Ονόματα ανέμων

Είναι πάρα πολύς καιρός που λέω να γράψω για τα ονόματα των ανέμων. Κοντά δυο χρόνια που έχω τραβήξει μια φωτογραφία σε καραβάκι μ' ένα ανεμολόγιο (βασικά, είχα ζητήσει απ' τη Μαρία να την τραβήξει). Ωραία ήταν η ιδέα που ήταν χαραγμένα τα ονόματα σε καθρέφτη, όμως η φωτογραφία δεν μπορώ να πω πως ήταν τελικά καλή αφού, όπως και να γίνει, δεν φαινόταν το ονόματα αλλά το καραβάκι! Είχα ψάξει από τότε στο γκουγκλ κι είχα βρει διάφορες πληροφορίες αλλά και εικόνες, κι απ' αυτές έκλεψα και παρουσιάζω παραπάνω.

Το θέμα με τα ονόματα είναι ποιο όνομα αντιστοιχεί σε ποιον άνεμο. Για διευκόλυνση υπάρχουν τα ανεμολόγια: κυκλικοί δίσκοι, κάτι σαν πυξίδες, στους οποίους αναγράφεται η διεύθυνση απ' όπου παίρνει το όνομά του ο κάθε άνεμος. Και υπάρχουν διάφορα "επίσημα" ονόματα: αυτό της προέλευσης που λέγαμε (π.χ. βόρειος) κι είν' αυτό που χρησιμοποιούν στα μετεωρολογικά δελτία. Είναι το καθαρευουσιάνικο που θεωρείται επίσημο αλλά κανένας δεν το λέει έτσι (αντίστοιχα Βορράς) καθώς επίσης και το ναυτικό όνομα (Τραμουντάνα) που χρησιμοποιείται από ψαράδες κι όσους μένουν κοντά στη θάλασσα - οι στεριανοί δεν τα ξέρουνε και συνήθως τα μπερδεύουνε όταν τ' ακούνε. Αλλά κάθε τόπος έχει και το δικό του όνομα, Ας πούμε στο χωριό μου τον Ανατολικό-Βορειοανατολικό τον λέμε Γεραγώτικο μιας και έρχεται απ' την περιοχή της Γέρας :)

Όταν ονοματίζουμε τους ανέμους χρησιοποιούμε συνήθως τα 4 κύρια σημεία του ορίζοντα και τα 4 δευτερεύοντα. Επειδή όμως είναι αρκετά μακριά το ένα απ' το άλλο, οι ναυτικοί που ήθελαν μεγαλύτερη ακρίβεια (ειδικά τότε που η ναυσιπλοήα εξαρτιόταν πολύ απ' τον καιρό) έφτιαξαν συνδυασμούς ονομάτων π.χ. Μαϊστροτραμουντάνα που λέει και το τραγούδι (αυτό, το κάτω στο γυαλό) και που κάποιο το μπερδεύουν και το χωρίζουν στα δύο!

Για να ολοκληρώσω λοιπόν, ας γράψω σε πίνακα όλες τις ονομασίες των 8 κύριων ανέμων:

Προέλευση	Όνομα	Επίσημο	Ναυτικό
Β	Βόρειος	Βορράς	Τραμουντάνα
ΒΑ	Βορειοανατολικός	Μέσης	Γρέγος
Α	Ανατολικός	Απηλιώτης	Λεβάντες
ΝΑ	Νοτιοανατολικός	Εύρος	Σορόκος
Ν	Νότιος	Νότος	Όστρια
ΝΔ	Νοτιοδυτικός	Λιψ	Γαρμπής, Λίβας
Δ	Δυτικός	Ζέφυρος	Πουνέντες
ΒΔ	Βορειοδυτικός	Σκύρων	Μαΐστρος

Αλλά να θυμίσω πως υπάρχει και ένα τραγούδι σε στίχους Κ. Τριπολίτη με τίτλο "Ανεμολόγιο".

Συμπλήρωμα: Τα λαϊκά ονόματα των ανέμων υπάρχουν και στο "Δοξαστικό", στο Άξιον Εστί του Ελύτη.