Υγεία και ΠΕΔΥ

Αυτό το ΠΕΔΥ που τόσο μας παιδεύει. Καιρό τώρα κρατώ συνδέσμους με θέματα υγείας που έχουν να κάνουν με το ΠΕΔΥ. Γιατί όλο λέω να γράψω κι όλο το αναβάλω. Κι όλο έρχονται και καινούρια γεγονότα. Θα ξεκινήσω με μερικά συγκριτικά στοιχεία από την εμπειρία μου στη Γερμανία. Εκεί λοιπόν υπήρχαν διάφορα ασφαλιστικά ταμεία κι ο κάθε εργαζόμενος διάλεγε ποιο ήθελε ανάλογα με τις παροχές που είχε το καθένα. Συζήτηση για συγχώνευση δεν γινόταν. Το μεγαλύτερο όλων λεγόταν ΑΟΚ κι ήταν αυτό που ασφαλιζόμασταν για θέματα υγείας κι εμείς, οι αποσπασμένοι απ' την Ελλάδα που ήμασταν ασφαλισμένοι στον ΟΠΑΔ. Καταθέταμε τα σχετικά δικαιολογητικά και σε λίγες μέρες μας έστελναν ταχυδρομικά μια κάρτα με την οποία πηγαίναμε σε όποιον συμβεβλημένο γιατρό ή σε νοσοκομείο και μας αντιμετώπιζαν με τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των Γερμανών ασφαλισμένων.

Η επιλογή του γιατρού γινόταν ελεύθερα και δεν μου έτυχε να πάω σε κάποιον γιατρό που να μην είναι συμβεβλημένος. Όταν πήγαινες (είτε γιατρός ήταν είτε νοσοκομείο), έβαζε την κάρτα στο μηχανάκι του, όλα τα στοιχεία σου στην οθόνη. Την πρώτη φορά το (ημερολογιακό) τρίμηνο πλήρωνες ένα 10ρικο. Αν πήγαινες με παραπεμπτικό σε άλλον, δεν ξαναπλήρωνες. Αλλιώς 10 για τον κάθε καινούριο γιατρό. Ο γιατρός κουβέντιαζε την περίπτωσή σου κι έβγαζε τη γνωμάτευσή του. Αν χρειαζόσουν φάρμακα τύπωνε τη σχετική συνταγή (κι ήταν δυο ειδών: μια για τα φάρμακα που κάλυπτε ο ΑΟΚ και μια για τα εκτός συστήματος). Αντίστοιχα τύπωνε το παραπεμπτικό ή την άδεια. Όλα ηλεκτρονικά, τίποτα χειρόγραφο. Επίσης αυτόματα γινόταν η ανανέωση της κάρτας όταν πλησίαζε η λήξη της, χωρίς να χρειαστεί να πάμε σε κανένα γραφείο.

Ας πάμε στα ελληνικά. Ο ΟΠΑΔ ήταν το ασφαλιστικό ταμείο υγείας των εργαζομένων στο δημόσιο. Κάποτε το δημόσιο πλήρωνε το ίδιο για τις παροχές υγείας των υπαλλήλων του. Αργότερα συστήθηκε ο ΟΠΑΔ κι οι ασφαλισμένοι πλήρωναν ένα μέρος απ' τις αποδοχές τους για να έχουν υγειονομική κάλυψη. Μεγάλος οργανισμός, ο δεύτερος μάλλον σε μέγεθος μετά το ΙΚΑ που ήταν για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα. Παράλληλα υπήρχε το ΤΕΒΕ για τους επαγγελματοβιοτέχνες και ο ΟΓΑ για τους αγρότες, ενώ κάποιες ομάδες εργαζόμενων ή αυτοαπασχολούμενων είχαν δικά τους ταμεία (π.χ. οι εργαζόμενοι στον ΟΣΕ ή στην κάθε τράπεζα ή οι μηχανικοί κλπ). Η ασφάλιση γινόταν υποχρεωτικά στο συγκεκριμένο ταμείο και δεν υπήρχε δυνατότητα επιλογής.

Ο ΟΠΑΔ κληρονόμησε τις παροχές του δημοσίου: Είχε συμβάσεις με γιατρούς - ελεύθερους επαγγελματίες, αυτούς δηλ. που είχαν ιατρείο καθώς βέβαια και με τα νοσοκομεία αλλά και με κλινικές. Πήγαινες σ' όποιον ήθελες και σου έγραφε τα φάρμακα σ' ένα βιβλιάριο, το ίδιο που έγραφε και την επίσκεψή του για να πληρωθεί το ίδιο που έγραφε και τα παραπεμπτικά για τις εξετάσεις. Το βιβλιάριο, εκτός απ' την επίσκεψη του γιατρού για τα υπόλοιπα ήθελε θεώρηση από ελεγκτή γιατρό. Αρκετή ταλαιπωρία, εν πολλοίς άσκοπη, αφού δύσκολο να μην εγκριθεί μια συνταγή, αφού κι όταν γινόταν κάτι τέτοιο υπήρχε το πρόβλημα με το τι θα γινόταν που ο άρρωστος τη χρειαζόταν. Έτσι σιγά σιγά ο έλεγχος περιορίστηκε στο θέμα αν ήταν σύμφωνο με τις οδηγίες του οργανισμού για το πόσα και τι δικαιούται ο ασφαλισμένος.

