Διόδια

Σήμερα θα πω καλές κουβέντες για τα διόδια. Με το θέμα έχω ασχοληθεί πολλές φορές και με διάφορους τρόπους στο παλιό μπλογκ. Τόσο για το τι γίνεται συγκριτικά στην Ευρώπη γενικά, στην Ιταλία και τη Γαλλία ειδικότερα αλλά και στα της Ελλάδας. Αφενός μεν γι' αυτήν καθαυτή την καθιέρωση και επιβολή των διοδίων και αφετέρου για τον τρόπο είσπραξής τους. Γιατί στην Ελλάδα έχει επιλεγεί στους δρόμους που υπάρχουν διόδια (πλην Αττικής Οδού) μόνο ο μετωπικός τρόπος είσπραξης. Εκεί που πας δηλαδή, ένα φράγμα μπροστά σου που σε υποχρεώνει να πληρώσεις. Και για να γίνει πιο αναλογική η επιβάρυνση, αυτό συμβαίνει κάθε 20 - 30 χιλιόμετρα πράγμα που καταντάει κουραστικό και συγχρόνως επιβαρυντικό για το περιβάλλον αλλά και για την τσέπη μας αφού εκτός απ' το ποσό που πληρώνεται επιτόπου και φαίνεται άμεσα, υπάρχει και το κόστος από τη βενζίνα που χρειάζεται για την αναμονή και την επιτάχυνση μετά, από τη φθορά των φρένων και των ελαστικών κλπ.

Για μείωση του χρόνου αναμονής αφενός αλλά και του κόστους είσπραξης αφετέρου, οι διάφορες εταιρίες που εκμεταλλεύονται τους αυτοκινητόδρομους έχουν καθιερώσει την προείσπραξη των διοδίων. Δίνεις δηλ. ένα ποσό προκαταβολικά και κάθε φορά που περνάς από ένα σταθμό αφαιρείται το αντίτιμο της διέλευσης. Για να γίνει αυτό υπάρχει ένα ειδικό μηχάνημα στο παρμπρίζ του αυτοκινήτου που συνεργάζεται με ένα αντίστοιχο στο σταθμό διοδίων. Είναι δηλ. κάτι σαν μια ταυτότητα που λέει ποιος είν' αυτός που περνάει ώστε να χρεωθεί. Το πρόβλημα είναι πως η κάθε εταιρία έχει και το δικός της μηχανάκι. Κι αν χρησιμοποιείς παραπάνω από μία θα πρέπει να βάζεις και να βγάζεις κάθε φορά το αντίστοιχο.

Τα καλά νέα είναι πως αυτό πια δεν είναι απαραίτητο. Όχι πως συμφώνησαν όλες οι εταιρίες, αλλά ένα μεγάλο μέρος τους. Η πρώτη που καθιέρωσε τέτοια μηχανάκια ήταν η Αττική Οδός. Στην αρχή σε χρέωνε για τη χρήση τους ή μάλλον επέβαλε ένα ποσό ως εγγύηση. Λίγο μετά έβαλε μηχανάκια και το Ταμείο Εθνικής Οδοποιίας (ΤΕΟ = που είναι ανήκει στο δημόσιο). Τα μηχανάκια ήταν ασύμβατα μεταξύ τους, διαφορετικής τεχνολογίας. Σύντομα η Αττική Οδός άλλαξε τα μηχανάκια της με άλλα που να είναι πιο έξυπνα ώστε να είναι συμβατά με άλλα, βλέποντας στο μέλλον. Μάλιστα με την αλλαγή επέστρεψε την όποια εγγύηση είχε μέχρι τότε. Και προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα φροντίζει να μπορεί κάποιος να προμηθευτεί τα μηχανάκια της από πολλά σημεία και να τα ξαναγεμίσει σε ακόμα περισσότερα. Αλλά βλέπετε η Αττική Οδός ήταν η πρώτη ιδιωτική εταιρία που ανέλαβε αυτοκινητόδρομο και έχει μεγαλύτερη πείρα, ας αφήσουμε που σε πολλά είναι μπροστά.

