Περνώντας σύνορα

Για τη Σουμποτίτσα είπα να γράψω αλλά κάπου με την πρώτη επιλογή της ως προορισμό έμπλεκε μέσα το πέρασμα των συνόρων. Είπα να κάνω αναφορά σ' αυτά αλλά την έβλεπα να βγαίνει μεγάλη. Έτσι αποφάσισα να το αυτονομήσω. Έτσι κι αλλιώς την ώρα που το έγραφα οδηγούσε η Μαρία, πέρναγα κι άλλα σύνορα κι οι εμπειρίες πλουτίζονταν!

Στο πρώτο ταξίδι στην Ευρώπη, το μακρινό 2005, έκανα συνδυασμό, αυτοκίνητο και καράβι. Πήγαμε κι ήρθαμε από Ιταλία (και μάλιστα σε μια εποχή που δεν είχε βοήθεια από δορυφόρους και πλοηγούς – GPS – είχαμε τυπώσει χάρτες με τη διαδρομή κι ο ένας οδηγούσε ενώ ο άλλος έλεγχε την πορεία, όπως βλέπουμε στις ταινίες με τους ραλίστες).

Στο δεύτερο ταξίδι το 2008, αποφασίσαμε να τ' αλλάξουμε λίγο. Να πάμε με πλοίο αλλά να γυρίσουμε οδικά από την (πρώην) Γιουγκοσλαβία. Είχα και την εμπειρία του Γιώργου που το είχε κάνει μια δυο φορές. Θα είχαμε και την ευκαιρία να δούμε και κάποιες επιπλέον πόλεις ενδιάμεσα. Όμως, και πάλι η ιδέα ήταν να την περάσουμε μονομερίτικα την (πρώην) Γιουγκοσλαβία. Χωρίς διανυκτέρευση σ' αυτήν. Έτσι, μετά τη Βουδαπέστη που την είδαμε και κοιμηθήκαμε, σηκωθήκαμε και φύγαμε πολύ πρωί (6 η ώρα ήμασταν στο δρόμο). Στο πέρασμά μας αυτό κάποιο πρόβλημα δεν είδαμε κι έτσι την ξεφοβηθήκαμε.

Όταν το 2009 ανεβήκαμε στη Γερμανία χρησιμοποιήσαμε τον ίδιο δρόμο (πάλι μονομερίτικα, κάναμε στάση στη Σαλονίκη) και διαπιστώσαμε πως το μόνο πρόβλημα ήταν το πέρασμα των συνόρων μεταξύ Σερβίας και Ουγγαρίας. Που η μια ώρα συνολικός χρόνος είναι απ' τους καλύτερους χρόνους και θα έπρεπε να τον εύχεται κανένας :) Γιατί κι οι δύο κι οι τρεις κι οι τέσσερις ώρες παίζουνε. Οι Μαγιάροι (ακόμα και τότε που δεν είχαν φτιάξει τον φράχτη το 2015) θέλαν και θέλουν να φαίνονται πως είναι τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του χώρου Σέγκεν κι έτσι καθυστερούν στον έλεγχο, είτε μπαίνεις είτε βγαίνεις (κι ειδικά αυτό το τελευταίο δεν το καταλαβαίνω, αλλά είμαι μειωμένης αντίληψης μάλλον, αυτοί κάτι θα ξέρουν παραπάνω). Κι οι Σέρβοι απ' τη μεριά τους να μην φαίνονται πως πάνε πίσω. Τρενάρουν κι αυτοί.

Διαδικασία ελέγχου εξερχομένων: το αυτοκίνητο μακρυά απ' το φυλάκιο, υπάρχει κώνος να μην πας κοντά. Βγαίνει ο υπάλληλος και του δίνεις τα διαβατήρια. Τα κοιτάει, βλέπει και τα πρόσωπα μέσα στο αυτοκίνητο. Τα "ταυτοποιεί". Του ανοίγεις και το πορτμπαγκάζ πως δεν έχεις κρυμμένο κανένα μέσα. Όλα ωραία. Μπαίνει στο φυλάκιο, περνάει τα διαβατήρια από το μηχάνημα, όλα καλά. Βγαίνει πάλι κλείνοντας καλά την πόρτα πίσω του, σου επιστρέφει τα διαβατήρια και σου λέει πως μπορείς να φύγεις. Σ' όλα τ' άλλα τα σύνορα ο υπάλληλος είναι μέσα στο κλουβί, πλησιάζεις με το αυτοκίνητο, δίνεις τα διαβατήρια, ρίχνει τη ματιά ποιος είναι ποιος, τα περνάει απ' το σύστημα και πάει. Το πορτμπαγκάζ είναι αρμοδιότητα του τελωνειακού που στην έξοδο συνήθως δεν έχει και ιδιαίτερο πρόβλημα αλλά στην είσοδο πολλές φορές (κι είναι λογικό) θέλει να ξέρει τι μπαίνει στη χώρα. Και στην περίπτωση αυτή το τι διαβατήριο έχεις είναι βασικό κριτήριο. Βλέποντας ελληνικό διαβατήριο, συνήθως ο έλεγχος είναι ο βασικός, ο τυπικός. Το τούρκικο απ' την άλλη είναι αφορμή για εξονυχιστικό έλεγχο, να βγάλει ο άλλος όλα τα πράγματά του, ν' ανοίξει το κάθε πακέτο.

Η κατάργηση των συνοριακών ελέγχων στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μεγάλη υπόθεση. Ιδιαίτερα δεν ο ενιαίος χώρος Σένγκεν. Περνάς, βλέπεις πού ήταν τα φυλάκια (αν φαίνονται, γιατί υπάρχουν και περιπτώσεις που έχουν ξηλωθεί τελείως), ίσως για τα φορτηγά να υπάρχει κάποια επιπλέον διαδικασία (στην Ιταλία πάντως, παρά το ότι οι προερχόμενοι από Ελλάδα με πλοίο είναι από χώρα Σένγκεν, οι έλεγχοι συνήθως υπάρχουν). Εκεί που έχουν μείνει όμως, πολλές φορές οι συνοριακοί προσπαθούν να δείξουν το ότι είναι εξουσία. Κι αυτό το κάνουν με το να καθυστερούν τον κόσμο.