Κάποια στιγμή οι υπηρεσίες υγείας όλων των ταμείων άρχισαν να συγχωνεύονται. Στην αρχή αυτό έγινε με τη δημιουργία του ΕΟΠΥΥ. Στη συνέχεια, και μιας και ο ΟΠΑΔ μόνο για υπηρεσίες υγείας ήτανε, συγχωνεύτηκε κι αυτός με το ΙΚΑ κι έτσι σήμερα εξακολουθεί να υπάρχει αλλά ως τμήμα του ΙΚΑ. Κι επειδή αυτό είναι πρόσφατο, δεν έχουμε ξεκαθαρίσει ακόμα το πώς και το τι πρέπει να κάνουμε. Τώρα που το γράφω μαθαίνω πως δεν θεωρούνται πια τα βιβλιάρια αλλά το ασφαλιστικό δικαίωμα ελέγχεται (και στην Ελλάδα) ηλεκτρονικά, αλλά δεν ξέρω πώς ακριβώς.

Το ΙΚΑ, ως παλιός και μεγάλος οργανισμός ασφάλισης είχε αναπτύξει δικό του σύστημα με μονάδες υγείας (σαν μικρά νοσοκομεία) κι οι ασφαλισμένοι του ήταν υποχρεωμένοι να πάνε σ' αυτές. Ελάχιστοι γιατροί ήταν οι συμβεβλημένοι με το ΙΚΑ (υπήρχαν κι αυτοί) για να πας στο ιατρείο τους, αν και, οι περισσότεροι που δούλευαν στο ΙΚΑ είχαν και το ιατρείο τους τις υπόλοιπες ώρες, δεν ήταν αποκλειστικής απασχόλησης.

Ο ΕΟΠΥΥ πάλι, έγινε ένας οργανισμός παροχών υπηρεσιών υγείας (κι αυτό είναι το όνομά του) και πήρε όλες τις σχετικές υποχρεώσεις που είχαν τα διάφορα ασφαλιστικά ταμεία. Πήρε όλους τους ασφαλισμένους μαζί καθώς και όλες τις μονάδες υγείας. Οι συμβάσεις των γιατρών ακολούθησαν κι αυτές αλλά εν μέρει. Έτσι οι γιατροί του ΙΚΑ μετατράπηκε η σύμβασή τους σε αντίστοιχη με τον ΕΟΠΥΥ ενώ όσοι είχαν σύμβαση με τα υπόλοιπα ταμεία κλήθηκαν να υπογράψουν νέες συμβάσεις. Λίγοι (σχετικά) το έκαναν. Κι από κει και πέρα αρχίζουν τα προβλήματα. Γιατί οι αμοιβές του ΕΟΠΥΥ ήταν εξαιρετικά μικρές και το πλαίσιο ασφυκτικό. Και γινόταν ασφυκτικότερο με τις ποσοστώσεις: οι γιατροί δεν μπορούσαν να γράψουν όσες συνταγές χρειάζονταν οι ασθενείς τους αλλά μέχρι έναν ορισμένο αριθμό κάθε μήνα. Ήθελες γιατρό; Έψαχνες ποιος είχε περιθώριο να σε δεχτεί ή πλήρωνες.

Για να βρεις να κλείσεις ραντεβού, κλείσανε τα τηλεφωνικά κέντρα του ΙΚΑ και έπρεπε να πάρεις τηλέφωνο σε κάποιο 5ψήφιο νούμερο που χρέωνε ακριβά (όπως τα περισσότερα σύντομα νούμερα), γύρω στο 1€. Στην αρχή ήταν για τις μονάδες υγείας μόνο αλλά σιγά μην άφηναν την ευκαιρία οι εταιρίες. Και για τα ιδιωτικά ιατρεία να ήθελες, το 5ψήφιο ήταν η λύση. Βέβαια, οι περισσότεροι γιατροί σήκωναν και το τηλέφωνο (οι ίδιοι ή οι γραμματείς τους, η γραφειοκρατεία έσπρωξε αρκετούς να προσλάβουν - νέες θέσεις εργασίας λοιπόν :) ).

Ο ΕΟΠΥΥ δεν βολευόταν ιδιαίτερα με τις παλιές συμβάσεις. Οι γιατροί δεν γούσταραν τις δεσμευτικές συμβάσεις. Αφού είχαν πάρει το δικαίωμα να συνταγογραφούν χωρίς να πληρώνονται απ' τον οργανισμό αλλά μόνο απ' τον ασφαλισμένο, γιατί να περιμένουν τα λίγα και όποτε της σύμβασης και να μην παίρνουν περισσότερα και άμεσα; Άρχισαν και κινητοποιήσεις για το μέλλον των συμβάσεων με τις μονάδες που είδαν τον αριθμό που εξυπηρετούσαν να εκτινάζεται στα ύψη, κι η κυβέρνηση σε μια επίδειξη δύναμης, τις έκλεισε και τους άδειασε. Έφτιαξε καινούριο οργανισμό μέσα στον οργανισμό (ενώ όλα ξεκίνησαν με την πρόθεση της ενοποίησης και να μην υπάρχει και καλά διάσπαση) που τον είπε ΠΕΔΥ και κάλεσε όποιους ήθελαν να υπογράψουν συμβάσεις μ' αυτόν. Αποτέλεσμα για ένα διάστημα να μείνουμε χωρίς γιατρό. Και παρά τα όσα έλεγε επίσημα για το πώς θα εξυπηρετηθούν οι ασφαλισμένοι, εξυπηρέτηση δεν είχαμε.

Αλλά πολλά μαζεύτηκαν για σήμερα. Μάλλον τελειώσαμε με την ιστορία που δείχνει πώς εγώ που είμαι ασφαλισμένος στον ΟΠΑΔ πρέπει να πάω στο ΙΚΑ πια για τις παροχές υγείας σε χρήμα ενώ τις παροχές υγείας σε είδος θα τις πάρω από τον ΕΟΠΥΥ μέσω του ΠΕΔΥ!
Η συνέχεια με τα ισχύοντα σήμερα, στο επόμενο...