Ντολμαδάκια Γιαλαντζή

Γιαλάν (yalan) είναι τούρκικη λέξη και σημαίνει το ψέμα. Και σαν επίθετο κάτι το ψεύτικο. Γιαλάν λιμάν είναι κάτι που μοιάζει με λιμάνι, πάνε βαρκάκια να προφυλαχτούνε, αλλά λιμάνι δεν είναι. Ομοίως γιαλάν νταβάν = ψεύτικο ταβάνι, το οίκημα δεν έχει ταβάνι αλλά η σκεπή είναι έτσι φτιαγμένη που να μοιάζει με ταβάνι (για οικονομία). Ακόμα θυμάμαι μια γυναίκα στο χωριό (την Αναστασιά) που είχε διακαή πόθο να αποκτήσει ένα δικός της σπιτάκι. Μιας κι ο πατέρας μου ήταν οικοδόμος, όταν τον έβλεπε του έλεγε τα σχέδιά της: “Μια καμαρούλα φτάνει. Κι ας είναι και γιαλάν νταβάν”. Τα σχέδια τα είχε, τη θέληση την είχε αλλά δεν αξιώθηκε η καημένη να τ' αποκτήσει. Αλλά και γιαλάν ντουνιάς και γιαλάν μπουγάζι κλπ. Απ' το γιαλάν λοιπόν βγαίνει κι ο γιαλαντζής = γιαλάν ντολμά Δηλαδή ψεύτικο ντολμαδάκι αφού δεν γίνεται με κιμά. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν είναι ένα νοστιμότατο φαγητό. Το μυστικό του; Μπόλικη πρασινάδα. Από μαρούλι μέχρι δυόσμο και μαϊντανό και φρέσκο κρεμμυδάκι.

Παραλλαγή σερβιρίσματος: με γιαούρτι!

Υλικά για 6 – 7 μερίδες
2 μαρούλια (μάλλον μεγάλα)
500 γρ. κολοκυθάκια
1½ ποτήρια ρύζι
½ ποτήρι λάδι
100 γρ. κρεμμυδάκια φρέσκα
1 ξερό κρεμμύδι (μεγαλούτσικο)
χυμό 1 λεμονιού
1 τομάτα
άνηθο
δυόσμο
αλάτι, πιπέρι
αμπελόφυλλα για το τύλιγμα (αν δεν υπάρχουν φρέσκα, χρησιμοποιώ της άλμης)
Εκτέλεση
Ψιλοκόβω τα χορταρικά (ή τα τρίβω στο μύλο) και τα στύβω να βγάλουν τα νερά τους (τα οποία κρατάω για το βράσιμο). Προσθέτω το ρύζι και το λάδι και τα ανακατεύω. Ζεματάω τα φύλλα ή αν δεν είναι εποχή με φρέσκα φύλλα βάζω της άλμης, αλλά τότε πρέπει να τα έχω ξεπλύνει καλά (ή να τα αφήσω λίγη ώρα σε νερό) για να ξαρμυρίσουν. Στον πάτο, για να μην κολλήσουν, βάζω χιαστί 2–3 καλαμάκια για σουβλάκια. Παίρνω ένα φύλλο και λίγο από το μείγμα και το τυλίγω και το βάζω στη χύτρα ταχύτητας σε σειρές. Σκεπάζω τους γιαλαντζήδες με μερικά αμπελόφυλλα και βάζω από πάνω ένα πιατάκι ανάποδα για να μην ξετυλιχτούν στο βράσιμο. Προσθέτω το ζουμί που έχω κρατήσει (και λίγο νερό ακόμα αν χρειάζεται, το νερό πρέπει να μην τους σκεπάζει) και βράζω για 10’ από τη στιγμή που θ’ αρχίσει να σφυρίζει η (πράσινη) βαλβίδα.

Σερβίρονται με λεμόνι ή και με γιαούρτι.