Χρηστή διοίκηση στο σχολείο

Έγραφα στο προηγούμενο για την περίπτωση της απόλυσης ή μη των δημοσίων υπαλλήλων που βρέθηκαν να έχουν πλαστούς τίτλους για τον διορισμό τους. Η θεωρία της «χρηστής διοίκησης» όμως επεκτείνεται και σε άλλα θέματα. Σήμερα θα ασχοληθώ με το θέμα των απουσιών των μαθητών. Όλοι λίγο πολύ έχουν ακούσει για το ότι στο σχολείο υπάρχουν κάποια αριθμητικά όρια στο πόσες απουσίες μπορεί να κάνει ένας μαθητής. Τόσες στο δημοτικό, τόσες στο γυμνάσιο και τόσες στο λύκειο. Βέβαια, ακόμα και σ’ αυτά υπάρχουν διαβαθμίσεις. Ναι, τόσες αλλά αν είναι αδικαιολόγητες. Αν είναι δικαιολογημένες πληθαίνουν κι αν ο μαθητής είναι «καλός» (βγάζει δηλαδή από κάποιο βαθμό και πάνω) πληθαίνουν κι άλλο.

Τα όρια προφανώς είν' αυθαίρετα και μπαίνουν με το σκεπτικό πως ένας μαθητής που λείπει από το σχολείο δεν μπορεί να έχει μάθει αυτά που πρέπει. Βέβαια, αν αυτό είναι γνήσιο το σκεπτικό, τι νόημα έχει ο διαχωρισμός σε δικαιολογημένες και αδικαιολόγητες; Γιατί οι 50 αδικαιολόγητες ώρες απουσίας είναι φράχτης (για το Λύκειο) αλλά οι 160 δικαιολογημένες όχι;

Εδώ θα αναφερθώ από την εμπειρία μου στη Γερμανία. Εκεί υπήρχαν "αμιγώς ελληνικά" γυμνάσια αλλά στη Βαυαρία δεν ήταν καθόλου ελληνικά αλλά βαυαρικά. Απλά, ένα (μεγάλο) μέρος του προγράμματος γίνεται στα ελληνικά, όπως είχε εγκριθεί από το τοπικό υπουργείο παιδείας. Στο θέμα των απουσιών, λοιπόν, τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά, αφού οι ελληνικές πατέντες με δικαιολογημένες και αδικαιολόγητες απουσίες δεν υπήρχαν. Αν ένας μαθητής έλειπε μια μέρα (ή μιαν ώρα) το σχολείο έπρεπε να ειδοποιήσει τον γονέα που θα έπρεπε να δικαιολογήσει οπωσδήποτε την απουσία. Αλλιώς ειδοποίηση στη Γιούνγκεπολιτσάι (το τμήμα της αστυνομίας με αρμοδιότητα στους νέους) που θα έψαχνε τι έγινε και γιατί ο ανήλικος μαθητής δεν ήταν στο σχολείο του και επιπλέον περικοπή του οικογενειακού επιδόματος (για τους Γερμανούς και το ένα ευρώ μείον είναι πλήγμα και θανάσιμη ντροπή:) ).

Στην Ελλάδα, όμως, μπορεί να εμφανιστεί μαθητής με 160 απουσίες που να μην έχει κανένα πρόβλημα και άλλος με 51 που να πρέπει να φοιτήσει ξανά στην ίδια τάξη. Κι αυτό γιατί του ενός οι γονείς τρέχουν να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα (κι ειδικά στη Γ' Λυκείου όλοι μιλάνε για τις απουσίες που δικαιούνται οι μαθητές, κάτι σαν την άδεια που δικαιούνται οι εργαζόμενοι) ενώ τον άλλον τον έχουν παρατημένο και δεν ενδιαφέρονται καν αν ζει ή αν πέθανε. Μου έχει τύχει να προσπαθούμε να έρθουμε σε επαφή με τους (χωρισμένους) γονείς ενός μαθητή της β' κατηγορίας κι η απάντηση να είναι πως ας νιαστεί αν θέλει ο άλλος γονιός, αυτός έχει τη δική του οικογένεια και δεν έχει καμιά σχέση με το παιδί πια. Παρατημένος, κυριολεκτικά, απ' τους γονείς του, έχει επιπλέον το άγχος αν αρρωστήσει να βρίσκεται στο σχολείο γιατί αλλιώς θα μείνει από απουσίες.

Αλλά και περισσότερες από 160 να είναι οι απουσίες, πάλι υπάρχουν παραθυράκια. Μέσω των δικαστηρίων. Ανάλογα με τον αριθμό των απουσιών, ο σύλλογος των διδασκόντων (των καθηγητών δηλ. για τα γυμνάσια και τα λύκεια) χαρακτηρίζει τη φοίτηση του μαθητή αν είναι επαρκής και μπορεί αυτός να πάρει μέρος στις τελικές εξετάσεις ή ανεπαρκής οπότε και πρέπει να ξαναπαρακολουθήσει τα μαθήματα (να μείνει δηλ. από απουσίες, όπως λέγεται στην καθημερινή κουβέντα - στο γυμνάσιο υπάρχει και η ελλιπής οπότε ο μαθητής δίνει όλα τα μαθήματα το Σεπτέμβρη αφού τα συμπληρώσει το καλοκαίρι αυτά που του λείπουνε, αν και δεν υπάρχει πρόνοια πώς θα γίνει κάτι τέτοιο). Η απόφαση αυτή του συλλόγου είναι μια διοικητική πράξη και κάθε διοικητική πράξη μπορεί να προσβληθεί στα διοικητικά δικαστήρια.

