Τα λεπτά

Τα λεπτά, τα μπερντέ, τα μπικικίνια λέει το τραγούδι αλλά εδώ δεν αναφέρομαι γενικά στο χρήμα. Μόνο για τα λεπτά. Όχι για τα λεπτά της ώρας (ή της μοίρας) αλλά για τα λεπτά του ευρώ. Για τα περιφρονημένα, αλλά πανάκριβα κέρματα των (λίγων) λεπτών ο λόγος και τι τους επιφυλάσσει η μοίρα. Γιατί για να γίνονται συναλλαγές με αυτά το κόστος σε μέταλλο και κατασκευή υπερβαίνει την ονομαστική τους αξία. Ένα κέρμα π.χ. του 1 λεπτού κοστίζει 2 - 3. Των 5 φτάνει περίπου η αξία το κόστος. Κι όσο η τιμή του χαλκού (που είναι η πρώτη ύλη τους) ανεβαίνει, τόσο η διαφορά ονομαστικής αξίας και κόστους μεγαλώνει.

Σε κάποιες χώρες τα κέρματα των 1 και 2 λεπτών δεν χρησιμοποιούνται, επίσημα. Για παράδειγμα στη Φινλανδία. Δεν κυκλοφόρησαν καθόλου τέτοια κέρματα για χρήση στις συναλλαγές. Οι ταμειακές μηχανές είναι ρυθμισμένες να στρογγυλοποιούν αυτόματα τις συναλλαγές στο 5-λεπτο (αν λήγει σε 1, 2, 6 ή 7 χάνονται, αν είναι σε 3 ή 4 γίνονται 5, ενώ σε 8 και 9 πάνε στην επόμενη δεκάδα). Τα μικρότερα κέρματα υπάρχουν για συλλεκτικούς μόνο λόγους (και λόγους ομοιομορφίας με τις υπόλοιπες χώρες) και πουλιούνται αρκετά ακριβά: γύρω στα 3€ αν θυμάμαι καλά.

Παρόμοια είναι η κατάσταση και στην Ολλανδία. Εκεί υπάρχουν κέρματα, κυκλοφορούν αλλά περιορισμένα. Στα σουπερμάρκετ οι ταμειακές στρογγυλοποιούν κι εκεί αλλά σε άλλες συναλλαγές χρησιμοποιούνται. Αν η ταμειακή κάνει στρογγυλοποίηση καλά, αλλιώς υπάρχει υποχρέωση να καταβληθεί το αντίστοιχο ποσό (από τον πελάτη ή την επιχείρηση).

Στην Ελλάδα ως γνωστόν υπάρχουν τιμές σε λεπτά, γίνονται υπολογισμοί αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις δεν χρησιμοποιούνται. Η στρογγυλοποίηση γίνεται αυθαίρετα. Χωρίς κανόνες. Έτσι κι αλλιώς υπάρχει μια περιφρόνηση γι' αυτά (και όχι μόνο - οι περισσότεροι μαζεύουν τα κέρματα που είναι κάτω από 50 λεπτά ή και τα μεγαλύτερα ακόμα, σ' ένα πορτοφόλι και δεν τα χρησιμοποιούν παρά μόνο αν τους τα ζητήσουν επιτακτικά).

Στη Γερμανία αντίθετα δεν υπάρχει περίπτωση να υπάρχει στο λογαριασμό ποσό σε λεπτά και να πει ή να εισπράξει ο ταμίας μεγαλύτερο ή μικρότερο ποσό. Υπάρχουν πάντα διαθέσιμα κέρματα και μάλιστα σε μεγάλες ποσότητες. Δεν θυμάμαι ούτε μια φορά να μου ζήτησε ταμίας να του δώσω ψιλά γιατί δεν είχε (ή δυσκολευότανε) να μου δώσει ρέστα. Αλλά και ποτέ δεν διανοήθηκε αν κάτι κόστιζε Χ,51 να εισπράξει μόνο τα Χ€ και 50 λεπτά. Απαιτητά πάντα μέχρι το τελευταίο!

Παρόμοια θυμάμαι και μια φορά πριν καμιά 15αριά χρόνια σε αεροδρόμιο του Λονδίνου. Που αγόρασα από τα ντιούτι-φρι κάτι σοκολάτες για τα παιδιά με τα τελευταία κέρματα σε λίρες που είχα, αλλά δεν τα υπολόγισα καλά και αντί να μου περισσεύουνε 2 πένες, όπως νόμιζα, αυτές λείπανε. Πάω στο ταμείο, κι η κοπέλα μου ζητάει το ποσό με το τυπικό εγγλέζικο στιλ. Τα μαζεύω και ανακαλύπτω τη διαφορά. Αμάν, τι κάνουμε, ψάχνομαι, προσπαθώ να βρω πού έκανα λάθος και τι να βγάλω. Τότε η τύπισσα παίρνει από ένα πιατάκι που είχε πάνω από το ταμείο της (απ' τα περισσεύματα προφανώς που κάποιοι άφηναν), δυο πένες, αλλά δεν τις προσθέτει με τα υπόλοιπα που είχα δώσει. Μου τις βάζει στο χέρι και μου λέει: "Τώρα, μπορείτε να με πληρώσετε κύριε"! Με διέλυσε.