Σήμερα υπάρχουν ιδιωτικές εταιρίες που εκμεταλλεύονται ελληνικούς αυτοκινητόδρομους. Η Μορέας που έχει το δρόμο Κόρινθο - Τρίπολη (και μέχρι Καλαμάτα και Σπάρτη). Η Ολυμπία Οδός που έχει το κομμάτι Αθήνα - Κόρινθος (που είναι έτοιμο) - Πάτρα (που είναι ένα απέραντο εργοτάξιο, όταν τον πέρασα πρώτη φορά έλεγα πως σε ένα - δυο χρόνια θα είναι έτοιμος, αλλά αργότερα είχε βαλτώσει απελπιστικά, μάλλον θα τον ξαναπεράσω το Σαββατοκύριακο μετά από ενάμισι χρόνο,  άντε να δούμε αν προχώρησε καθόλου, μπα, έχει γίνει λέει παύση εργασιών!) - Πύργος και παρακάτω (κι αυτός υπό κατασκευή). Η Αυτοκινητόδρομος Αιγαίο που έχει το δρόμο από τον Μαλιακό (Στυλίδα) μέχρι το Κλειδί (δηλ. στα σύνορα Πιερίας - Ημαθίας).

Αυτές οι εταιρίες συνεργάζονται μεταξύ τους ώστε να περνάς απ' όλες με το μηχανάκι μιας απ' αυτές (και σε λίγο καιρό και η Γέφυρα, η εταιρία που διαχειρίζεται τη γέφυρα Ρίου - Αντίρριου και που και εκεί υπάρχουν διόδια). Το πρόγραμμα λέγεται Διαλειτουργικότητα και είναι απ' τα λίγα θετικά μηνύματα που άκουσα τελευταία. Βέβαια, ακόμα καλύτερα θα ήταν αν δεν πληρώναμε διόδια. Αλλά αφού πληρώνουμε, τουλάχιστον να ταλαιπωρούμαστε το δυνατόν λιγότερο.

Βέβαια, δεν είναι μόνο αυτές οι εταιρίες είσπραξης, Υπάρχουν και κομμάτια που δεν είναι στο πρόγραμμα κι εκεί εξακολουθεί ο παραδοσιακός τρόπος ή η υποχρέωση για δικό τους μηχανάκι. Π.χ. το ΤΕΟ έχει ακόμα το σταθμό διοδίων στα Μάλγαρα της Θεσσαλονίκης αλλά και στην υποθαλάσσια σήραγγα που συνδέει το Άκτιο με την Πρέβεζα. Υπάρχει η Νέα Οδός που έχει την Ιονία οδό (υπό κατασκευή και δεν εισπράττει απ' αυτήν, θα είναι από τη γέφυρα του Ρίου που λέγαμε μέχρι τα Γιάννενα) και την Αθήνα - Μαλιακός, με κάργα κίνηση. Παρεμπιπτόντως, τα έργα στο Μαλιακό γίνονται, αλλά δεν ξέρω ποιος θα τα πάρει αφού τα κατασκευάσει το ελληνικό δημόσιο. Επίσης υπάρχει η γνωστή Εγνατία Οδός που ενώνει την Ηγουμενίτσα με τους Κήπους, την δυτική και την ανατολική πύλη της Ελλάδας, περνώντας από τη Θεσσαλονίκη και συνδέοντας και τους υπόλοιπους συνοριακούς σταθμούς (δεν έχουν τελειώσει όλοι). Επίσης είναι και η Κεντρική Οδός που έχει να φτιάξει το δρόμο από τον Μαλιακό μέχρι την Εγνατία έξω από τα Γρεβενά (μάλλον αυτή θα έχει το Μαλιακό). Οι δυο τελευταίες μάλλον δεν έχουν μηχανάκια.

Εγώ το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να ευχηθώ να να μπουν κι οι υπόλοιπες στο πρόγραμμα αυτό.