Η διαδικασία είν' απλή. Όποιος έχει τη γνώση (και χρήμα) βρίσκει έναν δικηγόρο που καταθέτει προσφυγή στο διοικητικό εφετείο. Η εκδίκαση ορίζεται μετά από κάμποσο χρόνο (στο πιο σύντομο που μου έτυχε ήταν στο εξάμηνο αλλά μπορεί να είναι και μετά από δυο χρόνια). Για να μη μένει ξεκρέμαστος ο μαθητής όλ' αυτό το διάστημα, παράλληλα γίνεται μια αίτηση αναστολής εφαρμογής της συγκεκριμένης απόφασης. Και το κακό είναι πως τα δικαστήρια εύκολα τη δίνουν την αναστολή αυτή. Που στην περίπτωσή μας, έχει σαν συνέπεια ο μαθητής να δώσει "κανονικά" εξετάσεις. Κανονικά δηλ. δεν είναι, οι εξετάσεις αυτές θα ισχύσουν ΑΝ κερδηθεί η δίκη. Που δεν πρόκειται, μιας και ο σύλλογος δεν κάνει τίποτ' άλλο απ' το να εφαρμόζει την νομοθεσία. Ο ρόλος του είναι διαπιστωτικός και μόνο. Συνήθως στην προσφυγή γίνεται αναφορά σε παραλείψεις που έχουν γίνει από τους καθηγητές στο να ενημερώσουν τους γονείς πως το βλαστάρι τους απουσιάζει απ' τα μαθήματά του. Πέρα απ' το ότι αυτό είναι σχετικό αφού εξάλλου υπάρχει κι η υποχρέωση των γονέων να ενημερώνονται για την φοίτηση και γενικά για την όλη πορεία του ανήλικου, ακόμα κι αν κάποιος δεν κάνει σωστά αυτό το κομμάτι της δουλειάς του, ο νόμος δεν αφήνει περιθώρια. Ο νόμος έχει μόνο νούμερα.

Μ' αυτά τα δεδομένα είναι σίγουρο πως η προσφυγή θα απορριφτεί. Όμως, μέχρι τότε ο μαθητής φοιτά στο σχολείο στην επόμενη (ή μεθεπόμενη) τάξη ή ακόμα και έχει αποφοιτήσει. Έχει προχωρήσει όμως, χωρίς να υπάρχει η συνέχεια. έχοντας παραλείψει μια τάξη. Άρα θα πρέπει να γυρίσει πίσω να πάει με τη σειρά. Όμως δεν υπάρχει νόμος που να προβλέπει πώς θα γίνει αυτό. Θα φοιτήσει στην χ τάξη έχοντας περάσει την επόμενη; Θα φοιτήσει στην χ τάξη και μετά θα ξαναπεράσει όλη τη διαδικασία για την επόμενη που ήδη πέρασε; Πώς θα εφαρμοστεί εκείνη η εκκρεμής απόφαση του συλλόγου;

Επειδή υπάρχει όντως πρόβλημα, την πέφτουν στο σύλλογο λυτοί και δεμένοι. Όλοι πιέζουν να ανακαλέσει την απόφασή του εκείνη που κρίνει ανεπαρκή τη φοίτηση του μαθητή. Κανονικός τρόπος δεν υπάρχει. Αφού οι απουσίες έγιναν. Ή θα πρέπει να πούνε πως έκαναν λάθος υπολογισμό (και ποιος θα τους πιστέψει πως τόση φασαρία έγινε και κανένας δεν έκατσε να ελέγξει) ή θα πρέπει να επιμείνουν στην απόφασή τους. Αλλά τι γίνεται με το μαθητή. Που έχει την πρώτη ευθύνη αφού έκανε τις απουσίες αλλά τώρα είναι θύμα των κινήσεων των γονιών του.

Η λύση είν' απλή, ή σχετικά απλή. Μερικά τηλέφωνα και γράμματα προς το υπουργείο, αμάν το καημένο μας το παιδί που ταλαιπωρείται που θα γυρίσει (και πού θα γυρίσει, αφού υπάρχει "νομικό κενό") και με απόφαση του υπουργού "για λόγους χρηστής διοίκησης και παιδαγωγικούς" επιτρέπεται η συνέχιση της φοίτησης σαν να μην υπήρξε ποτέ η απόφαση περί ανεπαρκούς φοίτησης.

Συμπεράσματα: 1. Για γονείς: άμα έχει τα φράγκα και τις κατάλληλες γνωριμίες πολλά μπορείς να κάνεις και νόμους να παρακάμπτεις. 2. Για εκπαιδευτικούς: Μην κάνετε σωστά τη δουλειά σας. Πνίχτε τις απουσίες για να μην μπλέκετε με τη γραφειοκρατία. Αν ξέρετε πως ο μαθητής είναι παραπεταμένος, κάντε τη δουλειά σας. Αν όμως είναι παιδί "κάποιου" κάντε τις γαργάρα. 3. Για μαθητές: Τα περί ισότητας είναι σκέτα φούμαρα. Μάθετε απ' τα προηγούμενα συμπεράσματα πως ανάλογα στην κατηγορία που ανήκετε μπορείτε να προχωρείτε αλώβητοι ή θα πρέπει να προσέχετε σε κάθε σας βήμα.