Αυτοματοποιημένες συναλλαγές

Πολλές συναλλαγές που ξέρουμε να γίνονται με τη μεσολάβηση ανθρώπων σε άλλες χώρες γίνονται αυτοματοποιημένα. Αυτό που καθορίζει το αν θα χρησιμοποιούνται κάπου άνθρωποι ή μηχανήματα έχει να κάνει με το ποιος κοστίζει περισσότερο. Πάνε 20 χρόνια αλλ' ακόμα θυμάμαι πως μας είχε κάνει εντύπωση από την πρώτη φορά που πήγαμε στην Τουρκία πως σε όλα τα μαγαζιά δούλευε πολύς κόσμος. Εκεί που στην Ελλάδα θα είχαμε ένα, άντε δυο άτομα να κάνουν μια δουλειά, εκεί υπήρχαν 4 - 5 ή και περισσότερα. Ρωτώντας μάθαμε πως αυτό συνέβαινε γιατί τα μεροκάματα ήταν πολύ φτηνά κι έτσι οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούσαν παραπάνω άτομα για να μπορούν να πουλάνε μούρη πως έχουν καλύτερη εξυπηρέτηση από ανταγωνιστικά.

Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχουμε κάθετη πτώση των μισθών. Έτσι, παρά τις απολύσεις που κάνουν τους εργαζόμενους που μένουν να τρέχουν σαν λάστιχο, ακόμα δεν έχουν αρχίσει να τους αλλάζουν με μηχανήματα. Μια διαδικασία που έχει κι αυτή το κόστος της (τόσο για την προμήθεια των απαραίτητων μηχανημάτων όσο και για την ανάλογη διαμόρφωση της γραμμής εξυπηρέτησης και την επανεκπαίδευση του προσωπικού που θα συνεχίσει τη δουλειά).

Στη Γερμανία που ήμουνα, ήδη είχα δει τέτοιες μηχανές που πουλούσαν τσιγάρα, αλλά και άλλα διάφορα κομμάτια όπως σάντουιτς και άλλα φαγώσιμα ή αναψυκτικά (κάτι που βλέπω κι εδώ στην Ελλάδα). Για άλλα είδη, όπως τις εφημερίδες, υπήρχαν εφημεριδοπώλες αλλά και σημεία που άφηναν τις εφημερίδες κι ο πελάτης άφηνε τα λεφτά σε μια σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Προφανώς κάτι τέτοιο όμως δεν γινόταν για μπίρες :)

Επίσης ήταν συνηθισμένο στα βενζινάδικα να μην υπάρχει υπάλληλος στην αντλία αλλά να φουλάρεις μόνος σου και μετά να πηγαίνεις στο ταμείο και να πληρώνεις όσα είχε γράψει η αντλία (που εμφανιζότανε αυτόματα στην οθόνη τους). Τα τελευταία χρόνια στα βενζινάδικα υπάρχουν μόνο αυτόματοι πωλητές. Δηλαδή, βάζεις την κάρτα ή τα λεφτά και γεμίζεις το αυτοκίνητο. Το πρόβλημα είναι πως αν έχεις μεν μετρητά αλλά όχι τόσο μικρό νόμισμα όσα θέλεις, είτε βάζεις περισσότερο καύσιμο (κάτι που δεν είναι ιδιαίτερο ζήτημα) ή σου περισσεύουν λεφτά και τα παίρνει το πρατήριο. Ας πούμε έχεις ένα μηχανάκι κι ένα δεκάρικο. Τι να κάνεις που το ντεπόζιτό σου δεν παίρνει τόσο;

Ακόμα πιο μπλεγμένα είναι τα πράγματα με τις κάρτες. Βάζεις την κάρτα (που θα πρέπει να την δέχεται το μηχανάκι, άλλα δεν δέχονται του εξωτερικού, άλλα θέλουν μόνο με τσιπ ενώ άλλα μόνο χωρίς τσιπ, άλλα μόνο πιστωτικές ή μόνο χρεωστικές) ζητάει προέγκριση από την τράπεζά σου για 130€ (τόσο μούτυχε σε διαφορετικές χώρες) κι αφού την εξασφαλίσει φουλάρεις. Θα πρέπει μετά να αποδεσμεύσει το ποσό που έχει προεγκριθεί και να σε χρεώσει μόνο όσα χρησιμοποίησες. Κι όλ' αυτά αυτοματοποιημένα. Μόνο που κάποια φορά δεν λειτούργησε όλη η διαδικασία πλήρως και δεν έγινε η αποδέσμευση ενώ η χρέωση προχώρησε κανονικά. Και για ένα μήνα τα 130 αυτά ευρώ δεν μπορούσα να τα χρησιμοποιήσω (μετά αποδεσμεύονται αυτόματα).

Αν τώρα θέλεις να σε εξυπηρετήσει υπάλληλος (π.χ. γιατί δεν ξέρεις να γεμίσεις μόνος σου) αυτό κοστίζει. Π.χ. 1,8 λεπτά το λίτρο (τιμή που είδα σε βενζινάδικο να γράφεται)! Δηλ. αντί για 1,458€ το λίτρο το πετρέλαιο (τιμή που δεν απέχει από την πραγματικότητα) το πληρώνεις 1,476€. Σε κάποιους δεν φαίνεται σοβαρή διαφορά αλλά άμα βάλεις μπόλικα λίτρα το πράγμα αρχίζει να φαίνεται.

Το τελευταίο που είδα και μ' εντυπωσίασε ήταν οι παραγγελίες σε φαστφουντάδικο (απ' όπου και η φωτογραφία της αρχής). Δεν υπάρχει υπάλληλος να πάρει την παραγγελία και τα χρήματα. Επιλέγεις από την οθόνη ό,τι θέλεις να παραγγείλεις κι αν θα είναι σε δίσκο ή σε πακέτο, βάζεις την κάρτα στο μηχανάκι που υπάρχει από κάτω και πληρώνεις κι η παραγγελία σου διαβιβάζεται προς την κουζίνα για ετοιμασία ενώ συγχρόνως παίρνεις την απόδειξή σου που έχει τον αριθμό της παραγγελίας. Όταν είναι έτοιμα, στην οθόνη εμφανίζεται ο αριθμός σου και πας και παραλαβαίνεις. Οι υπάλληλοι μειωμένοι στο ελάχιστο (αλλά οι σεκιουρητάδες έχουν πληθύνει).