Αλτήρες

Σήμερα θα Σαραντακίσω :) Θα ασχοληθώ δηλαδή με την ιστορία μιας λέξεις όπως κάνει συνήθως ο Ν. Σαραντάκος στο ιστολόγιό του (που πολλές φορές το έχω αναφέρει, χώρια που υπάρχει και λίνκι δίπλα). Βέβαια, δεν έχω ούτε τις γνώσεις, ούτε τα εργαλεία τα δικά του, αλλά θα προσπαθήσω. Στην παραπάνω φωτογραφία φαίνεται μια σειρά από αντικείμενα που βρίσκουμε στα γυμναστήρια. Το όνομά τους βάρη ή αλτήρες. Είναι μια μπάρα στη μέση και δυο δίσκοι στις άκρες που έχουν αρκετό βάρος. Βέβαια το λεξικό της νεοελληνικής τα ξεχωρίζει, λέγοντας πως οι αλτήρες έχουν στην άκρη σφαιρικό βάρος, μια διάκριση που δεν την έχω συναντήσει.

Τα βάρη αυτά υπάρχουν σε διάφορα μεγέθη. Τα μικρά (που τα λέμε και βαράκια) αλλά και τα μεγάλα, που ελάχιστοι μπορούν να τα σηκώσουν (είναι για να δυναμώνουν τα μπράτσα τους οι αρσιβαρίστες, όπως αυτοί που είχαμε κάποτε στην πάλαι ποτέ ντριμ τιμ του Ιακώβου). Αλλά γιατί τα βάρη (ή τα βαράκια) τα λέμε αλτήρες; Τι δουλειά έχουν με το άλμα που πάει να πει πήδημα; Ήξερα για άλμα σε μήκος ή σε ύψος στο στίβο (με τις παραλλαγές τους το τριπλό και το επί κοντώ), το διπλό ή τριπλό άλμα στο πατινάζ (λουπ, άξελ και κάπως έτσι όπως τα λέει ο Κωστάλας) ή ακόμα για το άλμα στο κενό, αλλά οι αλτήρες δεν μου κόλλαγαν μ' αυτά. Μέχρι που βρέθηκα στο Αρχαιολογικό μουσείο της Αθήνας!

Πάνε κάμποσες μέρες, την επαύριο των εκλογών ήταν που δεν είχαμε σχολείο αλλά ο καιρός ήταν κάπως και κάναμε μια βόλτα από κει. Και σε μια βιτρίνα βλέπω δυο κομμάτια πέτρας που η περιγραφή τους ήταν πως πρόκειται για αλτήρες και έλεγε τη χρήση του. Η εξήγηση φαίνεται στις φωτογραφίες αλλά να την βάλω κι εγώ: οι αθλητές του άλματος εις μήκος τα κράταγαν αυτά τα βάρη όταν έπαιρναν φόρα κι όταν πήδαγαν τα πέταγαν προς τα πίσω (διαψεύδεται, τα κούναγαν μπρος πίσω) για να πάρουν πιο πολλή φόρα και να πάνε πιο μακρυά!
Έτσι μου λύθηκε η απορία.

Συμπλήρωση 14/10

Μπα, λάθος έκανα. Εν μέρει λύθηκε. Όπως έγραψα αρχικά σε σχόλιο, ο Νίκος πήρε τη σκυτάλη ( :) ) και πρόσθεσε ένα σωρό πληροφορίες. Το επέκτεινε, εξήγησε και συσχέτισε λέξεις (τελικά οι αλτήρες - βαράκια είναι αντιδάνειο απ' τα γαλλικά!) και μετά άρχισαν τα σχόλια. Κι ανάμεσα σ' αυτά και το παραπάνω βίντεο που δείχνει πώς γινόταν το άλμα εις μήκος των αρχαίων (το οποίο ήταν "άνευ φοράς") και πώς χρησιμοποιούσαν τους αλτήρες (και πόσο αποτελεσματικοί ήταν).