. Τι σχέση έχουν με τη σημερινή πρόταση; Μα με ποιον άλλο τρόπο θα επιβεβαιωνόταν πως η ιστορία επαναλαμβάνεται αλλά τη δεύτερη φορά σαν φάρσα;

Επί της ουσίας της τωρινής πρότασης. Αυτοί που κόπτονται δήθεν να μην χάνονται ώρες και καθορίζουν ποινές όταν γίνονται καταλήψεις (γιατί τι άλλο από ποινή είναι η υποχρέωση να γίνονται μαθήματα την περίοδο των καθιερωμένων διακοπών χωρίς να δέχονται την πρόταση για περικοπή περιπάτων κλπ) είναι τελείως χαλαροί όταν έχουν οικονομικό συμφέρον (όπως στην περίπτωση που δεν προσλαμβάνουν τους απαιτούμενους αναπληρωτές) ή θεωρούν πως θα βγάλουν χρήμα (όπως στην πρόταση για τις εμβόλιμες διακοπές). Την τελευταία στιγμή αλλαγές που δεν βοηθάνε. Ακόμα κι αν κάποιοι είχαν το χρήμα να πάνε διακοπές, που αφού δεν το έχουν ούτε στους παππούδες στο χωριό δεν θα πάνε αλλά θα βρουν την ευκαιρία να κοιμηθούν, να πάνε φροντιστήριο, καφετέρια και γενικά να βρεθούν έξω απ’ το σχολείο χωρίς το άγχος των απουσιών.

Υπάρχει ανάγκη για επιπλέον διακοπές; Η δική μου άποψη είναι πως ναι. Αλλά όχι τώρα. Τέλη Οκτώβρη, αρχές Νοέμβρη, είναι απαραίτητη μια ανάπαυλα. Ας είχαμε λιγότερες παράτες και προετοιμασίες για τις "σχολικές γιορτές" που γίνονται εκείνες τις μέρες και ας υπήρχε μια βδομάδα ανάπαυλας. Γιατί απ’ την έναρξη των μαθημάτων μέχρι τις διακοπές των Χριστουγέννων είναι μακρύς ο καιρός. Πάνω από τρεις μήνες γεμάτοι. Ενώ μετά τα Χριστούγεννα υπάρχουν διάφορες μέρες και ευκαιρίες χαλάρωσης.