Βάσεις εισαγωγής σε ΑΕΙ

Το σημερινό θέμα είναι έκτακτο, της επικαιρότητας. Βγήκαν χτες οι βάσεις για την εισαγωγή των απόφοιτων σε ΑΕΙ (τα ΤΕΙ μας τέλειωσαν νομίζω). Κι άρχισαν οι κλαυθμοί κι οι οδυρμοί για το ότι κάποιοι μπήκαν σε σχολές απαιτητικές όπως τα τμήματα μαθηματικών και φυσικής με χαμηλές βαθμολογίες, μόλις 3.500 μόρια περίπου (σε κάποια). Όλοι στέκονται στα νούμερα σαν να είναι τα νούμερα που δείχνουν τις γνώσεις και την αξία του καθένα. Και κανένας δεν στέκεται στο τι αντιπροσωπεύουν αυτές οι περίφημες βάσεις. Κι επειδή διαφωνώ με τις κραυγές αυτές και το έχω ξαναγράψει (έστω μέσα σε πολλά άλλα) αποφάσισα να το γράψω ξεκάθαρα: Τα νούμερα δεν λένε τίποτα. Αλλά προετοιμάζουν ένα έδαφος (που θα το πω παρακάτω).

Για να προλάβω αυτούς που αγωνιούν για την κατάντια των νέων κλπ. Από τον Ιούνιο που τα παιδιά έδιναν τις "Πανελλαδικές" εξετάσεις όλοι προέβλεπαν πως οι βάσεις φέτος θα πέσουν. Δεν ήθελε και μεγάλη σκέψη. Τα θέματα ήταν τέτοια που το πράγμα φαινότανε. Και χτες που ανακοινώθηκαν οι βάσεις είδαμε πως οι πτώσεις ήταν θεαματικές. 500 - 1000 μόρια στις ιατρικές σχολές που είναι οι πιο περιζήτητες μεταξύ των υποψηφίων και κάποτε ήθελες πάνω από 19 για να περάσεις σ' αυτές. Τώρα με 17. Άρα οι μαθητές είναι χειρότεροι; Εντάξει, άλλο 17 κι άλλο 7 που ήθελε π.χ. το φυσικό. Άρα;

Είναι γεγονός πως φέτος ξεκίνησαν νέα τμήματα μαθηματικών και φυσικής και δεν ξέρω τι άλλο. Είναι επίσης γεγονός πως οι μαθηματικοί και οι φυσικοί που υπάρχουμε επαρκούμε να καλύψουμε τις ανάγκες της δημόσιας και ιδιωτικής παιδείας και παραπαιδείας για πολλά πολλά χρόνια ακόμα κι αν δεν βγαίνει ούτε ένας νέος μαθηματικός ή φυσικός (που θα βγαίνουν γιατί υπήρχαν κι οι παλιές σχολές). Γιατί παρόλα όσα έλεγε ο ανεκδιήγητος βοηθός τότε που ήμασταν φοιτητές πως δεν έπρεπε να ζητάμε να μπορούμε να πάρουμε - που τελικά δεν μας άφησαν - παιδαγωγικά μαθήματα αφού θα γινόμασταν επιστήμονες μαθηματικοί κι όχι δάσκαλοι μαθηματικών η μεγάλη πλειοψηφία των μαθηματικών ασχολούμαστε με τη εκπαίδευση. Γιατί οι περιπτώσεις του Στράτου που ασχολήθηκε με τη στατιστική ή του Ανέστη που τον πήρε η πληροφορική είναι εξαιρέσεις κι όχι ο κανόνας. Εξάλλου σήμερα γι' αυτές τις ειδικότητες υπάρχουν ξεχωριστές σχολές.

Όλ' αυτά σημαίνουν πως δεν υπήρχε ανάγκη για νέες σχολές. Αλλά η δημιουργία τους έχει σκοπιμότητες. Να αυξηθεί ο αριθμός των εισακτέων. Να μπορούν να μπουν περισσότεροι απόφοιτοι στα ΑΕΙ. Με τον τρόπο αυτόν δεν θα θεωρούνται άνεργοι κι έτσι μειώνεται ο αριθμός των ανέργων. Ειδικά αυτή την εποχή που υπάρχουν πολλοί άνεργοι λόγω του κορονοϊού (αυτός κολλάει παντού).

ς ξεκαθαρίσουμε μερικά πράγματα σχετικά με τις βάσεις. Δεν δείχνουν ούτε γνώσεις ούτε αξία ούτε τίποτα τέτοιο. Είναι ακριβώς αυτό που λέει η λέξη. Έχω τόσους υποψήφιους, υπάρχουν σχολές που τις θέλουν πολλοί, πρέπει να τους βάλουμε σε μια σειρά. Ένας τρόπος είν' αυτός των πανελλαδικών εξετάσεων. Που δίνοντας γραπτές εξετάσεις για κάποιες ώρες σε έναν αριθμό μαθημάτων (αριθμός που αλλάζει ανάλογα τις εποχές από 4 μέχρι καμία δεκαπενταριά) μπαίνουν σε μια σειρά ανάλογα με το βαθμό που θα πάρουν οι υποψήφιοι. Και για κάθε σχολή ξεκινάει το κοσκίνισμα και παίρνουμε αυτούς που την έχουν δηλώσει ανάλογα με τις θέσεις και την βαθμολογία που πήρε ο καθένας. Δηλ. η βαθμολογία δίνει την σειρά εισαγωγής και τίποτα άλλο.

Κι ερχόμαστε τώρα στο πώς βγαίνει η βαθμολογία. Ανάλογα με τα θέματα που θα μπούνε. Βάζουμε πιο δύσκολα, πιο εξεζητημένα θέματα, δεν μπορούν να γράψουν οι εξεταζόμενοι. Αυτό το ξέρω καλά τόσα χρόνια που βάζω θέματα σε (ενδοσχολικές) εξετάσεις. Πολύ χειρότερα φέτος που εκτός από δύσκολα, υπήρχαν και διάφορα λάθη, διορθώσεις και διαμαρτυρίες για διπλές σωστές απαντήσεις που θα μπορούσαν να δοθούν.

Φταίνε οι υποψήφιοι; Σίγουρα όχι. Αυτές είν' οι θέσεις, αυτές διεκδικούν. Αν το γνωστικό τους επίπεδο είναι χαμηλό, γι' αυτό φταίμε εμείς οι μεγάλοι (κι ακόμα πιο ειδικά εμείς οι εκπαιδευτικοί) που τους αφήσαμε να τελειώσουν το λύκειο και να μην ξέρουν αρκετά απ' τα απαιτούμενα στα πανεπιστήμια. Αλλά και που τους λέγαμε απ' τα μικράτα τους πως για να ολοκληρωθούν θα πρέπει να περάσουν στο πανεπιστήμιο. Πως αν δεν περάσουν δεν αξίζουν. Σάματις δεν χρειάζονται οι απλοί απόφοιτοι λυκείου στην ζωή και στον εργασιακό χώρο.

Αλλά έχω και κάτι άλλο: Πολλοί αναφέρονται στις βαθμολογίες τις σημερινές ξεχνώντας τι γινόταν παλιότερα. Ας πάμε στη δεκαετία του 70. Μέχρι το 75 υπήρχαν υποψήφιοι για τον φυσικομαθηματικό κύκλο κι άλλοι για τον πολυτεχνικό. Δίνανε τα ίδια μαθήματα και την χρονιά εκείνη μπήκαν στο φυσικό Αθήνας με βάση κάπου 90 μόρια και στο μαθηματικό με 80. Τότε ο βαθμός αυτός έβγαινε προσθέτοντας τη βαθμολογία των πέντε μαθημάτων που δίνανε (δυο βαθμολογητές με 20 ο καθένας) και στρογγυλοποιημένο το βαθμό του απολυτηρίου του (εξαταξίου) γυμνασίου. Οπότε αν βγάλει κανείς το απολυτήριο (ακόμα κι ένα σκέτο δεκαράκι να ήταν, πράγμα όχι και τόσο πιθανό) μένει ένα 70άρι για τα πέντε μαθήματα. Πράγμα που  σημαίνει κατά μέσον όρο 7 (στα 20). Κι αυτό όχι στη χαμηλότερη σχολή! Από το ’76 λοιπόν, οι δυο αυτοί κύκλοι έγιναν ένα κι οι βάσεις ανέβηκαν στα “ύψη” αφού ένας υποψήφιος που δεν πέρναγε στο πολυτεχνείο πήγαινε προς τις σχολές της φυσικομαθηματικής. Το δασολογικό Θεσσαλονίκης πήγε στα 116 και στα 120 μόρια και το μαθηματικό στα 126 (μέσος όρος 11).

Τι θέλω να πω μ' αυτά; Πως το να περνάνε στα πανεπιστήμια υποψήφιοι που είχαν γράψει κάτω από τη μέση της βαθμολογικής κλίμακας δεν είναι καινούριο. Κι αν στο σχολείο το 9,5 ή το 10 είναι η "βάση" για να περάσει κάποιος ένα μάθημα (και το 5 στο δημοτικό ή στα ΑΕΙ) είναι τελείως άλλο από τη "βάση" εισαγωγής σε μια σχολή. Το ένα είναι η διασφάλιση πως υπάρχουν οι ελάχιστες απαιτούμενες γνώσεις για να προχωρήσει αυτός που εξετάστηκε (μαθητής ή φοιτητής). Στην άλλη περίπτωση όμως, παρόλο που η λέξη είναι ίδια, δεν έχει σχέση με απαιτούμενες γνώσεις αλλά με το τι βαθμολογία είχε αυτός που πέρασε στη σχολή. Τις ελάχιστες γνώσεις - υποτίθεται πως - τις έχει αφού πήρε το απολυτήριο του Λυκείου.

Πείτε με καχύποπτο, πείτε με πως φτιάχνω σενάρια, αλλά ναι, ο νους μου πάει στο κακό. Ήδη αρκετοί το έθιξαν: να επανέλθει το μέτρο της βάσης του 10 στις βάσεις εισαγωγής. Το γράφω έτσι για να φανεί πως μιλάμε για δυο διαφορετικά πράγματα. Πολλοί είν' αυτοί που ζητάνε να μπει κόφτης στις 10.000 μονάδες. Όποιος δεν τα καταφέρει να τις πιάσει, μένει απέξω. Και φταίει αυτός. Και μειώνονται οι φοιτητές ανάλογα με τις οδηγίες των κυβερνώντων: φέτος έχουμε εκλογές, βάλτε θέματα τέτοια που να γράψουν πολλοί πάνω από 10. Θέλουμε να τους λιγοστέψουμε, για προσαρμόστε τα θέματα κατάλληλα...